Açık Uçlu Sorular arşivleri - Sosyal Bilgiler

631 Türkistan’da Kurulan Türk Devletlerinin Medeniyetimize Katkıları Açık Uçlu Soruları ve Cevapları

Erkan İsanmaz — Sun, 30 Nov 2025 19:37:59 +0000

Bu çalışma çalışma öğrencilerin Türkistan’da Kurulan İlk Türk Devletlerinin Medeniyetimize Katkıları ile ilgili neden-sonuç ilişkisi kurma ve metinden çıkarım yapma becerilerini geliştirmeyi amaçlamaktadır.

Soru 1:

“Kut” anlayışı nedir ve bu anlayışın Türk devlet yönetimindeki olumlu ve olumsuz etkileri nelerdir?

Cevap:

Kut anlayışı, Türk hükümdarlarına devleti yönetme yetkisinin ve gücünün Gök Tanrı tarafından verildiğine inanılmasıdır.

Olumlu Etkisi: Hükümdarın otoritesini güçlendirir ve halkın ona itaat etmesini sağlar.
Olumsuz Etkisi: Kutun kan yoluyla babadan oğula ve hanedanın diğer erkek üyelerine geçtiğine inanılırdı. Bu durum, hükümdar öldüğünde hanedan üyeleri arasında taht kavgalarına yol açar ve devletlerin kısa sürede yıkılmasına veya bölünmesine neden olurdu.

Soru 2:

İlk Türk devletlerinde devlet işlerinin görüşüldüğü meclis olan “Kurultay”ın (Toy) özelliklerini açıklayınız. Bu meclisin demokratik nitelik taşıdığına dair kanıtlar nelerdir?

Cevap:

Kurultay, devletin siyasi, askeri, ekonomik ve kültürel meselelerinin görüşülüp karara bağlandığı bir danışma meclisidir .

Demokratik Nitelikleri: Kurultaya sadece kağan değil; kağanın eşi olan Hatun, boy beyleri ve devletin ileri gelenleri de katılırdı. Hatun’un meclise katılması ve oy hakkının olması, kadınların yönetimde söz sahibi olduğunu gösterir. Ayrıca kararların danışılarak alınması demokratik bir özelliktir.

Soru 3:

Asya Hun Hükümdarı Mete Han tarafından uygulanan “İkili Teşkilat” sistemi neden uygulanmıştır?

Cevap:

İkili teşkilat, devlet yönetimini kolaylaştırmak amacıyla ülkenin Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılarak yönetilmesidir. Kutsal sayılan Doğu’yu Kağan (Hükümdar) yönetirken, Batı’yı ise “Yabgu” unvanını alan hanedandan bir üye yönetirdi.

Soru 4:

Mete Han’ın dünya askerlik tarihine kazandırdığı onluk sistemin özellikleri ve önemi hakkında bilgi veriniz.

Cevap:

Onluk sistem, ordunun 10, 100, 1.000 ve 10.000 kişilik birliklere ayrılarak yönetilmesidir. Bu sistemde birliklerin başında onbaşı, yüzbaşı, binbaşı ve tümenbaşı gibi komutanlar bulunurdu.

Önemi: Bu sistem ordunun emir-komuta zinciri içinde hızlı ve düzenli hareket etmesini sağlamıştır. Günümüzde Türk Kara Kuvvetleri’nin kuruluş tarihi olarak Mete Han’ın tahta çıktığı MÖ 209 yılı kabul edilir ve bu sistem dünyadaki birçok modern ordu tarafından örnek alınmıştır.

Soru 5:

Türklerin savaşlarda kullandığı “Turan Taktiği” (Kurt Oyunu / Hilal Taktiği)’nin uygulanışı hakkında bilgi veriniz.

Cevap:

Bu taktik üç aşamadan oluşurdu:

Türk birlikleri düşmanla karşılaşıp bir süre savaştıktan sonra sahte bir geri çekilme (kaçıyor gibi yapma) uygularlardı.
Düşman, Türklerin kaçtığını sanıp düzensiz bir şekilde takibe başlardı.
Düşman, önceden belirlenen pusu alanına (vadi, hilal şeklindeki birliklerin ortası) çekildiğinde, pusu kuran askerler ortaya çıkar ve düşmanı çember içine alarak yok ederdi

Soru 6:

“Ordu-Millet” anlayışı ne demektir?

Cevap:

Türklerde askerlik özel bir meslek değil, vatan borcu olarak görülürdü. Ücretli askerlik yoktu. Kadın-erkek, genç-yaşlı herkes her an savaşa hazır durumdaydı. Bu topyekûn hazır olma durumuna “Ordu-Millet” anlayışı denir.

Soru 7:

Türkistan’ın coğrafi özellikleri, ilk Türk devletlerinin ekonomik faaliyetlerini ve yaşam tarzını nasıl şekillendirmiştir?

Cevap:

Türkistan karasal iklime sahip, bozkırlarla kaplı bir bölgedir. Tarım alanları sınırlı olduğu için temel geçim kaynağı hayvancılık olmuştur. Hayvanlara otlak bulmak amacıyla mevsimlere göre yer değiştirdikleri konargöçer (yarı göçebe) bir yaşam tarzı benimsemişlerdir. Bu yaşam tarzı nedeniyle kalıcı mimari eserler yerine taşınabilir sanat eserleri (çadır, halı, kilim vb.) gelişmiştir.

Soru 8:

Uygur Devleti’nin yaşam tarzı diğer Türk devletlerinden (Hun ve Göktürk) nasıl farklılaşmıştır? Bunun temel sebebi nedir?

Cevap:

Asya Hun ve Göktürkler konargöçer yaşayıp hayvancılıkla uğraşırken, Uygurlar yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti olmuştur.

Sebebi: Uygurlar, Bögü Kağan döneminde Manihaizm dinini benimsemişlerdir. Bu din et yemeyi ve savaşmayı yasakladığı için Uygurlar hayvancılığı bırakıp tarıma yönelmiş, tarım yapabilmek için de yerleşik hayata geçerek şehirler, tapınaklar ve saraylar inşa etmişlerdir.

Soru 9:

“Töre” nedir? Törenin değişmez hükümleri nelerdir?

Cevap:

Töre, yazılı olmayan ancak devlet ve toplum hayatını düzenleyen, kağanın bile uymak zorunda olduğu hukuk kurallarıdır (sözlü anayasa) .

Değişmez Hükümleri: Könilik (Adalet), Uzluk (İyilik/Faydalılık), Tüzlük (Eşitlik) ve Kişilik (İnsanlık).

Soru 10:

Orhun Kitabeleri’nin (Göktürk Yazıtları) Türk tarihi açısından önemi nedir?

Cevap:

Türk tarihinin ve edebiyatının bilinen ilk yazılı belgeleridir.
“Türk” adının geçtiği ilk Türkçe metinlerdir.
Devlet adamlarına ve halka öğütler verir, devletin nasıl yönetilmesi gerektiğini anlatır (Siyasetname özelliği taşır).
Türklerin bağımsızlık mücadelesini ve Çin entrikalarına karşı uyanık olunması gerektiğini anlatır.

Soru 11:

İlk Türk devletlerinde görülen “Balbal” nedir ve ne amaçla dikilirdi?

Cevap:

Balbal, ölen bir kahramanın veya devlet adamının mezarının başına dikilen küçük taş heykellerdir. İnanışa göre, ölen kişinin hayattayken öldürdüğü düşman sayısını temsil eder ve bu düşmanların ahirette o kişiye hizmet edeceğine inanılırdı.

Soru 12:

İlk Türk devletlerinde sanat eserlerinde sıkça hayvan üslubunun kullanılmasında etkili olan unsur nedir?

Cevap:

Türklerin doğa ile iç içe yaşamaları ve konargöçer yaşam tarzı bu sanat anlayışını doğurmuştur. Taşınabilir eşyalar üzerine, çevrelerinde gördükleri ve güç sembolü olan hayvanları işlemişlerdir.

Soru 13:

I. Göktürk Devleti’nin “Türk” adını kullanması tarihî açıdan neden önemlidir?

Cevap:

I. Göktürk Devleti, tarihte “Türk” adını resmi devlet adı olarak kullanan ilk devlettir. Bu durum, devletin milliyetçi (ulusal) bir bilince ve yapıya sahip olduğunu gösteren en önemli kanıttır.

Soru 14:

Çin Seddi’nin yapılmasının temel askeri ve siyasi nedeni nedir?

Cevap:

Çin İmparatorluğu, Asya Hun Devleti’nin (özellikle Mete Han dönemindeki) güçlü akınlarını durdurmak ve Türklerin Kuzey Çin topraklarına girmesini engellemek amacıyla savunma hattı olarak Çin Seddi’ni inşa etmiştir.

Soru 15:

Türklerin demircilik ve madencilik alanındaki yetenekleri onlara askeri alanda nasıl bir avantaj sağlamıştır?

Cevap:

Türkler demiri işleyerek kılıç, kalkan, mızrak ve ok uçları (temren) gibi dayanıklı silahlar üretmişlerdir. Maden işçiliğindeki bu ustalık, ordunun silah ihtiyacını kendi kendine karşılamasını sağlamış ve düşmanlarına karşı teknolojik bir üstünlük kurmalarına yardımcı olmuştur.

