Baki’nin Kültür ve Medeniyetimize Sağladığı Katkılar
Gerçek adı Mahmud Abdülbâki olan Baki kimdir diye soranlar için kendisi Klasik Türk edebiyatının bir şairidir. Baki edebi kişiliği incelendiğinde, onun gazellerinin ön plana çıktığı görülür. Baki hangi dönemde yaşadı diyenler için o 16. yüzyıl şairidir.
Yaşadığı dönemde “Şairler Sultanı” olarak nam salmış olan Baki, devrinin en başarılı şairleri arasında bulunur. 1526 yılında, fakir bir ailenin çocuğu olarak İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Babası müezzin olan Baki’nin annesi hakkında herhangi bir bilgi yoktur. Çocukluk yıllarında çıraklık yapan şair, camiilerde kandil yakan kişi anlamına gelen “serac” mesleğini yapan kişilere yardım etmiştir.
Kanunî Sultan Süleyman’ın ilgisini çekmeyi başarmış ve onun sayesinde tekrar İstanbul’a dönmüştür. Burada devlet işleri ile ilgilenmiş, “kazaskerlik” ve “kadılık” gibi önemli makamlarda görev almıştır. Bu yüzden şair, her zaman saray erkânı ile iç içe olmuştur. Kanunî’nin takdirini kazanmış, ondan sonra gelenler tarafından da sevilmiş ve sayılmıştır. Baki hep Şeyhülislam olmak istemiş, ancak hiçbir zaman bu göreve getirilmemiştir. 7 Nisan 1600 tarihinde ise hayatını kaybetmiştir.
Baki Eserleri Nelerdir?
16. yüzyıl Divan şairlerinden Baki’nin, birçok eseri vardır. Kendisi daha çok gazelleri ile bilinir. Buna karşın, kasideler, mersiyeler, methiyeler ve hicviyeler de yazmıştır. Onun ün kazanması ise “Sümbül Kasidesi” sayesinde olmuştur. Aşk konularını işlediği gazelleri ise onun şöhretini daha çok artırmıştır. Sade ve akıcı bir dil kullanmaya özen göstermiş, nazım tekniğinin gelişmesine katkıda bulunmuştur. İnce bir sanat anlayışına sahip olan şair, eserlerinin yaşadığı dönemin ruhuna uygun olması ile herkesin takdirini kazanmıştır. Eğlenceye düşkün ve neşeli kişiliği, onun şiirlerine de yansımıştır. Baki’nin yazmış olduğu eserler ise şunlardır:
Dîvân-(4508 beyitlik, en önemli eseri)
Fazâ’ilü’l-Cihad
Fazâil’i-Mekke
Hadîs-i Erbain Tercümesi
Kanuni Mersiyesi