8. Sınıf 1. Ünite Kazanım Değerlendirme Testi – Sivas KÖPRÜ Projesi

Osmanlı Devleti’nin yıkılmasını engellemek maksadıyla bazı fikir akımları ileri sürülmüştür. Bu fikir akımlarından bazıları ise yeni Türkiye Devleti’nin kurulmasını sağlamıştır.

Aşağıda verilen fikir akımlarından hangisi yeni Türk Devletinin kurulmasını sağlamıştır?

Mustafa Kemal,1913'te Bulgaristan'ın başkenti Sofya'ya askeri ataşe olarak atanmıştır. Mustafa Kemal'in yeni görev yeri olan Sofya, sosyal hayatın son derece canlı olduğu farklı devletlere ait konsolosların bulunduğu bir şehirdir. Mustafa Kemal, Sofya'da Bulgar  meclisi çalışmalarını incelemiştir.

Yukarıda verilen bilgilere bakılarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Dil, din, ırk ayrımı yapılmaksızın bütün milletleri kapsayacak bir toplum oluşturmayı amaçlayan ve temelinde azınlıkları devlete bağlı tutma fikrinin yattığı düşünce akımına Osmanlıcılık denmiştir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu doğrultuda gerçekleştirilen çalışmalardan biri olamaz?

Makedonya’nın ekonomik olarak zengin şehirlerindendir. İşlek bir limana sahip olup demir yolu ile bölgenin önemli şehirlerine bağlıdır. Şehrin çevresiyle sosyal ve kültürel bağları güçlüdür. Batı’da yaşanan gelişmeler çok kısa bir süre içinde burada duyulur. 

Yukarıda hakkından bilgi verilen şehir aşağıdakilerden hangisidir?

Mustafa Kemal, “Minnet borcum vardır, bana yeni bir ufuk açtı.” dediği Tarih öğretmeni Yüzbaşı Mehmet Tevfik Bey’i Manastır Askerî İdadisinde okurken tanıdı. Bu dönemde Türk kültür ve tarihi ile ilgili eserler okudu.

Buna göre Manastır şehri, Mustafa Kemal’in fikir hayatında aşağıdaki hangi gelişmeye neden olmuştur?

Aşağıdakilerden hangisi Hareket Ordusu’nun yeni yönetim biçimine karşı çıkan isyanı bastırmak için  Selanik’ten İstanbul’a hareket etmesi sonrasında gerçekleşen olaylardan biri değildir?

Mustafa Kemal’in çocukluk ve gençliğini geçirdiği Selanik ve Manastır şehirlerindeki azınlıklar, Fransız ihtilalinden etkilenerek bağımsızlık talebiyle ayaklanmalar çıkarıyorlardı. Osmanlı bu ayaklanmaları engellemek için çalışmalar yapmış olsa da ayaklanmaların ve dağılmanın önüne geçememiştir.

Verilen bilgiye göre, Mustafa Kemal’in yaşadığı bu şehirlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Mustafa Kemal, İttihat ve Terakki Cemiyeti ile fikir ayrılığına düşmüş ve fikirlerini açık yüreklilikle söylemiştir. Ordunun siyaset dışında kalmasını isteyen Mustafa Kemal, cemiyetten ayrılmıştır. 

Verilen bilgilere göre Mustafa Kemal’le ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

‘’Yolunda yürüyen bir kişinin, ufku görmesi yeterli değildir. Muhakkak ufkun ötesini de görmesi lazımdır.’’

Atatürk’ün bu sözleri onun hangi kişilik özelliğini ortaya çıkarmaktadır?

Aşağıdaki gelişmelerden hangisi I ve II. Balkan Savaşları’nın sonuçlarıyla ilişkilendirilemez?

Mustafa Kemal, Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’na girmesi üzerine ısrarla ordu içinde kendisine görev verilmesini ister. Mustafa Kemal’in bu isteğini dönemin Paşası, Sofya’daki görevinin daha önemli olduğunu belirterek reddeder. Mustafa Kemal buna  cevaben yurt savunmasından yüce bir görev olamayacağını, arkadaşları cephede çarpışırken Sofya’da kalamayacağını belirterek görev verilmesini tekrar ister.

Mustafa Kemal’in Paşa’ya verdiği cevap, onun hangi kişilik özelliğini yansıtmaktadır?

19.yy başından itibaren milliyetçilik akımı etkisiyle Osmanlı da ayaklanmalar başlamıştır. Osmanlı Devleti uzun süre bu ayaklanmalarla uğraşmıştır. Balkanlarda bulunan topraklarını kaybetmesine neden olmuştur.

Bu ayaklanmaların nedeni aşağıdaki olaylardan hangisidir?

Uşi Antlaşması ile İtalya’ya bırakılan, Trablusgarp halkının dinî yönden Osmanlı halifesine bağlı kalması bu anlaşma ile kabul edildi.

Bu antlaşmada Osmanlı Devletinin “Trablusgarp Halkının dinî yönden Osmanlı halifesine bağlı kalmasını’’ kabul ettirmesi aşağıdakilerden hangisine yöneliktir?

