6. Sınıf 6. Ünite Sözlüğü
Sosyal Bilgiler 6. Sınıf 6. Ünite Kavramlar Sözlüğü
Adalet: Hak olanın verilmesi doğruyu bulması, hukuka göre uygunluk.
Anayasa: Bir devletin yönetim biçimini belirten, yasama, yürütme, yargı güçlerinin nasıl kullanılacağını gösteren, yurttaşların kamu haklarını bildiren temel yasa.
Anayasa Mahkemesi: TBMM tarafından çıkarılan kanunların anayasaya uygunluğunu denetlemekle yetkili olan üst mahkemedir.
Basın: Gazete, dergi gibi belirli zamanlarda çıkan yazılı yayınların bütünü.
Cumhuriyet: Ulusun, egemenliğini kendi elinde tuttuğu ve bunu belirli süreler için seçtiği milletvekilleri aracılığıyla kullandığı devlet biçimi.
Çoğulculuk: Her türlü eğilimin, düşüncenin örgütlenmesini ve siyasal yaşamda, ülke yönetiminde söz sahibi olmasını kabul eden siyasal düzen.
Danıştay: Yürütme yetkisine sahip organlara yardımcı olan inceleme, danışma ve karar organıdır.
Darbe: Bir ülkede baskı kurmak, zor kullanmak gibi yollarla hükûmeti istifa ettirme veya rejimi değiştirecek biçimde yönetimi devirme işi.
Demokrasi: Yönetimin doğrudan doğruya halkın ya da düzenli aralıklarla halkın özgürce seçtiği temsilcilerin elinde bulunduğu, tüm vatandaşların eşit sayıldığı yönetim biçimidir.
Diyalog: Karşılıklı konuşma.
Egemenlik: Milletin ve onun tüzel kişiliği olan devletin yetkilerinin hepsi.
İktidar: Devlet yönetimini elinde bulundurma ve devlet gücünü kullanma yetkisi.
İnsan Hakları: Kişinin sadece insan olması nedeniyle sahip olduğu haklar.
İrade: Bir şeyi yapıp yapmamaya karar verme gücü
Kamu: Halk hizmeti gören devlet organlarının tümü, bir ülkedeki halkın bütünü, halk.
Kamuoyu: Bir konu ile ilgili halkın genel düşüncesi.
Kararname: Cumhurbaşkanının onayladığı hükûmet kararı.
Katılım: Halkın yöneticilerini seçtikten sonra onların yönetimle ilgili kararlarını etkileyebilmesi.
Komisyon: Alt kurul.
Kuvvetler Ayrılığı: Yasama, yürütme ve yargı yetkilerinin ayrı birimlerde olması.
Kuvvetler Birliği: Yasama, yürütme ve yargı yetkilerinin tek elde toplanması.
Medya: Radyo, televizyon, gazete, dergi, İnternet gibi bilgi depolamak ve iletmek için kullanılan iletişim araçlarını kapsayan genel isim.
Milli Egemenlik: Egemenliğin yani devleti yönetme yetkisinin millete ait olmasıdır.
Miting: Bir olaya dikkati çekmek, bir durumu protesto etmek, bir konuyu dile getirmek gibi bir gösteri amacıyla düzenlenmiş, herkesin katılabileceği açık hava toplantısı.
Monarşi: Siyasi otoritenin genellikle miras yolu ile bir kişinin üzerinde toplandığı devlet düzeni veya rejim.
Muhalefet Partisi: Parlamenter sistemde iktidar partileri dışındaki parti.
Olağanüstü Hal: Doğal afet, salgın hastalık, ekonomik bunalım, kamu düzeni tehlike altına sokan yaygın şiddet vakaları gibi durumlarda düzeni sağlamak için yönetim makamlarının yetkisinin genişletilmesi.
Oligarşi: Egemenliğin ayrıcalıklı bir gruba ait olduğu yönetim şekli.
Özgürlük: Bireyin başkalarını rahatsız etmeden istediği her şeyi yapabilmesidir.
Pozitif Ayrımcılık: Toplumdaki diğer kişiler ile eşit koşullarda yaşamadığı düşünülen belli gruplara çeşitli ayrıcalıklar tanıyarak onları destekleme.
Saltanat: Bir ülkede hükümdarın, padişahın, sultanın yönetimi.
Seferberlik: Bir ülkenin silahlı kuvvetlerini savaşa hazır duruma getiren, ülkenin ekonomisini, yönetimini savaş gereklerine uyacak duruma sokan hazırlıkların ve önlemlerin tümü.
Sıkıyönetim: Olağanüstü zamanlarda ve durumlarda ülkede güvenliğin sağlanması için ordunun yardımıyla gerçekleştirilen yönetim.
Teokrasi: Devlet yönetiminde dini kuralların geçerli olduğu yönetim.
Türkan: Saltanat veya idareye etki eden ve yönetime etki eden hatun
Yasama: Devletin yasa (kanun) yapma, değiştirme ve yürürlükten kaldırma yetkisidir.
Yargı: Egemenlik veya devlet adına hukuku yorumlayan ve ona başvuran mahkemeler düzenidir.
Yargıtay: Adliye mahkemeleri tarafından verilen kararların son inceleme yeridir.
Yürütme: Yasaları uygulama işi.
Zümre: Bir sınıf veya bu sınıf içindeki bir grup.
Diğer Ünitelere Ait Sosyal Bilgiler Kavram Sözlüğü