827 TBMM’ye Karşı Çıkan Ayaklanmalar ÖDM Online Test

Düzce ÖDM

Vatanın bütünlüğünü sağlamak ve ulusal egemenliği hâkim kılmak için mücadele eden BMM’ye karşı Damat Ferit Paşa Hükûmeti’nin ve İtilaf Devletlerinin tavırları giderek sertleşti. Anadolu’da açılan bu kurumun kendi gelecekleri için tehlikeli olacağını düşünerek harekete geçtiler. Millî Mücadele hareketini yasa dışı, bu hareketin öncülerini de asi ilan ettiler. Bu şekilde Millî Mücadele hareketini sonlandırmak, Anadolu’da tekrar kendi otoritelerini kurmak istiyorlardı. Amaçlarına ulaşabilmek için halkı da kışkırtmaya başladılar. Tüm bunların etkisiyle ülkenin farklı yerlerinde BMM’ye karşı ayaklanmalar çıktı.

Verilen bilgilerden hareketle isyanların nedenleri olarak,

I. Bazı Kuvâ-yı Milliye birliklerinin düzenli orduya katılmak istememeleri
II. İstanbul’daki şeyhülislamın Milli Mücadele aleyhine fetva yayınlaması
III. İtilaf Devletlerinin Milli Mücadele aleyhine uçaklarla bildiriler dağıtması

gerekçelerinden hangileri gösterilebilir?

Mersin ÖDM

Büyük Millet Meclisinin kendisine karşı çıkarılan ayaklanmalara yönelik almış olduğu bazı önlemler şu şekildedir:
• İstanbul Hükûmeti ile her türlü haberleşme ve ilişki kesildi.
• Şeyhülislamın fetvasına karşılık Ankara Müftüsü Rıfat Efendi ve Anadolu’daki birçok müftünün imzası ile millî mücadeleyi destekleyen karşı fetva yayımlandı.
• Hıyanet-i Vataniye Kanunu (29 Nisan 1920) çıkarılarak TBMM’nin otoritesi artırıldı ve suçluları yargılamak için İstiklal Mahkemeleri kuruldu.

Verilen maddelere göre Büyük Millet Meclisinin,

I. Siyasi
II. Askerî
III. Hukuki
IV. Dinî

alanların hangilerinde önlem aldığı söylenebilir?

Samsun ÖDM

Kuvâ-yı İnzibatiye İsyanı

İngilizlerin isteğiyle Süleyman Şefik tarafından hazırlanan Kuvâ-yı İnzibatiye Ordusu’nun temel amacı, Kuvâyı Milliye birliklerini Boğazlar çevresinden uzak tutmaktı. Kuvâ-yı İnzibatiye’nin Adapazarı ve çevresinde başlattığı ayaklanma, Çerkez Ethem ve Refet Bele’ye bağlı Kuvâ-yı Milliye kuvvetleri tarafından bastırıldı.

Çerkez Ethem İsyanı 

Vatan savunmasında kendi birliğiyle görev yapan Çerkez Ethem, Türkiye Büyük Millet Meclisinin kurulmasından sonra düzenli ordunun içinde yer almak istemedi. Bu nedenle TBMM’ye karşı isyan başlattı. Kendi birliği olan Kuvâyı Seyyare ile başarılı hizmetleri olan Çerkez Ethem, düzenli ordu birliklerine karşı duramayacağını anlayınca Yunan ordusuna sığındı.

Verilen olaylardan hareketle aşağıdakilerden hangisi ulaşılamaz?

Niğde ÖDM

TBMM’ye karşı çıkartılan isyanlara karşı 29 Nisan 1920 tarihinde Hıyanet-i Vataniye Kanunu yürürlüğe girmiştir.
Bu kanunun bazı maddeleri şunlardır;
Madde1: Ülkeyi yabancı devlet güçlerinden kurtarmak ve saldırıları önlemek amacına yönelik kurulan Büyük
Millet Meclisine kaşlı düşünce veya uygulamalarıyla veya yazdıkları yazılarla muhalefet ve bozgunculuk edenler vatan haini sayılırlar.
Madde 2: Bilfiil vatan hainliği yapanlar idam edilir.
Madde 4: Olağanüstü ve aceleyi gerektiren durumlarda zanlının yakalandığı yerdeki ceza mahkemesi de yargılama yapmaya ve karar vermeye yetkilidir.
Madde10: İsyanlara katılmayanlar hakkında kasten suçlamalarda bulunanlar, iddia ettikleri suçun cezası ile cezalandırılır.

