MEB 8. Sınıf I. Dönem Değerlendirme Sınavı

Mustafa Kemal’in idadi yıllarını geçirdiği Manastır, Osmanlı Devleti’nin Makedonya’daki stratejik öneme sahip askerî merkezlerinden biriydi. Mustafa Kemal, “Bana yeni bir ufuk açtı.” dediği Tarih Öğretmeni Mehmet Tevfik Bey’i Manastır Askerî İdadisinde okurken tanıdı. tan şairi Namık Kemal’in, Türkçülük akımının öncülerinden Mehmet Emin Yurdakul’un şiirlerini ve Aydınlanma Çağı düşünürlerinin eserlerini Manastır’daki öğrencilik yıllarında okudu. Böylece bir yandan Türk tarihi ve türü ile beslenirken diğer yandan akıl ve bilime dayalı düşünce sistemini kavradı. İleride Atatürkçü düşüncenin temelini oluşturacak olan ilke ve fikirlerini de yine aynı yıllarda belirlemeye başladı.

Metne göre Mustafa Kemal ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

İtilaf Devletleri, Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra yurdumuzu işgal ederek Türk milletini ortadan kaldırmaya ve Türk vatanını paylaşmaya kararlı olduklarını göstermişlerdi. Ateşkes hükümleri gereği Osmanlı ordusu terhis edilmiş ve ülkede işgallere karşı koyacak düzenli askerî birlikler kalmamıştı. Bunun üzerine savunmasız kalan Türk milleti her türlü imkânsızlığa rağmen kendisini savunmak için bağımsız yaşama isteği ve vatanseverlik duygusu ile harekete geçmişti.

Buna göre Türk milletinin bağımsız yaşama isteğinin ve vatanseverlik duygusunun sonucu olarak;
I. Kuvayı Milliye Birlikleri
II. Hareket Ordusu
III. Milli Cemiyetler
hangilerinin ortaya çıktığı söylenebilir?

Türk tarihini iyi bilen ve aynı zamanda iyi bir Türk subayı olan Kolağası Mehmet Tevfik Bey için Mustafa Kemal “Tevfik Bey’e minnet borcum vardır. Bana yeni bir ufuk açtı.” demiştir.

Buna göre Mustafa Kemal’in tarih öğretmeni Mehmet Tevfik Bey’e beslediği şükran ve minnet duygusunun nedenleri arasında;

I. Türk Tarih Kurumu’nu kurması için Mustafa Kemal’e fikir vermesi
II. Mustafa Kemal’de milli bir tarih bilinci oluşturması
III. Osmanlı tarihi alanında çalışmış olması

gelişmelerinden hangilerinin olduğu söylenebilir?

Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan hemen sonra İtilaf Devletleri’nin Anadolu’ya yönelik başlattığı işgallere karşı İstanbul Hükümeti’nin tepkisiz kalması sonucu Anadolu halkının kurmuş olduğu Kuvayımilliye birlikleri kuruldukları bölgeleri İtilaf Devletlerine karşı savunmuştur. Askeri disiplinden ve bilgiden yoksun olan bu birlikler düşman ilerleyişini yavaşlatarak TBMM’ye düzenli ordunun kurulması için zaman kazandırmıştır.

Metne göre Kuvayımilliye birlikleri hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Son Osmanlı Mebusan Meclisi tarafından kabul edilen Misakımilli’de yer alan aşağıdaki kararlardan hangisi ile kapitülasyonların kaldırılacağı dile getirilmiştir? 

Almanya, I. Dünya Savaşı’nda doğuda Rusya, batıda ise Fransa ve İngiltere’ye karşı iki cephede birden savaşmak zorundaydı. Eğer Osmanlı Devleti Almanya’nın yanında savaşa girecek olursa Rusya karşısında yeni cepheler açılacak ve böylece Almanya’nın savaştaki yükü hafifleyecekti. Ayrıca Osmanlı padişahı aynı zamanda halife idi. Bu nedenle Almanlar Osmanlı Devleti’ni kendi yanlarına çekmeleri hâlinde İngiltere ve Fransa’nın sömürgelerindeki Müslümanların da halifenin bir çağrısı ile harekete geçebileceğini düşünüyorlardı.
Buna göre;
I. Almanya, Osmanlı Devleti’nin elindeki halifelik gücünden yararlanmak istemiştir.
II. Osmanlı Devleti’nde dönemin padişahı Almanya’nın yanında savaşa girmek istemiştir.
III. Almanya, Osmanlı Devleti’ni yanında savaşa sokarak yeni cepheler açmak istemiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Amasya Genelgesi’nde ;

I. Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.

II. Vatanın bütünlüğü milletin bağımsızlığı tehlikededir.

III. İstanbul hükumeti aldığı sorumluluğun gereğini yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olmuş gösteriyor.

maddelerinden hangileri yönetimde egemenlik anlayışının değişeceğini göstermektedir?

Milli Cemiyetlerin;
I. Milli Mücadele’ye örgütsel zemin hazırlamaları,
II. Halk arasında milli bilinci uyandırmaları,
III. İşgaller karşısında silahlı direniş başlatmaları
gelişmelerinden hangilerini sağladığı söylenebilir?

Bu maddenin amacı Osmanlı Devleti’nin siyasal yalnızlık içerisinde kalmasını sağlayarak, üzerinde daha rahat denetim kurmayı amaçlamaktadır. 