Soru 16:

II. Göktürk Devleti’nin kurucusu Kutluk Kağan’a neden “İlteriş” unvanı verilmiştir?

Cevap:

Kutluk Kağan, Çin esareti altında dağılmış olan Türk boylarını yeniden bir araya getirip devleti ikinci kez kurduğu için ona “derleyen, toplayan, birleştiren” anlamına gelen İlteriş ünvanı verilmiştir.

Soru 17:

Asya Hun ve Göktürk devletlerinde hapis cezalarının günümüzdeki gibi uzun süreli olmamasının (kısa süreli olmasının) temel sebebi nedir?

Cevap:

Temel sebep konargöçer yaşam tarzıdır. Sürekli yer değiştiren, yaylak ve kışlak arasında göç eden bir toplumda, insanları uzun süre kapalı bir yerde (hapishanede) tutmak mümkün olmadığı için cezalar genellikle kısa süreli hapis veya hafif suçlarda tazminat şeklinde uygulanmıştır.

Soru 18:

Asya Hun Hükümdarı Mete Han, Çin’i askeri olarak yenmesine ve işgal edecek gücü olmasına rağmen neden Çin topraklarına yerleşmemiştir?

Cevap:

Mete Han, kalabalık Çin nüfusu içinde Türklerin kendi millî kimliklerini (benliklerini) kaybetmelerini ve asimile olmalarını engellemek istemiştir . Bu nedenle Çin’i sadece vergiye bağlamayı tercih etmiştir .

Soru 19:

Türk tarihine ait önemli destanları ve ait oldukları devletleri yazınız.

Cevap:

Oğuz Kağan Destanı: Asya Hun Devleti
Bozkurt ve Ergenekon Destanları: Göktürkler
Türeyiş ve Göç Destanları: Uygurlar

Soru 20:

Türklerin ana yurdu olan “Türkistan”ın coğrafi sınırları (doğu, batı, kuzey, güney) nerelerdir? Cevap:

Cevap:

Kuzey: Sibirya .
Güney: Himalaya Dağları .
Batı: Hazar Denizi .
Doğu: Kingan Dağları .

631 Türkistan’da Kurulan Türk Devletlerinin Medeniyetimize Katkıları Açık Uçlu Soruları ve Cevapları yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

623 Ülkemizin Türk Dünyasıyla Kültürel İş Birlikleri Açık Uçlu Soruları ve Cevapları

Erkan İsanmaz — Fri, 07 Nov 2025 21:40:36 +0000

Bu çalışma sınav, öğrencilerin Ülkemizin Türk Dünyası ile Kültürel İş Birliklerini kavrama, neden-sonuç ilişkisi kurma ve metinden çıkarım yapma becerilerini ölçmeyi amaçlamaktadır.

Soru 1:

Türk dünyasını tanımlayınız ve bu coğrafyayı bir arada tutan temel unsurları açıklayınız.

Cevap:

Türk dünyası, ortak dil, tarih ve kültürel bağlarla birbirine bağlı Türk halklarından oluşan bir bütündür. Bu geniş coğrafya, Orta Asya’dan (Türkistan) Balkanlar’a kadar uzanır.

Türk dünyasını bir arada tutan temel unsurlar şunlardır:

1. Ortak Dil

2. Ortak Tarih ve Miras

3. Kültürel Değerler Birliği

4. Ortak Alışkanlıklar

Soru 2:

Bağımsız Türk Devletlerinden 5 tanesini yazınız.

Cevap:

• Türkiye

• Azerbaycan

• KKTC (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti)

• Kazakistan

• Özbekistan

• Türkmenistan

• Kırgızistan

Soru 3:

Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı’nın (Demir İpek Yolu) temel amacı nedir ve bu hat Türkiye’nin stratejik konumuna nasıl katkı sağlamaktadır?

Cevap:

Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı, Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan iş birliğiyle 2017 yılında hizmete açılmıştır. Bu hat, “Demir İpek Yolu” olarak da adlandırılır.

Hattın temel amacı, tarihî İpek Yolu’nun canlandırılmasıdır. Bu hat, Türkiye’yi Çin’e kadar bağlayan ve Çin’den Avrupa’ya uzanan önemli bir yük taşımacılığı ağıdır

Soru 4:

Türkiye’nin Türk dünyası ile kültürel ve ekonomik iş birliğini yürüten başlıca kurum ve kuruluşlardan üç tanesini yazınız.

Cevap:

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT)
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA)
Yunus Emre Enstitüsü
Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı
TÜRKSOY (Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı)

Soru 5:

Atatürk’ün neden Türk halklarıyla bağların güçlendirilmesini istemiştir?

Cevap:

Atatürk’e göre bu bağların sağlam tutulması için manevi köprülerin güçlendirilmesi esastır. Bu çabaların amacı, gelecekteki fırsatları değerlendirmek ve kültürel birliği sağlamaktır

Soru 6:

Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB)’nın kuruluş amacı ve etki alanı hakkında bilgi veriniz.

Cevap:

YTB, 2010 yılında kurulmuş olup merkezi Ankara’dadır. Kuruluşun temel amacı, yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının haklarını ve yaşam koşullarını iyileştirmektir.

Balkanlar’dan Afrika’ya, Kafkasya’dan Orta ve Doğu Asya’ya kadar geniş bir medeniyet havzasında faaliyet gösterir.

Soru 7:

Türkiye’yi yurt dışında başarıyla temsil eden kişi ve kurumların sahip olduğu ortak değerler nelerdir?

Cevap:

Vatan sevgisi • Sorumluluk bilinci • Çalışkanlık ve azim • Millî değerlere bağlılık • Mütevazılık (Alçak gönüllülük) • Milletle birlik duygusu • Temsil kabiliyeti • Kültürel bilin

Soru 8:

Türk Devletleri Teşkilatı hangi amaçla kurulmuştur?

Cevap:

Türk devletleri arasında dayanışmayı, iş birliğini ve ortak kültürel değerleri güçlendirmek amacıyla kurulmuştur.

Soru 9:

Türk dünyasında ortak alfabe oluşturulmasının amacı nedir?

Cevap:

Türk halkları arasındaki iletişimi kolaylaştırmak ve kültürel bağı güçlendirmektir.

Soru 10:

Oktay Sinanoğlu’nun “Türkçe aşığı” olarak anılmasının nedeni nedir?

Cevap:

Türkçenin bilim dili olması gerektiğini savunmuş ve dilimizin korunması için çalışmalar yapmıştır.

Soru 11:

TÜRKSOY tarafından düzenlenen “Kuzey Makedonya’dan Ressamlar Sergisi”nin amacı nedir?

Cevap:

Sanat yoluyla Türk toplulukları arasındaki kültürel bağı güçlendirmek ve ortak değerlere dikkat çekmektir.

Soru 12:

“Gönül köprüleri” kavramı neyi ifade eder?

Cevap:

Türkiye’nin dostluk, yardım ve dayanışma çalışmalarıyla kurduğu insani bağları ifade eder.

Soru 13:

Türk dünyasıyla yapılan kültürel iş birlikleri geleceğe nasıl katkı sağlar?

Cevap:

Ortak kimliği güçlendirir, kardeş ülkeler arasında kalıcı dostluk ve dayanışma oluşturur.

Soru 14:

Atatürk’ün “Onların bize yaklaşmasını bekleyemeyiz, biz onlara yaklaşmalıyız.” sözüyle ne anlatılmak istenmiştir?

Cevap:

Türkiye’nin Türk dünyasıyla kültürel bağları güçlendirmek için aktif rol alması gerektiği vurgulanmıştır.

623 Ülkemizin Türk Dünyasıyla Kültürel İş Birlikleri Açık Uçlu Soruları ve Cevapları yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

622 Doğal ve Beşeri Çevre Özellikleri Arasındaki İlişki Açık Uçlu Sorular ve Cevapları

Erkan İsanmaz — Tue, 14 Oct 2025 18:25:30 +0000

Bu çalışma sınav, öğrencilerin doğal çevre ile beşerî çevre arasındaki ilişkiyi kavrama, neden-sonuç ilişkisi kurma ve metinden çıkarım yapma becerilerini ölçmeyi amaçlamaktadır.
Sorular, ülkemizin doğal çevre özelliklerinin (iklim, yer şekilleri, dağların uzanışı vb.) beşerî faaliyetler (yerleşme, ulaşım, tarım, göçler vb.) üzerindeki etkilerini anlamaya yöneliktir.

Soru 1:

Bir bölgede dağların kıyıya paralel uzanması o bölgenin iklimini ve beşerî faaliyetlerini nasıl etkiler? Açıklayınız.

Cevap:

Dağların kıyıya paralel uzanması deniz etkisinin iç bölgelere ulaşmasını engeller. Bu durum iç kesimlerde karasal iklimin görülmesine, ulaşımın zorlaşmasına, yerleşim alanlarının sınırlanmasına neden olur.

Soru 2:

Aşağıdaki görseller hangi çevreye ait olduğunu belirtiniz ve nedenini açıklayınız.

Cevap:

Akarsu doğal çevredir. Çünkü insan eli değmeden oluşmuştur.

Köprü beşerî çevredir. Çünkü insanlar tarafından yapılmış ve şekillendirilmiştir.

Soru 3:

İklim koşullarının insanların konut tiplerini ve ekonomik faaliyetlerini nasıl etkilediğini örneklerle açıklayınız.

