Afyon MEM LGS Denemesi 5 (Nisan)

1789 Fransız İhtilali ile ortaya çıkan milliyetçilik akımı I. Dünya Savaşı’nın en önemli nedenlerinden biridir. Savaş sırasında da İtilaf Devletleri tarafından Osmanlı Devleti’ne karşı kullanılan silahlardan biri olmuştur. Milliyetçilik fikri ile kışkırtılan Osmanlı Ermenileri ve Arap aşiretleri bazı cephelerde İtilaf Devletleri ile iş birliği yaparak Osmanlı Devleti'ne karşı birlikte hareket etmişlerdir.

Aşağıdaki cephelerden hangisinde verilen açıklamaları destekleyen nitelikte bir örnek yer almaz? 

“Türkiye’nin bugünkü mücadelesi sadece kendisi için olsaydı belki daha kısa, daha az kanlı olur ve daha çabuk bitebilirdi. Türkiye büyük bir gayret sarf ediyor. Çünkü müdafaa ettiği, bütün mazlum milletlerin, bütün Şark’ın  davasıdır. Ezilen, sömürülen, mazlum milletler, Türk inkılabını örnek almıştır.”

(Atatürk)

Mustafa Kemal yukarıdaki sözüyle Türk Kurtuluş Savaşı ve inkılaplarının hangi özelliğine değinmiştir?

Osmanlı Devleti’nde hukuk sistemi; Şer’i Hukuk ve Örfi Hukuk denilen iki temele dayanıyordu. Şer’i Hukukun kaynağı Kur’an ayetleri ve hadislerdi. Örfi Hukuk ise gelenek, görenek ve törelere göre belirleniyordu. Bunun dışında cemaat mahkemeleri ve yabancıların yargılanması için de kapitülasyon mahkemeleri vardı.

Buna göre Osmanlı Hukuk Sistemi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası parti programında egemenliğin millete ait olduğu, cumhuriyet yönetimini yaşatmanın ve geliştirmenin esas amaçları olduğu belirtilmiştir. Ekonomik alanda devletçilik yerine liberalizmin (serbest piyasa ekonomisi) esas alınacağı ve yabancı sermayenin destekleneceği yer almaktadır. Eğitimde millî esasların kabul edilmesi, din ve devlet işlerinin ayrı olacağı ve dini değerlere saygı gösterileceği de vurgulanmaktadır.

Verilen bilgilere göre Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Milli Mücadele Döneminde cephede savaşan askerlerimiz kadar cephe gerisindeki halkımızın mücadelesinin de bilinmesi gerekir. Bunlardan biri de Kılavuz Hatice’dir. Adana yöresindeki bu kahraman, Fransız taburuna Toroslarda yanlış yol göstererek Fransız askerlerinin Karboğazı’nda Türk askerlerine esir olmalarını sağlamıştır. Fransızlar, Gülekli Kılavuz Hatice’nin bu milletin askeri olduğunu anlayamamıştır. Türk Milleti, Mete Han döneminde de  öyledir, Alparslan döneminde de böyle, Mustafa Kemal döneminde de böyle. Bu milletin devleti ile bir savaş yapılıyorsa, bu savaş sadece orduların değil, aynı zamanda ordusu, kendisi olan bir milletin savaşına dönüşür.

Kurtuluş Savaşı döneminde yaşanan olayı konu alan bu metinde Türk Milletinin hangi özelliğine vurgu yapılmaktadır? 

İnkılapçılık: İnsanlardaki milli birlik ve beraberlik duygusunu güçlendirmek.
Milliyetçilik: Çağın gereklerine ve toplumun ihtiyaçlarına göre sürekli yenilenmek.
Halkçılık: Toplumun her kesiminden insanların kanunlar önünde eşitliğini sağlamak.
Cumhuriyetçilik: Milli iradenin devlet yönetimine hâkim olmasını sağlamak.

Yukarıda amaçları ile birlikte verilen ilkelerden hangileri yer değiştirirse bilgiler tamamen doğru olur?

‘Siz orada yalnız düşmanı değil, ulusun makus (kötü) talihini de yendiniz. Düşman çizmesi altındaki kara yazılı topraklarımızla birlikte bütün yurt bugün, en kıyıda köşede kalmış yerlerine dek zaferinizi kutluyor. Düşmanın  yurdumuzda yayılma tutkusu, azim ve yurtseverliğinizin yalçın kayalarına başını çarparak paramparça oldu.’ 

Buna göre,

I. TBMM’ye ve düzenli orduya güven artmıştır.
II. TBMM’nin otoritesi artmıştır.
III. Fransa işgal ettiği yerlerden çekilme düşüncesine girmiştir.
IV. Meclisi Kayseri’ye taşıma fikri ortaya atılmıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

Mustafa Kemal’in Manastır Askeri İdadisi’ndeki eğitiminde onu fikri yönden etkileyen olaylar ve kişiler olmuştur. Bu kişilerin başında ona edebiyat ve şiir sevgisini aşılayan Ömer Naci gelmektedir. Ömer Naci sayesinde Harp  Akademisi yıllarında etrafına topladığı arkadaşlarını güzel konuşmasıyla kısa zamanda tesiri altına alırdı.

Buna göre Ömer Naci’nin Mustafa Kemal’in hangi kişisel özelliğinin gelişmesine katkı sağladığı söylenebilir?

Osmanlı Devleti’nde soyadının kullanılmaması tüm resmi işlerde karışıklığa neden oluyordu. Bu karışıklığı önlemek için Soyadı Kanunu çıkarıldı. Her aile reisi kurduğu aile birliğini belirtmek üzere ortak bir soyadı taşıyacaktı. Türkçe olmayan kavramlar, yabancı ırklara ait kavramlar, rütbe ve makam içeren kavramlar soyadı olarak kullanılmayacaktı.

Buna göre Soyadı Kanunu ile;

I. Milli kimlik kazandırmak
II. Toplumsal eşitliği sağlamak
III. İstenilen soyadını alabilmek
IV. Resmi işlemlerdeki karışıklıklara son vermek

hedeflerinden hangileri amaçlanmıştır?

Mustafa Kemal, Mondros Ateşkes Antlaşması hakkında Ali Fuat Paşa’ya “Artık milletin bundan sonra haklarını kendisinin araması ve müdafaa etmesi, bizlerin de mümkün olduğu kadar bu yolu göstermemiz ve bütün bir ordu ile  yardım etmemiz lazımdır.” demiştir.

Yukarıda verilen bilgilerden yola çıkarak Mustafa Kemal’in hangi kişilik özelliğine ulaşabiliriz?