Verilen açıklama Mondros Ateşkes Antlaşması’nın aşağıdaki maddelerinden hangisine ait bir açıklamadır?

Birinci TBMM’nin, yaşanan isyanlara karşı almış olduğu önlemler arasında;
I. Ankara müftüsüne fetva hazırlatılması
II. Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun çıkarılması
III. İstiklal Mahkemeleri’nin kurulması
gelişmelerinden hangileri bulunmaktadır?

Selanik’te Türklerden başka Rumlar, Bulgarlar, Sırplar, Yahudiler ve Ermeniler de yaşamlarını sürdürmekteydi. Selanik kentinde Türkler diğer uluslara göre büyük bir çoğunluğa sahipti.

Bu bilgilere göre Selanik ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Türk ordusunun Yunanlıları İnönü’de bir kez daha yenilgiye uğratması ülke içinde büyük bir sevinç yarattı. Bu zaferden sonra halkın düzenli orduya güveni artarken TBMM Hükümeti’nin otoritesi güçlendi. Ayrıca Türk milletinin fertleri arasında var olan dayanışma duygusuna dayanarak ordumuz ve savaşta zarar gören halk için yardım kampanyaları başlatıldı. İkinci İnönü Zaferi, İtilaf Devletleri arasında bir süredir var olan görüş ayrılıklarını daha da  belirginleştirdi. Bu zaferden sonra İtalya, Antalya bölgesindeki kuvvetlerini çekmeye başlarken Fransa görüşmeler yapmak üzere bir temsilcisini Ankara’ya gönderdi.

Metne göre II. İnönü Zaferi ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Mustafa Kemal’in Çanakkale Savaşı’nda;

• Askerlerine “Ben size taarruz emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman içinde, yerimize başka kuvvetler ve kumandanlar gelebilir.” şeklinde emir vermesi,
• İtilaf Devletleri’nin karaya çıkarma yapacakları yerleri önceden tahmin etmesi,
  

sırası ile onun hangi kişilik özelliklerini yansıtmaktadır?

Amasya Genelgesi’nde yer alan; “Milletin haklarını korumak amacıyla her türlü etki ve denetimden uzak milli bir kurul oluşturulmalıdır.” maddesi aşağıdakilerden hangisinin kurulmasına zemin hazırlamıştır?

“Bu zafer ile Millî Mücadele’nin ve İstiklal Harbi’nin bir cephesi kapanmış, Anadolu İhtilali’nin de 1920 yılı ortalarında geçirdiği tehlikelerden sonra prestiji artmış oluyordu. Asıl harbi batıda yapacak olan Türk ordusu, artık arkası emin şekilde döğüşecek ve doğudaki birliklerden bir kısmı Batı Cephesi’ne nakledilecekti. Bunlardan başka Rusya’dan gelecek yardımlar için yol açılmış bulunuyordu.”

Gümrü Barış Antlaşması ile ilgili verilen metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Mondros Ateşkes Anlaşması’ndan sonra işgallerin başlamasıyla birlikte Türk halkı kimseden emir ve talimat almadan vatanı savunmaya başladı. Halk işgalcilerin an önce topraklarını terk etmesi için uğraşıyordu.

Bu durum Türk halkının hangi özelliğiyle ilgilidir?

Mustafa Kemal, Suriye’deki 7. Ordu Komutanlığına atandıktan sonra 7. Ordunun bağlı bulunduğu Yıldırım Orduları Grubunun başındaki Alman Generali Falkenhayn ile anlaşmazlığa düştü. Falkenhayn, İngilizler üzerine bir karşı  taarruza geçilmesini istiyordu. Mustafa Kemal ise İngilizlerin denizden donanma desteği aldıklarını göz önünde bulundurarak böyle bir hareketin başarılı olamayacağını düşünüyordu. Ona göre bir an önce komutayı yabancılardan almalı ve ordumuzu kuvvetlendirerek elimizde kalan toprakları savunmalıydık. 

Yukarıda verilen metinden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? 

Okul çağına gelen Mustafa’nın öğrenimine hangi okullarda başlayacağı konusu, ailede küçük bir tartışmaya neden oldu. Ailesinde din adamlarının bulunmasıyla gururlanan Zübeyde Hanım, dinî eğitim veren mahalle mektebine gitmesini istiyordu. Oğluna “ Adam olmak için okumak, öğrenmek şarttır; başka çare yoktur. ” diye öğüt veren Ali Rıza Efendi ise Mustafa’yı Selânik’te yeni lan, modern öğretim yöntemlerinin uygulandığı Şemsi Efendi İlkokuluna göndermek istiyordu.

Metne göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? 

• Pontus Cemiyeti
• Mavri Mira Cemiyeti
• Etniki Eterya Cemiyeti

Verilen cemiyetlerin ortak özellikleri arasında;
I. Ermeni Devleti kurmak istemeleri,
II. Rumlar tarafından kurulmaları,
II. Zararlı Cemiyetler kapsamında yer almaları
hangileri bulunmaktadır?

“Toplu bir milleti istila etmek, darmadağınık bir milleti istila etmek gibi kolay değildir.”

Atatürk’ün bu sözünün;
I. Milli birlik ve beraberliğe,
II. Milli bağımsızlığa,
III. Barışseverliğe
kavramlarından hangilerine vurgu yaptığı söylenebilir?