Cevap:

İklim koşulları konutların yapımında kullanılan malzemeleri etkiler.

Karadeniz’de yağış fazla olduğu için evler ahşaptır.
Akdeniz’de taş evler yaygındır.
İç Anadolu’da kerpiç evler tercih edilir.

Soru 4:

Doğal çevre unsurlarından olan verimli bir ovanın beşerî çevre üzerindeki etkisini örnekle açıklayınız:

Cevap:

Verimli ovalarda tarım faaliyetleri gelişir. Bu da nüfusun artmasına ve şehirleşmeye neden olur. Örneğin Çukurova’da pamuk tarımı yapılır ve bölge tarım açısından gelişmiştir.

Soru 5:

Türkiye’de farklı iklim tiplerinin görülmesinde etkili olan doğal faktörlerden üçünü yazınız ve bunların nasıl bir etkisi olduğunu belirtiniz.

Cevap:

Üç tarafının denizlerle çevrili olması → kıyılarda ılıman iklim görülür.
Dağların kıyıya uzanış yönü → iç kesimlerde karasal iklim etkili olur.
Yükselti farkları → sıcaklık ve yağış koşulları değişir.

Soru 6:

Aşağıdaki cümlede boş bırakılan yeri uygun şekilde doldurunuz:
“Ege Bölgesi’nde dağlar denize ______ uzandığı için deniz etkisi iç kesimlere ulaşır.”

Cevap:

dik

Soru 7:

Karadeniz, Akdeniz ve Karasal iklim tiplerinin yağış özelliklerini karşılaştırarak yazınız.

Cevap:

Karadeniz iklimi: Dört mevsim yağışlıdır, en fazla sonbaharda.
Akdeniz iklimi: Yazlar kurak, kışlar yağışlıdır.
Karasal iklim: En fazla yağış ilkbaharda, yazlar kurak geçer.

Soru 8:

“Antalya’da yaz aylarında sıcaklıklar oldukça yüksektir. Yağışlar genellikle kış mevsiminde görülür. Bölgede turunçgiller, zeytin ve pamuk gibi ürünler yetiştirilir. Turizm faaliyetleri yıl boyunca canlıdır.”

Bu metne göre Antalya’da hangi iklim görülmektedir? Bu iklimin ekonomik faaliyetler üzerindeki etkisini açıklayınız.

Cevap:

Antalya Akdeniz iklimine sahiptir. Ilıman iklim sayesinde tarım (zeytin, turunçgil), seracılık ve turizm gelişmiştir.

Soru 9:

“Erzurum, denizden uzak ve yüksek bir konumda yer almaktadır. Kış aylarında kar kalınlığı metreleri bulabilir. Yazlar kısa ve serindir. Tarım alanları sınırlıdır.”

Bu bilgilere göre Erzurum’un iklim özelliklerini ve bu iklimin yerleşme düzeni üzerindeki etkisini yazınız.

Cevap:

Erzurum karasal iklimin etkisi altındadır. Sert kış koşulları nedeniyle yerleşim seyrektir, tarım alanları sınırlıdır, kışa uygun konutlar tercih edilir.

Soru 10:

“Ege Bölgesi’nde dağlar denize dik uzandığı için denizin ılıman etkisi iç kesimlere kadar ulaşır. Bu nedenle bu bölgede tarım ürünleri çeşitlidir ve ulaşım kolaydır.”

Metne göre Ege Bölgesi’nin doğal özelliklerinin, beşerî faaliyetler üzerindeki iki etkisini yazınız.

Cevap:

Tarım ürünleri çeşitlenmiştir.
Ulaşım kolaylaşmıştır.

Soru 11:

“Zonguldak çevresinde taş kömürü yataklarının bulunması nedeniyle bölgede sanayi tesisleri kurulmuştur. Bu durum iş imkânlarını artırmış ve nüfusun artmasına yol açmıştır.”

Metne göre doğal çevrenin beşerî çevreyi hangi yollarla etkilediğini açıklayınız.

Cevap:

Doğal kaynakların (taş kömürü) varlığı sanayi faaliyetlerini geliştirmiş, bu da göç ve nüfus artışına neden olmuştur.

Soru 12:

“Karadeniz kıyılarında dört mevsim yağış görülür. Yüksek kesimlerde iğne yapraklı, kıyıda geniş yapraklı ormanlar yaygındır. Bölgede çay, fındık ve mısır gibi ürünler yetiştirilir.”

Metinden yola çıkarak Karadeniz ikliminin tarım ve bitki örtüsü üzerindeki etkilerini yazınız.

Cevap:

Bol yağış nedeniyle nemli ormanlar gelişmiştir. Yağışlı iklim çay, fındık ve mısır gibi ürünlerin yetişmesine elverişlidir.

Soru 13:

“Konya Ovası Türkiye’nin en geniş ovalarından biridir. Verimli toprakları sayesinde tahıl üretimi yaygındır. Bu durum, bölgede tarıma dayalı sanayinin gelişmesini sağlamıştır.”

Metne göre Konya Ovası’nın doğal çevre özellikleri, beşerî faaliyetleri nasıl etkilemiştir?

Cevap:

Verimli ova sayesinde tarım gelişmiştir. Tarıma bağlı sanayi kurulmuş, ekonomik yaşam bu yönde şekillenmiştir.

Soru 14:

“İç Anadolu’da kışlar soğuk, yazlar sıcak ve kurak geçer. Yazın sulama yapılmadan tarım yapmak zordur. Bu nedenle tarım faaliyetleri daha çok ilkbahar aylarında yapılır.”

Metne göre iklim koşullarının tarımsal faaliyetler üzerindeki etkisini açıklayınız.

Cevap:

Kurak yazlar nedeniyle sulama yapılmadan tarım yapılamaz. Bu da tarım faaliyetlerini mevsimsel olarak sınırlar.

Soru 15:

“Dağlık ve engebeli alanlarda yerleşim seyrektir. Ulaşım zor olduğu için ekonomik faaliyetler sınırlı kalır.”

Metne göre dağlık alanların nüfus ve ulaşım üzerindeki iki etkisini yazınız.

Cevap:

Nüfus seyrektir.
Ulaşım zor olduğundan ekonomik faaliyetler sınırlıdır.

Soru 16:

“Rize’de sık sık yağmur yağar. Bu durum insanların kıyafet seçimlerini, evlerinin çatılarının yapısını ve tarımsal ürünlerini etkilemektedir.”

Metne göre iklimin günlük yaşam üzerindeki üç etkisini yazınız.

Cevap:

Yağmura uygun kıyafetler tercih edilir.
Ev çatılarının yapısı yağışa dayanıklı olur.
Çay gibi bol yağış isteyen ürünler yetiştirilir.

Soru 17:

Türkiye’de dağların doğu-batı doğrultusunda uzanmasının ulaşım ve iklim üzerindeki iki etkisini yazınız.

Cevap:

Ulaşım kuzey-güney yönünde zorlaşır.
Deniz etkisi iç kesimlere ulaşamadığı için iklimde karasallık artar.

Soru 18:

Ege kıyılarında dağlar denize dik uzanmaktadır.

Bu durum beşerî yaşamı nasıl etkilemiştir?

Cevap:

Ulaşım kolaylaşmıştır.
Tarım ve yerleşim iç kesimlere kadar yayılmıştır.
İklim ılımanlaştığı için ekonomik faaliyetler gelişmiştir.

Soru 19:

Ülkemizin doğusunda dağların yüksek ve engebenin fazla olmasının nüfus ve yerleşme üzerindeki üç etkisini yazınız.

Cevap:

Nüfus seyrektir.
Yerleşim alanları sınırlıdır.
Ulaşım güçleşir.

Soru 20:

Türkiye’de dağların uzanış yönü ulaşımı ve iklimi nasıl etkiler? Açıklayınız.

Cevap:

Dağlar genellikle doğu-batı yönünde uzandığı için kuzey-güney yönünde ulaşım zordur. Deniz etkisi iç kesimlere ulaşamaz ve bu da iklimin karasallaşmasına neden olur.

Soru 21:

Ege kıyılarında dağların denize dik uzanmasının ulaşım ve yerleşme üzerinde nasıl bir etkisi vardır?

Cevap:

Dağların denize dik uzanması ulaşımı kolaylaştırır. Deniz etkisi iç kesimlere ulaşır, iklim ılımanlaşır ve yerleşme ile tarım alanları genişler.

Soru 22:

Dağlık ve engebeli arazilerde nüfusun seyrek olmasının nedenlerini açıklayınız.

Cevap:

Engebeli arazi ulaşımı ve tarımı zorlaştırır. Sanayi gelişmez, ekonomik faaliyetler sınırlıdır. Bu nedenle insanlar bu alanlarda az yaşar.

Soru 23:

Ova ve düz araziler yerleşim açısından neden daha elverişlidir? Açıklayınız.

Cevap:

Ulaşım kolaydır, tarım yapılabilir. Bu nedenle toplu yerleşmeler ve nüfus yoğunluğu fazladır.

Soru 24:

Toplu yerleşmelerin yaygın olduğu bölgelerde hangi doğal çevre özellikleri bulunur? Yazınız.

Cevap:

Düz ve su kaynaklarının sınırlı olduğu yerlerde toplu yerleşmeler yaygındır.

Soru 25:

Dağınık yerleşme tipinin ortaya çıkmasında etkili olan doğal çevre özelliklerini yazınız.

