3. Ünite: Ortak Yaşam

---

1. Yaşama Ortağım, Kurallara Uymaya Ben de Varım

a) Ortak yaşamın önemi

• İnsan sosyal bir varlıktır; ihtiyaçlarını karşılamak ve yaşamını sürdürmek için diğer insanlarla birlikte yaşamak zorundadır.

• Ortak yaşam, huzurlu ve sağlıklı ilişkilerin sürdüğü toplumsal yapıdır.

• İnsanların ihtiyaç ve beklentileri farklı olduğundan düzenin sağlanması için kurallara ihtiyaç duyulur

b) Ailede kurallar

• Aile bireylerin ilk sosyal çevresidir, toplumsal hayatın küçük bir modeli gibidir.

• Kurallar:

  • Her bireyin kişisel alanına saygı göstermek.

  • İş bölümü ve yardımlaşma yapmak.

  • Eşyaları izinsiz almamak.

  • Eve geliş saatine uymak.

• Hz. Peygamber örneği: Aile işlerine yardım eden, eşine danışan, çocuklarına sevgiyle yaklaşan; “Müminlerin en hayırlısı ahlakça en güzel olanıdır” hadisi aile hayatındaki ahlakın önemini vurgular

c) Okulda kurallar

• Derslere zamanında girme, teneffüslerde başkalarını rahatsız etmeme.

• Söz kesmemek, araç-gereçleri temiz kullanmak.

• Bu kurallar eğitim faaliyetlerinin düzenli yürütülmesi için gereklidir.

d) Kütüphane kuralları

• Sessizlik, kitaplara zarar vermeme, kaynakları izinsiz dışarı çıkarmama.

• Cep telefonu sessizde olmalı, konuşmalar dışarıda yapılmalı.

e) Müze, spor salonu ve park kuralları

• Müze: Eserlere dokunmamak, rehbere danışmak, fotoğraf kurallarına uymak.

• Spor salonu: Havlu kullanmak, malzemeleri özenli kullanmak, uygun kıyafet giymek.

• Park: Çöpleri kutuya atmak, doğal alanı korumak, kamu mallarını özenle kullanmak.

f) Örnek olay – Işıl, İlke ve Çınar

• Öğrenciler sınıfı düzenleyip çöpleri toplar, küçük öğrencilere kuralları öğretir.

• Bu, büyüklerin küçüklere rehberliği ve toplumsal aktarımı gösterir.

g) Etkinlikler

• Piknik alanı, spor sahası, doğa yürüyüşü gibi durumların drama ile canlandırılması.

• Çevreyi koruma, gürültü yapmama, sorumluluk paylaşımı tartışılır

---

2. Yaşamdan Hepimiz Sorumluyuz

a) Sorumluluk kavramı

• Görevleri zamanında ve doğru yapmak, başkalarını bekletmemek, verilen işi titizlikle yerine getirmek.

• Ailede sorumluluk: Odayı düzenlemek, ev işlerine katılmak.

• Okulda sorumluluk: Ödevleri teslim etmek, nöbetçi görevini yerine getirmek, kütüphaneden alınan kitapları iade etmek.

b) Çevreye karşı sorumluluklar

• Çöpleri çöp kutusuna atmak, geri dönüşüm yapmak.

• Ağaçları korumak, doğal yaşama saygı duymak.

• Kamu mallarını özenle kullanmak.

c) Enerji ve karbon ayak izi

• Gereksiz lambaları söndürmek, tasarruflu ürünler kullanmak, makineleri dolunca çalıştırmak.

• Toplu taşımayı tercih etmek, yenilenebilir enerji kullanmak.

• Karbon ayak izi: İnsan faaliyetleri sonucu atmosfere salınan karbon miktarıdır; azaltılması küresel ısınmayı önler.

d) Kamu mallarına sahip çıkmak

• Okul sıraları, tahtalar, park eşyaları binlerce kişiye hizmet eder.

• Bunları korumak vatanseverliktir.

• Hz. Ömer örneği: Devlet işinde devletin mumunu, özel işinde kendi mumunu kullanması → kamu hakkına özen

---

3. En Güçlü Yanımız: Ortak Yaşam Becerilerimiz

a) Ortak yaşam becerileri

• Karar verme: En uygun seçeneği seçmek.

• Problem çözme: Çevresel sorunlara çözüm üretmek.

• İş birliği: Birlikte çalışarak daha etkili sonuç almak.

• Etkili iletişim: Göz teması, ses tonu, dinleme, beden dili.

• Liderlik: Güvenilir, kararlı, topluma rehberlik eden kişiler.

• Girişimcilik: Yeni işler ve çözümler üreterek toplum yararına katkıda bulunmak.

b) Tarihî örnekler

• Atatürk: Millî Mücadele’de liderlik, iş birliği, problem çözme.

• Nuri Demirağ: Uçak, demiryolu, sanayi alanında girişimcilik örneği.

c) Örnek olay – Kardeş Okul Projesi

• Öğrenciler yardımlaşarak iş bölümü yapar, lider seçer, iletişim kurar, girişimcilikle gelir elde eder.

• Bu, bütün ortak yaşam becerilerinin birleşimine örnektir

---

4. Ortak Yaşam, Problemleriyle Var

a) Ortak yaşamın sorunları

• İnsanların farklı özellik ve beklentilere sahip olması.

• Kurallara uymamak, sorumlulukları yerine getirmemek.

• Çevresel sorunlar: Gürültü, trafik, yeşil alan eksikliği, hava kirliliği.

• Örnek: Engelli park yerinin izinsiz kullanılması.

b) Örnek olay – Mine, Arda ve Sevgi

• Apartmanda gürültü, komşu rahatsızlığı, çocukların dikkatsizliği.

• Ortak yaşamda kurallara uymamanın somut örneği.

c) Çözüm yolları

• Sıraya girmek, empati yapmak, çevreye özen göstermek.

• TEKNOFEST: Gençlerin sosyal sorunlara teknolojiyle çözüm üretmesine imkân veren etkinliktir

---

5. Sosyal Kulüplerle Gelişiyorum

a) Sosyal kulüplerin önemi

• Bireyin kendini tanıması, geliştirmesi, sosyalleşmesi.

• Farklı yönlerini ortaya çıkarır; sorumluluk, liderlik, iş birliği, proje yönetimi gibi becerileri geliştirir.

b) Faaliyetler

• Spor, tiyatro, müzik, çevre kulübü, AFAD tatbikatı, şenlik, panel, kermes, izcilik vb.

c) Örnek olay – Yağız’ın Deprem Tatbikatı

• Kulüp başkanı olan Yağız, arkadaşlarıyla deprem tatbikatı planlayıp uygular.

• Liderlik, iş birliği ve sorumluluk bilinci kazanır.

d) Uygulama örneği

• Müzik Kulübü seçimi: Kontenjan kısıtlı olduğundan seçimler yapılır, demokratik süreç işletilir.

• Yeşilay Kulübü: Zararlı alışkanlıklarla mücadele, dijital bağımlılıkla ilgili çalışmalar