Osmanlı Devletinde 1839 yılında ilan edilen Tanzimat Fermanının bazı maddeleri şunlardır:
• Müslüman ve Hristiyan bütün tebaanın ırz, namus, can ve mal güvenliğinin sağlanması.
• Vergilerin, kanunlarla tayin edilmiş usullere göre alınması.
• Bir kimsenin suçundan dolayı onun varisleri, çoluğu çocuğu sorumlu değildir.

Tanzimat Fermanı ile ilgili verilen bilgilere bakılarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?

Mustafa Kemal Trablusgarp Savaşına gönüllü olarak katılmış. Çanakkale Kara Savaşlarında görev almıştır. İstanbul’da çıkan Meşrutiyet karşıtı isyanı bastırmak için kurulan Hareket Ordusu içinde görev almıştır.

Yukarıda verilen bilgilere bir başlık verilmek istenirse verebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir?

“Osmanlı Devleti sınırları içinde yaşayan halk; din, dil ve ırk ayrımı yapılmadan tek çatı altında birleştirilecektir. Bu düşünce akımı ile tüm gayrimüslimlerin devlete karşı yıkıcı tutum ve davranışlarına son verilmesi amaçlanmıştı.”

Verilen ifade aşağıdaki hangi akımla ilişkilendirilebilir?

Aşağıdakilerden hangisi Trablusgarp Savaşı’nın sonuçları arasında yer almaz?

1881 yılında kurulan Düyun-u Umumiye Teşkilatı Osmanlı Devleti’nin pek çok gelirine doğrudan el koyan uluslararası bir teşkilattır.

Bu teşkilat Osmanlı Devleti’ni aşağıdaki alanların hangisinde yıkıma uğratmıştır?

Selanik şehrinin;

I. Farklı ulusların bir arada yaşaması
II. Kültürel anlamda gelişmiş bir kent olması
III. Avrupa’nın önemli şehirleri ile ulaşımının olması

özelliklerinden hangileri Atatürk’ün fikir hayatının gelişimine katkı sağladığı söylenebilir?

Trablusgarp’a gazeteci kılığında Şerif takma adıyla giden Mustafa Kemal halkı örgütleyerek onları İtalyanlara karşı direnişe geçirdi. Derne ve Tobruk'ta başarılı oldu. İtalyan saldırısı durduruldu. Trablusgarp Savaşı devam ederken Balkanlarda da savaş çıktı. Böylelikle iki savaş arasında kalan Osmanlı Devleti, İtalya ile olan savaşını sonlandırmak zorunda kaldı. İmzalanan Uşi Antlaşması ile Trablusgarp ve 12 Ada İtalya’ya bırakıldı. 

Trablusgarp Savaşının sonunda yapılan Uşi Anlaşmasını hangi yargı daha iyi açıklar?

Mustafa Kemal’in düşünce yapısından etkilendiği vatan şairidir. Türk milliyetçiliğinin öncülerindendir. Hem yazar hem de şair olarak tanınır. “İntibah” adlı romanı ile “Vatan Yahut Silistre” isimli tiyatrosu kısa sürede halk tarafından tanınmasını sağlamıştır. Eserlerinde vatan ve millet temalarına ağırlık vermiştir. Yazdığı eserleriyle vatan sevgisi ile pek çok Türk genci gibi Mustafa Kemal’i de etkilemiştir.

Yukarıda hakkında bilgi verilen kişi aşağıdakilerden hangisidir?

Mustafa Kemal'in, Balkan Savaşı yenilgisi sonrası tespitleri şöyledir:
Balkan Savaşları korkunç bir bozgundu. Tarihte hiçbir ordu bu kadar kısa zamanda bu kadar kötü dağılmamıştı. Bunda öncelikle merkezin ordular üzerindeki zaafının, etkisizliğinin, komutanlar ve birlikler arasındaki koordinasyon yokluğunun, ilk hareketlerin hedefsizliğinin, bu nedenle askerin  moral çöküntüsü içinde olmasının, bilgisizliğin, yetersizliğin ve en önemlisi, politikanın ordu subayları arasında neden olduğu parçalanmanın önemli rolü olmuştu. Mustafa Kemal ordu içerisinde yaşanan bu problemi görerek daha sonra çıkardığı bir kanunla orduyu siyasetten ayırmıştır. 

Yukarıda verilen bilgiden yola çıkarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? 

Atatürk askerlikten edebiyata sanattan tarihe kadar pek çok alanda fikirler üretmiş ve topluma yeni hedefler göstermiştir. O büyük bir komutan, usta bir siyasetçi, sanatsever, sporcu ve teşkilatçı bir devlet adamıydı.

Bu durum, Atatürk’ün hangi yönünü öne çıkarmaktadır?

19. yüzyılın sonlarına doğru Osmanlı Devleti dağılma sürecine girmişti. Bu dönemde Osmanlı sınırları içinde yaşayan gayrimüslimler Fransız İhtilali ile ortaya çıkan milliyetçilik akımının etkisiyle ayaklanarak bağımsızlıklarını kazanmaya başlamıştı. Türk  topluluklarının bir araya gelmesi düşüncesine önem veren Mehmet Emin Yurdakul, Ziya Gökalp gibi aydınlar bu fikir akımını benimsediler.

Devleti bu durumda dağılmaktan kurtarmak isteyen bazı aydınların ortaya koyduğu bu fikir hangisidir?