Cevap:

Su kaynakları bol, engebeli arazi ve tarım alanlarının parçalı olması dağınık yerleşmeyi yaygınlaştırır.

Soru 26:

Bir bölgede göçlerin artmasına yol açabilecek doğal nedenlere iki örnek veriniz.

Cevap:

Deprem, sel, heyelan, kuraklık gibi doğa kaynaklı afetler göçlere neden olabilir.

Soru 27:

İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerin çok göç almasının temel nedenlerini yazınız.

Cevap:

Ekonomik olanakların fazla olması, ulaşımın gelişmiş olması, eğitim ve sağlık imkânlarının iyi olması göçleri artırır.

Soru 28:

Kırsal alanlarda miras yoluyla arazilerin küçülmesi neden göçe yol açar?

Cevap:

Küçülen araziler geçim sıkıntısına neden olur. Bu nedenle insanlar iş ve daha iyi yaşam koşulları için kentlere göç eder.

Soru 29:

Bir bölgede dağların kıyıya paralel uzanması, deniz etkisinin iç kesimlere ulaşmasını nasıl etkiler? Bu durum beşerî yaşamı hangi yönlerden etkileyebilir?

Cevap:

Dağların kıyıya paralel uzanması deniz etkisini iç kesimlere geçirmez. Bu durum iç bölgelerde karasal iklimin oluşmasına, tarımın sınırlı kalmasına, yerleşimin daha seyrek olmasına neden olur.

Soru 30:

Bir bölgede sanayi tesislerinin olmaması, ulaşımın zor olması ve tarım alanlarının yetersizliği o bölgeden göçleri nasıl etkiler? Açıklayınız.

Cevap:

622 Doğal ve Beşeri Çevre Özellikleri Arasındaki İlişki Açık Uçlu Sorular ve Cevapları yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

621 Ülkemizin, Kıtaların ve Okyanusların Konum Özellikleri Açık Uçlu Sorular ve Cevapları

Erkan İsanmaz — Fri, 03 Oct 2025 20:56:47 +0000

Soru 1:

Coğrafi koordinat sistemi nedir? Hangi kavramlardan yararlanılarak oluşturulur?

Cevap:

Coğrafi koordinat sistemi, Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın yerini belirlemek için kullanılan uluslararası sayı sistemidir. Ekvator, paralel, meridyen, Greenwich, enlem ve boylam gibi kavramlardan yararlanılarak oluşturulur.

Soru 2:

Meridyenlerin özelliklerinden üç tanesini yazınız.

Cevap:

Meridyenler kutupları birleştiren hayali yarım dairelerdir.

Greenwich meridyeni başlangıç meridyenidir ve 0° boylamıdır.

Toplam 360 meridyen vardır.

Ardışık iki meridyen arası zaman farkı 4 dakikadır.

Meridyenler kutuplarda birleşir ve boyları eşittir.

Soru 3:

Türkiye’nin mutlak konumu nedir?

Cevap:

Türkiye, 36°–42° kuzey paralelleri ile 26°–45° doğu meridyenleri arasında yer alır.

Soru 4:

Türkiye’nin göreceli konumu hakkında bilgi veriniz.

Cevap:

Türkiye, Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının birbirine en çok yaklaştığı noktada yer aldığı için önemli ticaret yollarının kesişim noktasındadır. Ayrıca enerji kaynaklarının bulunduğu Orta Doğu’ya yakınlığı ve stratejik boğazlara sahip olması, ülkenin siyasi ve ekonomik önemini artırmaktadır.

Soru 5:

Türkiye’nin 36°–42° kuzey paralelleri arasında yer almasının iklim ve tarım üzerindeki etkilerini yorumlayınız.

Cevap:

Türkiye orta kuşakta yer aldığı için dört mevsim belirgin şekilde yaşanır. Bu durum tarım ürünlerinin çeşitliliğini artırır ve farklı bölgelerde farklı iklim tiplerinin görülmesine neden olur. Örneğin güneyde Akdeniz iklimi etkili olurken, iç kesimlerde karasal iklim görülür.

Soru 6:

Eğer dünya tek bir devlet olsaydı başkenti İstanbul olurdu.” sözünü göreceli konum açısından değerlendiriniz.

Cevap:

Bu söz, Türkiye’nin üç kıtanın birleştiği yerde bulunması, önemli deniz yolları ve boğazlara sahip olması ve doğu ile batı arasında köprü konumunda bulunmasıyla ilgilidir. Bu özellikleri sayesinde Türkiye’nin coğrafi konumu dünya siyasetinde merkezi bir yer tutar.

Soru 7:

Coğrafi koordinat sisteminin günlük hayatta kullanım alanlarına örnekler veriniz.

Cevap:

Günlük hayatta coğrafi koordinat sistemi; cep telefonlarında konum paylaşma, araç navigasyonu ile rota belirleme, hava ve deniz taşımacılığında güzergâh belirleme gibi alanlarda kullanılır. Ayrıca askeri operasyonlar ve afet yönetiminde de önemli rol oynar.

Soru 8:

Türkiye’nin bulunduğu konumun ülkenin savunma, dış politika ve enerji stratejilerine nasıl yön verdiğini açıklayınız.

Cevap:

Türkiye’nin üç kıtanın kesişim noktasında yer alması, enerji taşıma hatlarına yakınlığı ve stratejik boğazlara sahip olması savunma ve dış politikasında belirleyici olmuştur. Enerji koridoru olma özelliği nedeniyle bölgesel güç dengelerinde etkili bir rol üstlenmektedir. Ayrıca jeopolitik konumu, savunma politikalarının hem doğu hem batı eksenli düşünülmesini zorunlu kılar.

Soru 29:

Paralellerin derecelerine bakarak bir yerin kuzey veya güney yarım kürede olduğunu nasıl anlarız?

Cevap:

Paralel dereceleri Ekvator’dan yukarı doğru artıyorsa kuzey yarım kürede, aşağı doğru artıyorsa güney yarım kürededir. Bu yöntemle bir yerin hangi yarım kürede olduğunu kolayca belirleyebiliriz.

Soru 10:

Türkiye’nin doğu ve batı uç noktaları arasındaki meridyen farkı nedir? Bu farkın yerel saat üzerindeki etkisini hesaplayınız.

Cevap:

Türkiye’nin doğu ve batı uç noktaları arasında 19 meridyen farkı vardır. Her meridyen arası 4 dakika olduğu için toplam yerel saat farkı yaklaşık 76 dakikadır (19×4=76 dakika)

Soru 11:

Türkiye’nin kuzey ve güney uç noktaları arasındaki paralel farkı kaçtır? Bu farkın mesafe olarak karşılığı nedir?

Cevap:

Türkiye’nin kuzey ve güney uç noktaları arasında 6 paralel farkı vardır. İki paralel arası yaklaşık 111 km olduğundan toplam mesafe yaklaşık 666 km’dir (6×111=666 km)

Soru 12:

Türkiye’nin boğazlara sahip olmasının uluslararası ticaret açısından önemini değerlendiriniz.

Cevap:

İstanbul ve Çanakkale boğazları, Karadeniz’i Akdeniz’e bağlayarak önemli bir ticaret güzergâhı oluşturur. Bu durum Türkiye’ye ekonomik ve jeopolitik avantaj sağlar.

Soru 13:

Türkiye’nin üç kıtanın birleşme noktasında bulunması kültürel etkileşim açısından nasıl bir sonuç doğurmuştur?

Cevap:

Bu konum Türkiye’nin tarih boyunca farklı medeniyetlerin geçiş noktası ve buluşma yeri olmasını sağlamıştır. Farklı kültürlerin etkileşimi zengin bir kültürel miras, çok sayıda tarihi eser ve güçlü bir turizm potansiyeli ortaya çıkarmıştır.

Soru 14:

Türkiye’nin denizlerle çevrili olmasının ekonomik ve stratejik avantajlarını açıklayınız.

Cevap:

Türkiye üç tarafı denizlerle çevrili olduğu için balıkçılık, turizm ve deniz ticareti gibi ekonomik faaliyetlerde avantaj sağlar. Ayrıca boğazlara sahip olması stratejik önem kazandırır; uluslararası ticaret yollarının kontrolü Türkiye’nin elindedir.

Soru 15:

Türkiye’nin enerji kaynaklarına yakınlığının dış politikasında nasıl bir araç olarak kullanıldığını değerlendiriniz.

Cevap:

Türkiye, enerji geçiş koridoru olma özelliğini Avrupa ve Asya arasında stratejik bir pazarlık unsuru olarak kullanır. Bu durum ülkeye diplomatik güç kazandırır. Ancak enerji hatlarının güvenliği konusunda sorumluluklarını da artırır.

Soru 16:

Türkiye’nin göreceli konumu değişseydi (örneğin Ekvator’a daha yakın olsaydı) iklim, tarım ve yaşam biçimi nasıl farklılaşırdı?

Cevap:

Ekvator’a daha yakın olsaydı tropikal iklim özellikleri görülür, yıl boyunca sıcaklık yüksek olurdu. Tarım ürünleri değişir, dört mevsim yerine yağış ve kuraklık dönemleri yaşanırdı. Giyim, beslenme ve yerleşim biçimi gibi kültürel unsurlar da farklılaşırdı.