Bu maddeler dikkate alındığında Hıyanet-i Vataniye Kanunu’yla ilgili,

I. Hızlı kararlar alınması amaçlanmıştır.
II. İsyancılar mahkemede yargılanmadan cezalandırılmamışlardır.
III. Asılsız suçlamalar önlenmeye çalışılmıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Konya ÖDM

Büyük Millet Meclisinin çıkardığı Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun bazı maddeleri şöyledir:
• Büyük Millet Meclisine karşı düşünce veya uygulamalarıyla, yazdıkları yazılarla muhalefet edenler vatan haini olarak kabul edilecekti.
• Vatan hainliği yapanlar en ağır şekilde cezalandırılacaktı.
• Olağanüstü ve aceleyi gerektiren durumlarda zanlının yakalandığı yerdeki ceza mahkemesi de yargılama ve karar vermeye yetkili olacaktı.

Bu maddelere göre Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun en kapsamlı amacı aşağıdakilerden hangisidir?

Erzincan ÖDM

BMM, kendisine karşı isyanlar çıkınca isyancıları cezalandırabilmek için Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nu çıkarmış; isyanlara karışanları yargılamak için ise milletvekillerinin görev aldığı İstiklal Mahkemeleri’ni kurmuştur. Ayrıca Şeyhülislam’ın Milli Mücadele aleyhine çıkardığı fetvaya karşılık, Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi tarafından karşı fetva hazırlanarak Milli Mücadele’nin haklılığı halka duyurulmuştur.

İsyanlara karşı almış olduğu tedbirlere bakılarak BMM ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Ankara ÖDM

Ankara’da yeni bir meclis ve hükûmetin kurulması işgal devletlerini ve İstanbul Hükümeti’ni rahatsız etti. İstanbul Hükûmeti Anadolu’daki hareketin önderlerini karalayarak ayaklanmalar çıkarmak için dönemin şeyhülislamından fetva aldı ve düşman uçaklarıyla yurdun her tarafına havadan atarak dağıttı. Ayrıca Mustafa Kemal ve arkadaşları hakkında İstanbul’da bir mahkemede idam kararı çıkarttı. Yapılan bu kışkırtmalar bazı insanların kurtuluş mücadelesine karşı beslediği temiz duyguları kısmen de olsa etkiledi ve Anadolu’nun çeşitli yerlerinde TBMM’ye karşı ayaklanmalar çıktı.

Aşağıdakilerden hangisi TBMM’nin bu ayaklanmalara karşı aldığı önlemler arasında değildir?

Nevşehir ÖDM

Ülkenin çeşitli yerlerinde meclise karşı ayaklanmalar çıktı. Meclis ayaklanmaları bastırmak için tedbirler aldı. Bu tedbirlerden bazıları şunlardır;
- Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı, isyancılar vatan haini kabul edildi.
- Üyeleri milletvekilleri olan, İstiklâl Mahkemeleri kurularak, ayaklananlar bu mahkemede yargılandı. Yargılamalar sonunda idamla cezalandırılanlar da oldu.
- Başta Ankara Müftüsü Rıfat Efendi olmak üzere birçok müftü tarafından milli mücadeleyi destekleyen fetvalar yayınlandı.
- Millî Mücadele aleyhinde propagandaları önlemek için, Anadolu Ajansı çalışmalar yürüttü.
- Kuvâ-yı Milliye birlikleri isyanların bastırılmasında önemli rol oynadı.
Buna göre,
I. İsyanlara karşı tedbirler alınmıştır.
II. Meclis, güçler birliği ilkesiyle hareket etmiştir.
III. Ayaklanmalar düzenli ordu tarafından bastırılmıştır.
IV. Halkı bilgilendirmek için basın kuruluşlarından faydalanılmıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Erzurum ÖDM

Millî Mücadele Dönemi’nde TBMM’ye karşı,,

• İstanbul Hükûmeti’nin ve İtilaf Devletleri’nin kışkırtmaları
• Azınlıkların bağımsız devlet kurmak istemeleri
• Bazı Kuvâyımilliyecilerin TBMM’nin otoritesini tanımamaları

gibi nedenlerle ayaklanmalar çıkmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi çıkan bu isyanları bastırmak üzere TBMM’nin aldığı önlemler arasında yoktur?

Amasya ÖDM

Damat Ferit Hükûmeti’nin şeyhülislamı Dürrizade Abdullah’ın Mustafa Kemal ve milletvekilleri için hazırladığı fetvasına göre “hainlerin devlete karşı ayaklandığı ve katledilmelerinin meşru olduğu ” ilan ediliyordu. Bu fetva; İngiliz-Yunan uçakları tarafından Anadolu’da halkın üzerine atılıyor, TBMM Hükûmeti’ne karşı halk açıkça isyana teşvik ediliyordu.

Aşağıdakilerden hangisi TBMM’nin isyanlar karşısında aldığı tedbirlerden değildir?