Soru 17:

Türkiye’nin üç kıtanın birbirine en çok yaklaştığı noktada bulunmasının kültürel ve ticari sonuçlarını değerlendiriniz.

Cevap:

Bu konum, tarih boyunca çok sayıda uygarlığın Anadolu’da buluşmasına yol açmıştır. Ticaret yollarının kavşağında yer alması sayesinde kültürel etkileşim artmış, farklı medeniyetlerin izleri birlikte yaşamıştır. Ayrıca Asya-Avrupa ticaretinin merkezi olmuştur.

Soru 18:

Bir yerin coğrafi konumunu belirleyen Mutlak Konum ve Göreceli Konum kavramları arasındaki farkı açıklayınız.

Cevap:

Mutlak Konum (Matematiksel Konum): Bir yerin Ekvator‘a ve Başlangıç Meridyeni‘ne olan uzaklığı (paralel ve meridyen dereceleri) ile belirlenen, değişmeyen konumudur. Türkiye için $3 6^{\circ} - 4 2^{\circ}$ Kuzey paralelleri ile $2 6^{\circ} - 4 5^{\circ}$ Doğu meridyenleri arasıdır.

Göreceli Konum (Özel Konum): Bir yerin kıtalara, okyanuslara, denizlere, boğazlara, ticaret yollarına, yeryüzü şekillerine ve komşu ülkelere göre olan konumudur. Bu konum, o yerin coğrafi ortamına ve özelliklerine göre değişir.

Soru 19:

Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe paralellerin uzunluğunun azalmasının sebebini açıklayınız.

Cevap:

Dünya’nın geoit şeklinden dolayı, paralellerin çapları Ekvator’dan kutuplara doğru küçülür. Ekvator en büyük çembere sahiptir.

Soru 20:

Türkiye $2 6^{\circ}$ Doğu meridyeni ile $4 5^{\circ}$ Doğu meridyeni arasında yer almaktadır. Bu bilgiye dayanarak, Türkiye’nin en batısı ile en doğusu arasındaki yerel saat farkını hesaplayınız.

Cevap:

Yerel saat farkını hesaplamak için iki meridyen arasındaki derece farkı bulunur ve bu fark 4 dakika ile çarpılır, çünkü ardışık iki meridyen arasındaki zaman farkı 4 dakikadır.

Meridyen Farkı: $4 5^{\circ} Do g ˘ u - 2 6^{\circ} Do g ˘ u = 19 meridyen$
Zaman Farkı Hesaplaması: $19 meridyen \times 4 dakika/meridyen = 76 dakika$

Türkiye’nin en batısı ile en doğusu arasındaki yerel saat farkı 76 dakikadır (1 saat 16 dakika).

Soru 21:

Türkiye’nin mutlak konumu ( $3 6^{\circ} - 4 2^{\circ}$ Kuzey paralelleri) dikkate alındığında, Akdeniz Bölgesi (güney) ile Karadeniz Bölgesi (kuzey) arasında kış sıcaklıkları açısından belirgin bir fark gözlenir.

Bu durumun temel nedeni nedir?

Cevap:

Bu sıcaklık farkının temel nedeni, Türkiye’nin Kuzey Yarım Küre’de bulunmasından kaynaklanan Enlem Etkisi’dir.

Türkiye’de güneyden (Ekvator’dan) kuzeye (Kutuplara) doğru gidildikçe, Güneş ışınlarının geliş açısı daralır.
Bu durum sonucunda, $3 6^{\circ}$ Kuzey’de yer alan Akdeniz kıyıları $4 2^{\circ}$ Kuzey’de yer alan Karadeniz kıyılarına göre Güneş ışınlarını daha dik açıyla alır ve dolayısıyla daha sıcak olur.

Soru 22:

Türkiye’nin üç tarafının denizlerle çevrili olması sonucu ortaya çıkan “Mavi Vatan” kavramını tanımlayınız.

Cevap:

Mavi Vatan Tanımı: “Mavi Vatan”, uluslararası hukuk çerçevesinde Türkiye’nin denizlerdeki (Karadeniz, Ege ve Akdeniz) hak ve çıkarlarını koruyarak egemenliğini ilan ettiği deniz sahalarını tanımlar. Ülkemizin yalnızca kara topraklarını değil, deniz yetki alanlarını (karasuları, kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölgeler) da içine alan sınırlarıdır.

Soru 23:

Günümüzde coğrafi koordinat sistemi (enlem-boylam değerleri), geleneksel haritacılık dışında hangi teknolojik alanlarda ve amaçlarla yaygın olarak kullanılmaktadır?

Cevap:

Navigasyon Sistemleri (GPS): Araçlardaki yol kılavuzu sistemlerinde (Navigasyon) rotaların belirlenmesi ve hedefe ulaşılması için kullanılır.
Cep Telefonlarındaki Yer Bildirimleri: Konum paylaşma, hava durumu uygulamaları ve sosyal medyada yer bildirimi yapma özelliklerinin temelini oluşturur.
Hava ve Deniz Ulaşımı: Uçakların ve gemilerin rotalarının güvenli ve doğru bir şekilde planlanması ve takip edilmesi için kullanılır.
Savunma Sanayisi: Füzelerin ve diğer askeri mühimmatların hedef koordinatlarını doğru bir şekilde bulması için hayati öneme sahiptir.

Soru 24:

Türkiye’nin güneyden (örneğin Hatay) kuzeye (örneğin Sinop) doğru gidildikçe cisimlerin gölge boylarında nasıl bir değişim gözlenir? Bu değişimin nedenini açıklayınız.

Cevap:

Türkiye’de güneyden kuzeye doğru gidildikçe (Ekvator’dan uzaklaştıkça), cisimlerin gölge boyları uzar.

Bu durumun nedeni, mutlak konumun bir sonucu olan Enlem Etkisi’dir. Kuzeye gidildikçe Güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açısı daralır (eğilir). Güneş ışınları ne kadar dar açıyla gelirse, cisimlerin gölgeleri o kadar uzar.

Soru 25:

Mutlak Konum (enlem-boylam) asla değişmezken, Göreceli Konum zaman içinde değişebilir veya önemi artıp azalabilir.

Göreceli konumun değişmesine veya öneminin artıp azalmasına örnek veriniz.

Cevap:

Bir bölgenin deniz yetki alanlarında (Göreceli Konum) doğal gaz veya petrol rezervi gibi enerji kaynaklarının keşfedilmesi, o bölgenin ve dolayısıyla o ülkenin (Türkiye’nin Akdeniz’deki durumu gibi) uluslararası alandaki göreceli ve jeopolitik önemini büyük ölçüde artırır.

Soru 26:

Türkiye’nin Asya ve Avrupa kıtaları arasında bir köprü görevi görmesi, kültürel çeşitlilik açısından nasıl bir sonuç doğurmuştur? Açıklayınız.

Cevap:

Türkiye’nin iki büyük kıtayı birleştiren kavşak noktasında bulunması, tarih boyunca birçok farklı kültür, medeniyet, din ve etnik grubun bu topraklardan geçmesine veya yerleşmesine neden olmuştur.

621 Ülkemizin, Kıtaların ve Okyanusların Konum Özellikleri Açık Uçlu Sorular ve Cevapları yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

612 Kültürel Bağların ve Milli Değerlerin Toplumsal Birlikteliğe Etkisi Açık Uçlu Soru ve Cevapları

Erkan İsanmaz — Mon, 15 Sep 2025 18:03:07 +0000

Soru 1:

Millî kültürün toplumsal birlik ve beraberliğe nasıl katkı sağladığını açıklayınız.

Cevap:

Millî kültür, toplumu oluşturan bireyler arasında ortak bir kimlik ve dayanışma duygusu oluşturur. Dil, din, tarih ve gelenek-görenekler aracılığıyla aktarılan kültür, toplumsal uyumu ve millî kimliği güçlendirir.

Soru 2:

“Bir milletin dili, o milletin duygularını ve düşüncelerini yansıtır. Milletler geçmişlerindeki tarihsel olayları, edebî eserleri ve geleneklerini dil aracılığıyla kuşaktan kuşağa aktarır. Türk dili, millî birlik ve beraberliğimizin oluşmasında önemli bir rol oynar.”

Paragrafa göre dilin kültürel bağlarımız açısından önemini açıklayınız.

Cevap:

Dil, kültürel hafızanın taşıyıcısıdır. Tarihî olaylar, edebî eserler ve gelenekler dil sayesinde yeni kuşaklara aktarılır. Böylece millî kimlik korunur ve toplumsal birlik güçlenir.

Soru 3:

Yunus Emre, Mevlâna, Hacı Bektaş Veli ve Nasreddin Hoca’nın Türk kültüründe hangi ortak değerlerin sembolü olduklarını yazınız.

Cevap:

Bu şahsiyetler sevgi, hoşgörü, alçakgönüllülük, yardımseverlik ve insan sevgisinin sembolleridir. Toplumsal barışa ve birlikte yaşamaya katkı sağlamışlardır.

Soru 4:

“Dinî bayramlar, toplumsal dayanışma, hoşgörü ve aile bağlarını güçlendirir. Bayram sabahı camilerde namaz kılınır, aile büyükleri ziyaret edilir, küçükler büyüklerinin ellerini öper ve büyükler dua eder. Bayramlar kardeşlik, yardımlaşma ve sevgi duygularını pekiştirir.”

Paragrafa göre dinî bayramların millî ve kültürel değerlerimiz açısından önemini açıklayınız.

Cevap:

Dinî bayramlar, toplumun ortak değerlerini canlı tutar, aile ve akrabalık bağlarını güçlendirir. Yardımlaşma ve dayanışmayı artırarak toplumsal barışa katkı sağlar.

Soru 5:

Geleneksel sanatlarımızdan (ebru, halı-kilim, çini, hat, tezhip vb.) birini seçerek bu sanatın toplumsal birlik ve beraberliğe katkısını açıklayınız.

Cevap:

Örneğin ebru sanatı, farklı kültürlerden gelen insanları bir araya getirerek önyargıları azaltır, sosyal bağları güçlendirir. Geleneksel sanatlar, ortak değerleri yansıtarak kültürel kimliği korur ve gelecek nesillere aktarır.

Soru 6:

Millî kültür; bir millete kimlik kazandıran, o millete ait maddi ve manevi değerlerin bütünüdür. Bu değerler dil, din, tarih, sanat ve gelenek-görenekler aracılığıyla kuşaktan kuşağa aktarılır. Millî kültür, ait olduğu toplumu diğerlerinden ayırır, bireyler arasında güçlü bağlar kurarak birlik ve beraberlik duygusunu pekiştirir.

Paragrafı dikkate alarak millî kültürün toplumsal birlik üzerindeki etkilerini açıklayınız.

Cevap:

Millî kültür, ortak bir kimlik oluşturarak bireyler arasında bağ kurar. Böylece dayanışma artar, toplum daha güçlü ve bütünleşmiş bir yapıya kavuşur.

Soru 7:

Bir milletin dili, o milletin düşüncelerini, duygularını ve değerlerini yansıtan en önemli unsurlardan biridir. Milletler tarihî olaylarını, edebî eserlerini, gelenek ve göreneklerini dil aracılığıyla yeni kuşaklara aktarır. Türk dili, millî birlik ve beraberliğimizin oluşmasında büyük bir rol oynamıştır. Atatürk de “Türk dili, Türk milleti için kutsal bir hazinedir” diyerek bu önemi vurgulamıştır.

Paragrafa göre dilin kültürel bağlarımız açısından önemi nedir?

Cevap:

Dil, millî değerleri aktaran bir araçtır. Geçmişten bugüne gelen kültürel mirası kuşaklara taşır, toplumsal birliği sağlar ve millî kimliği korur.

Soru 8:

Tarih, bir milletin hafızasıdır. Geçmişte yaşanan acı ve sevinçler, savaşlar, kahramanlıklar ve kültürel birikimler, toplumların geleceğini şekillendirir. Türk milleti Millî Mücadele döneminde bağımsızlık ve vatan sevgisi gibi değerleri sayesinde büyük zorlukların üstesinden gelmiştir. Kastamonu’da İnebolu Limanı’ndan cephane taşıyan kadınlar ve çocuklar, bu değerlerin en canlı örneklerindendir.

Paragrafa göre tarihî olaylar ve kahramanlıklar kültürel bağlarımızı nasıl güçlendirmiştir?

Cevap:

Tarihî olaylar, millî değerleri canlı tutarak toplumda birlik ve dayanışmayı artırmıştır. Kahramanlık örnekleri yeni nesillere ilham vermiştir.

Soru 9:

Dinî bayramlar, toplumsal dayanışma ve kardeşlik duygularının güçlendiği özel zamanlardır. Bayram sabahı insanlar camilerde buluşur, aile büyükleri ziyaret edilir, küçükler büyüklerinin ellerini öper, büyükler dua eder. Bu gelenekler sayesinde kuşaklar arası bağlar kuvvetlenir ve sevgi, saygı, yardımlaşma gibi değerler toplumda canlı tutulur.

Dinî bayramların millî birlik ve beraberliğe katkısını açıklayınız.

Cevap:

Bayramlar, insanların bir araya gelmesini sağlayarak dayanışma, yardımlaşma ve sevgi değerlerini güçlendirir. Toplumsal birliği pekiştirir.

Soru 10:

Gelenek ve görenekler, toplumların kimliğini yansıtan en önemli unsurlardandır. Düğünler, nişan törenleri, asker uğurlamaları, Hıdırellez ve Nevruz kutlamaları gibi kültürel pratikler, toplumsal ilişkileri kolaylaştırır, birlik ve beraberliği pekiştirir. Her nesil bu değerleri yaşayarak öğrenir ve sonraki kuşaklara aktarır.

Paragrafa göre gelenek ve göreneklerin toplumsal hayatımızdaki rolü nedir?

Cevap:

Toplumsal ilişkileri düzenler, birlik duygusunu artırır ve kültürel mirasın aktarılmasını sağlar.

Soru 11:

Atasözleri, türküler, destanlar ve ninniler, Türk halkının yaşam tarzını, değerlerini ve dünya görüşünü yansıtır. “Gülü seven dikenine katlanır” atasözü sabrı, “Gel sevelim sevilelim” türküsü sevgiyi öğütler. Bu sözlü kültür ürünleri, kültürel bağlarımızın canlı kalmasına yardımcı olur.

Paragrafa göre sözlü kültür ürünleri millî değerlerimizi nasıl yaşatmaktadır?

Cevap:

Atasözleri, destanlar ve türküler değerleri kuşaktan kuşağa aktarmakta, millî kimliği güçlendirmektedir.

Soru 12:

Türk kültüründe misafirperverlik önemli bir millî değerdir. Yabancıya bile evin en güzel yeri hazırlanır, ikramlar yapılır. Bu gelenek toplumsal dayanışmayı, hoşgörüyü ve paylaşmayı artırır. Misafirperverlik sayesinde insanlar arasında sevgi bağları kurulmuş, toplumda güven ortamı gelişmiştir.

Misafirperverliğin millî değerlerimiz açısından önemini açıklayınız.

Cevap:

Misafirperverlik, hoşgörüyü ve paylaşmayı güçlendirir, toplumsal güveni artırır ve birliği pekiştirir.

Soru 13:

Anadolu toprakları, farklı kültürlerin bir arada yaşadığı bir mozaiktir. Mevlâna’nın “Ne olursan ol, yine gel” sözleri hoşgörünün en güzel ifadesidir. Yunus Emre’nin “Yaratılanı hoş gör, Yaratandan ötürü” anlayışı ise insan sevgisini ön plana çıkarır. Bu hoşgörü anlayışı, farklı inanç ve kültürlerin barış içinde yaşamasına imkân tanımıştır.

Paragrafa göre hoşgörü kültürel bağlarımızın devamlılığında nasıl bir rol oynamaktadır?

Cevap:

Hoşgörü, farklı kesimleri bir araya getirerek toplumsal barışı sağlar ve millî değerleri korur.

Soru 14:

Türkiye Kültür Yolu Festivali gibi etkinlikler, konser, tiyatro, sergi ve atölyeler aracılığıyla kültürümüzü tanıtmaktadır. Bu festivaller sayesinde hem geleneksel sanatlarımız yaşatılmakta hem de genç kuşaklara aktarılmaktadır

Paragrafa göre kültürel festivallerin millî değerlerimizin yaşatılmasındaki rolü nedir?

Cevap:

Kültürel festivaller, değerlerimizi tanıtarak yeni nesillere aktarır ve kültürel bağları güçlendirir.

Soru 15:

Aile, Türk toplumunun en önemli yapı taşıdır. Saygı, sevgi, sorumluluk ve dayanışma gibi değerler aile içinde öğrenilir. Aile birliği bozulduğunda toplumsal yapı da zayıflar. Bu yüzden aile, kültürel bağlarımızın ve millî değerlerimizin ilk öğretildiği yerdir.

Paragrafa göre ailenin kültürel bağlarımız açısından önemi nedir?

Cevap:

Aile, değerlerin ilk öğrenildiği yerdir. Bireylerin kimlik kazanmasında ve toplumun bütünleşmesinde temel rol oynar.

Soru 16:

Millî takımımızın elde ettiği başarılar, tüm toplumu ortak bir sevinçte birleştirmektedir. Spor, millî birlik duygusunu güçlendiren önemli bir kültürel bağdır. Tribünlerde dalgalanan bayraklar ve söylenen marşlar, toplumsal kimliğin en canlı göstergelerindendir.

Paragrafa göre sporun millî değerlerimizi yaşatmadaki rolü nedir?

Cevap:

Spor, toplumu ortak bir sevinç etrafında birleştirir, bayrak ve vatan sevgisini canlı tutar.

Soru 17:

UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan eserlerimiz, kültürel bağlarımızın evrensel değerini ortaya koyar. Göbeklitepe, Divriği Ulu Camii, Safranbolu evleri gibi yapılar sadece geçmişimizi değil, kültürel kimliğimizi de yansıtır. Bu eserleri korumak, hem geçmişe sahip çıkmak hem de geleceğe kültür mirası bırakmak anlamına gelir.

Paragrafa göre kültürel miras eserlerinin korunmasının önemi nedir?

Cevap:

Bu eserler kimliğimizi yansıtır, millî değerleri canlı tutar ve gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlar.

612 Kültürel Bağların ve Milli Değerlerin Toplumsal Birlikteliğe Etkisi Açık Uçlu Soru ve Cevapları yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

613 Toplumsal Sorunlar Ve Çözüm Önerileri Açık Uçlu Sorular ve Cevapları

Erkan İsanmaz — Mon, 15 Sep 2025 17:42:25 +0000

Soru 1:

6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli deprem, 11 ili etkilemiş ve “asrın felaketi” olarak adlandırılmıştır

Bu tür afetlerin etkilerini azaltmak için hangi önlemler alınmalıdır?

Cevap:

Afetlerin etkilerini azaltmak için sağlam binalar yapılmalı, afet eğitimi yaygınlaştırılmalı, erken uyarı sistemleri kurulmalı ve toplumda afet bilinci artırılmalıdır.

Soru 2:

“Doğaya atılan plastik çöpler Karadeniz’e ulaşmakta, deniz canlılarını tehdit etmekte ve kıyılarda çöp yığınlarına sebep olmaktadır”

Bu durumun ekosistem ve insanlar üzerinde ne gibi olumsuz etkileri vardır?

Cevap:

Plastik atıklar balıkların yaşam alanını daraltmakta, biyolojik çeşitliliği azaltmakta ve besin zincirine karışarak insanların sağlığını tehdit etmektedir. Çözüm olarak atıkların geri dönüşümü sağlanmalı, tek kullanımlık plastik tüketimi azaltılmalı ve toplumda çevre bilinci geliştirilmelidir.

Soru 3:

“Türkiye’de 2024 yılında 3,5 milyon kişi iller arasında göç etmiştir. Göçün nedenleri arasında daha iyi konut ve yaşam koşulları, eğitim, afetler ve iş bulma isteği yer almaktadır.”

Bu paragraftan hareketle göçün bireyler ve toplum üzerindeki etkilerini açıklayınız.

Cevap:

Göç eden bireyler yeni ortama uyum sağlamakta zorluk çekebilir, bu da toplumsal uyumsuzluk sorunlarına yol açar. Göç alan şehirlerde altyapı sorunları artabilir, nüfus dengesi bozulabilir. Çözüm için göç veren bölgelerde iş, eğitim ve sağlık imkânları artırılmalı; göç alan şehirlerde uyum projeleri uygulanmalıdır.

Soru 4:

Kovid-19 salgını döneminde uçuşların durdurulması, sokağa çıkma kısıtlamaları ve uzaktan eğitime geçilmesi gibi önlemler alınmıştır.

Sizce bu tür önlemler salgınların toplum yaşamına etkilerini nasıl azaltabilir?

Cevap:

Bu önlemler hastalığın yayılmasını yavaşlatmış, sağlık sisteminin çökmesini engellemiş ve toplum sağlığını korumaya katkı sağlamıştır. Ayrıca bireylerde hijyen ve kişisel sağlık bilincini artırmıştır. Çözüm için güçlü sağlık altyapısı, aşılama ve hijyen kurallarına uyum büyük önem taşır.

Soru 5:

“Her yıl milyarlarca ton gıda israf edilirken milyonlarca insan açlıkla mücadele etmektedir. İsraf edilen yiyecekler, dünya tarım arazilerinin %30’unu tüketmektedir.”

Bu paragraftan hareketle israfın hem ekonomik hem de çevresel sonuçlarını açıklayınız.

Cevap:

Ekonomik açıdan israf, kaynakların boşa harcanmasına ve ihtiyaç sahiplerinin mahrum kalmasına yol açar. Çevresel açıdan ise sera gazı salınımını artırır, doğal kaynakların hızla tükenmesine neden olur. Çözüm için bilinçli tüketim, tasarruf kültürü ve geri dönüşüm alışkanlıkları geliştirilmelidir.

Soru 6:

Geçmişte Osmanlı’da kurulan vakıflar aracılığıyla ihtiyaç sahiplerine yardım edilmiş, salgın hastalıkların tedavisi için vakıflar kurulmuş ve afet sonrası onarımlar yapılmıştır.

Bu örneklerden hareketle günümüzde toplumsal sorunların çözümünde hangi değerler ön plana çıkmaktadır?

Cevap:

Dayanışma, yardımlaşma, sorumluluk, duyarlılık ve paylaşma değerleri ön plana çıkmaktadır. Bu değerler, hem bireysel hem de kurumsal düzeyde toplumsal sorunların çözümüne katkı sağlar.

Soru 7:

Depremlerden sonra uluslararası yardımların ülkemize ulaşması sizce neden önemlidir?

Cevap:

Çünkü deprem gibi büyük afetlerde yerel imkânlar yetersiz kalabilir. Uluslararası yardımlar hem can kayıplarını azaltır hem de afet bölgesinde toparlanma sürecini hızlandırır.

Soru 8:

Hava kirliliğinin insanların sağlığı üzerindeki kısa ve uzun vadeli etkileri neler olabilir?

Cevap:

Kısa vadede solunum problemleri, alerjiler ve göz tahrişi; uzun vadede ise kalp-damar hastalıkları ve erken ölümlere yol açabilir.

Soru 9:

“Çevre kirliliği nedeniyle dünyada 13 milyon tür yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.”.
Bu bilgiye göre çevre kirliliğinin biyolojik çeşitlilik üzerindeki etkilerini açıklayınız.

Cevap:

Çevre kirliliği türlerin yaşam alanlarını bozarak nesillerinin tükenmesine yol açar. Bu durum ekosistemin dengesini bozar ve insan yaşamını da tehdit eder.

Soru 10:

Sizce göç eden bireylerin yeni yaşam alanlarına uyum sağlamasında toplum nasıl bir rol oynamalıdır?

Cevap:

Toplum, göç edenlere karşı hoşgörülü davranmalı, sosyal projelerle kaynaşmayı desteklemeli ve göçmenlerin eğitim-iş hayatına katılımını kolaylaştırmalıdır.

Soru 11:

Salgın hastalıkların toplumun ekonomik hayatına etkileri neler olabilir?

Cevap:

Üretim azalabilir, iş yerleri kapanabilir, turizm durabilir ve ekonomik büyüme yavaşlayabilir. Bu da toplumun refah seviyesini düşürür.

Soru 12:

“Kovid-19 salgını sırasında uzaktan eğitime geçilmiş, restoran ve kafeler geçici süreyle kapatılmıştır”.
Bu paragraftan hareketle salgınların sosyal hayat üzerindeki etkilerini açıklayınız.

Cevap:

İnsanların günlük yaşam alışkanlıkları değişmiş, sosyalleşme imkânları azalmış ve eğitim-iş hayatında yeni yöntemler ortaya çıkmıştır.

Soru 13:

Gıda israfını önlemek için bireyler günlük yaşamlarında hangi üç önlemi alabilir?

Cevap:

İhtiyaç kadar alışveriş yapmak,
Artan yemekleri saklayıp değerlendirmek,
Son kullanma tarihine dikkat etmek

Soru 14:

“Türkiye’de her gün yaklaşık 12 milyon ekmek çöpe atılıyor, bu da yılda 4 milyar 380 milyon ekmeğe denk geliyor.”

Bu paragraftan hareketle israfın toplumsal açıdan hangi sonuçlara yol açabileceğini açıklayınız.

Cevap:

İsraf, kaynakların tükenmesine, ekonomik kayıplara ve ihtiyaç sahiplerinin mahrum kalmasına yol açar. Ayrıca toplumsal dayanışma ve paylaşma değerlerinin zayıflamasına sebep olur.

Soru 15:

2023 yılında meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler, Türkiye’nin 11 ilini etkilemiş ve “asrın felaketi” olarak nitelendirilmiştir. Yaklaşık 14 milyon vatandaş bu depremden doğrudan etkilenmiştir. Binlerce bina yıkılmış, altyapı hizmetleri zarar görmüş ve çok sayıda insan hayatını kaybetmiştir. Afet sonrası ulusal ve uluslararası yardım seferberliği başlatılmıştır
Bu paragrafa göre depremin toplum üzerindeki etkilerini ve afet sonrası dayanışmanın önemini açıklayınız.

Cevap:

Deprem can ve mal kaybına yol açmış, sağlık, eğitim ve ulaşım gibi temel hizmetler aksatılmıştır. Dayanışma sayesinde yaraların sarılması hızlanmış, uluslararası yardımlar toplumun yalnız olmadığını göstermiştir. Afet sonrası yardımlaşma, birlik ve beraberlik duygusunu pekiştirir.

Soru 16:

Türkiye’de 2024 yılında yaklaşık 3,5 milyon kişi iller arasında göç etmiştir. Göç nedenleri arasında daha iyi konut ve yaşam koşulları, eğitim, afetler ve iş bulma isteği bulunmaktadır. En çok göç alan ve göç veren ilin İstanbul olduğu tespit edilmiştir. Göç edenlerin bir kısmı daha iyi şartlara kavuşurken, bazıları da yeni yaşam alanlarında uyum sorunları yaşamıştır.

Bu paragrafa göre göçün nedenlerini ve sonuçlarını açıklayınız.

Cevap:

Göçün başlıca nedenleri eğitim, iş imkânları, daha iyi yaşam koşulları ve afetlerdir. Sonuç olarak göç eden bireyler sosyal uyum sorunları yaşayabilir, göç alan şehirlerde altyapı sorunları artabilir. Ancak göç, bireyler için yeni fırsatlar da sunabilir.

Soru 17:

Kovid-19 salgını, kısa sürede tüm dünyayı etkisi altına almıştır. Türkiye’de okullar tatil edilmiş, uzaktan eğitime geçilmiş, sokağa çıkma kısıtlamaları uygulanmış ve toplu etkinlikler iptal edilmiştir. Salgın döneminde hijyen ve maske kullanımı gibi önlemler toplumsal hayatın bir parçası hâline gelmiştir. Bu süreçte bireylerin yaşam alışkanlıkları değişmiş, teknoloji kullanımı artmıştır

Paragrafı dikkate alarak salgınların sosyal hayatı nasıl etkilediğini tartışınız.

Cevap:

Salgınlar, insanların eğitim, iş ve sosyal yaşam alışkanlıklarını değiştirmiştir. Uzaktan eğitim ve çalışma yaygınlaşmış, toplu etkinlikler azalmış, bireyler hijyen konusunda daha bilinçli hâle gelmiştir. Toplumun teknolojiye bağımlılığı da artmıştır.

Soru 18:

Her yıl milyarlarca ton gıda israf edilmektedir. Bu israf, dünya genelinde yaklaşık 783 milyon insanın açlıkla mücadele etmesini daha da zorlaştırmaktadır. Aynı zamanda gıda israfı, küresel sera gazı emisyonlarının %8-10’unu oluşturarak çevreye zarar vermektedir. Türkiye’de ise her gün 12 milyon ekmek çöpe atılmakta, bu da yılda 4 milyar 380 milyon ekmeğe denk gelmektedir.

Paragrafı inceleyerek gıda israfının hem ekonomik hem de çevresel etkilerini açıklayınız.

Cevap:

Ekonomik açıdan gıda israfı, kaynakların boşa harcanmasına ve açlık sorunlarının derinleşmesine neden olur. Çevresel açıdan ise sera gazı salınımını artırarak iklim değişikliğini hızlandırır. İsrafı önlemek için bilinçli tüketim, tasarruf kültürü ve geri dönüşüm alışkanlıkları geliştirilmelidir.

613 Toplumsal Sorunlar Ve Çözüm Önerileri Açık Uçlu Sorular ve Cevapları yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

611 Zaman İçinde Değişen Gruplarım ve Rollerim Açık Uçlu Soru ve Cevaplar

Erkan İsanmaz — Mon, 08 Sep 2025 20:31:25 +0000

Soru 1:

Merhabalar benim adım Aysu. Benim hayatımda gruplar ve rollerim zamanla değişti. İlkokuldayken sadece bir öğrenciydim, ama aynı zamanda ailemde küçük bir çocuk rolüm vardı. Yaşım büyüdükçe aile içinde sorumluluklarım arttı; artık ev işlerine yardım ediyor ve kardeşime derslerinde destek oluyorum. Okulda da rollerim değişti, sınıf temsilcisi seçildim ve okulda düzenlenen etkinliklerde görevler üstlendim. Spor takımında önce yedek oyuncuyken, şimdi ilk on birde yer alıyorum. Gelecekte ise bir meslek grubuna katılarak toplum için faydalı roller üstlenmek istiyorum.

Aysu’nun aile içindeki rolünde zamanla nasıl değişme olmuştur?

Cevap:

Önceden küçük bir çocukken şimdi ev işlerinde sorumluluk alan ve kardeşine derslerinde yardımcı olan bir birey olmuştur.

Aysu’nun okulda üstlendiği roller nelerdir?

Cevap:

Öğrenci ve sınıf temsilcisidir. Okulda düzenlenen etkinliklerde görev almıştır.

Aysu’nun rollerindeki değişim toplum için ne gibi faydalar sağlar?

Cevap:

Daha bilinçli, sorumluluk sahibi bireyler yetişmesine ve toplumun gelişmesine katkı sağlar.

Soru 2:

Çocukken sadece ailemle vakit geçiren biriydim. Arkadaş çevrem küçüktü ve oyunlarda genellikle takip eden rolündeydim. Ortaokula başladığımda daha fazla arkadaş edindim, ders gruplarında görev almaya başladım. Şimdi ise hem okulda kulüp faaliyetlerinde aktifim hem de mahallemde düzenlenen çevre temizliği çalışmalarına katılıyorum. Bu değişim bana sorumluluk almanın ve birlikte hareket etmenin önemini öğretti. Gelecekte üniversiteye giderek farklı topluluklarda yer almayı ve liderlik yapmayı istiyorum.

Rollerinin zamanla değişmesi hangi değerleri geliştirmiştir?

Cevap:

Sorumluluk bilincini ve iş birliği becerisini geliştirmiştir.

Soru 3:

İlkokul yıllarımda ailemin en küçük çocuğu olduğum için çoğunlukla benden büyüklerin kararlarına uyardım. Ev işlerinde fazla sorumluluk almıyor, daha çok oyun oynuyordum. Ortaokula geçtiğimde durum değişti. Artık anneme alışverişte yardım ediyor, küçük kardeşimin bakımında görev alıyorum. Okulda ise bilim kulübünde aktif olarak çalışıyor, deneylerde görev üstleniyorum. Gelecekte bir mühendis olup yeni projelerde yer almak istiyorum.

Paragraftaki rolleri geçmişte günümüzde ve gelecekte olarak sıralayınız

Cevap:

Geçmişte: Çocuk,

Günümüzde: öğrenci, müşteri, abi/abla, öğrenci, üye,

Gelecekte: mühendis

Soru 4:

Geçmişte içinde bulunduğunuz bir grubu söyleyiniz. Bu gruptaki rolünüz neydi?

Cevap:

Anaokulundayken tiyatro grubundaydım. Rolüm, oyunlarda küçük karakterleri canlandırmaktı.

Soru 5:

Şu an içinde bulunduğunuz bir grubu söyleyiniz. Oradaki rolünüz nedir?

Cevap:

Futbol takımındayım. Orada defans oyuncusuyum.

Soru 6:

Gelecekte içinde olmak istediğiniz grup nedir? Bu gruptaki rolünüz ne olabilir?

Cevap:

Gelecekte bir sağlık grubunda yer almak istiyorum. Rolüm doktor olmak.

Soru 6:

Küçük yaşlarda sahip olmadığınız ama şimdi sahip olduğunuz bir rolü yazınız.

Cevap:

Küçükken kütüphane kulübünde yoktum, şimdi kütüphane sorumlusu rolüm var.

Soru 7:

Sizce roller değişmeseydi ne olurdu?

Cevap:

Herkes aynı işi yapardı, ilerleme ve gelişme olmazdı.

Soru 8:

Öğrencilik rolünüz dışında okulda hangi rolleriniz olabilir?

Cevap:

Sınıf başkanı, okul temsilcisi, nöbetçi

Soru 9:

“Zaman içinde değişen rollerim” ifadesini kendi hayatınızdan bir örnekle açıklayınız.

Cevap:

Küçükken sadece çocuk rolüm vardı. Zamanla büyüdüm ve okula başladım. Artık öğrenci rolüm de var. Yani zamanla rollerim değişti.

Soru 10:

Hayatınızda dahil olduğunuz ilk grup hangisiydi ve bu gruptaki rolünüz neydi?

Cevap:

İlk dahil olduğum grup aile grubudur. Buradaki rolüm ise çocuktur.

611 Zaman İçinde Değişen Gruplarım ve Rollerim Açık Uçlu Soru ve Cevaplar yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

İlimizdeki Ekonomik Faaliyetler Açık Uçlu Soru ve Cevaplar

Erkan İsanmaz — Sat, 26 Apr 2025 18:14:05 +0000

Soru 1:

“…Tam bağımsızlık için şu kural vardır: Millî egemenlik, mali egemenlikle desteklenmelidir. Bizleri bu hedefe götürecek tek kuvvet ekonomidir. Siyasi ve askerî muzafferiyetler ne kadar büyük olursa olsun, iktisadî (ekonomik) zaferlerle taçlandırılmadıkça payidar olamaz…”

Mustafa Kemal ATATÜRK

Atatürk “ekonomik zaferle taçlandırmak” sözü sizce ne ifade etmektedir?

Cevap:

Bir ülkenin gerçek ve kalıcı bağımsızlığının sadece savaş meydanlarında kazanılan zaferlerle değil, güçlü bir ekonomi ile güvence altına alınabileceğini ifade ediyor.

Soru 2:

Görsellerdeki ekonomik faaliyetle ilişkili olan doğal kaynağı ilgili alanlara yazınız.

Cevap:

Toprak- Petrol – Rüzgar

Güneş – Su- Toprak

Orman- Hayvan- Maden

Soru 3:

Yaşadığınız ildeki ekonomik faaliyetlerden üç tanesini yazınız.

Cevap:

Tarım, Ticaret, Sanayi

Soru 4:

Günlük hayatınızda hangi ekonomik faaliyetlerle karşılaşmaktasınız? Örnekler veriniz.

Cevap:

Alışveriş yapmak: Marketten ekmek almak, kıyafet satın almak, kitap almak gibi.
Hizmet almak: Berbere gitmek, kargoyla bir ürün göndermek veya internet aboneliği kullanmak.
Üretim yapmak: Bir şeyler tamir etmek, yemek yapmak veya el işi ürünler üretmek (örneğin evde reçel yapmak ve satmak).

Soru 5:

Yolcu veya yükün bir yerden başka bir yere aktarılmasıdır. Demir, hava, kara ve deniz yolu vasıtalarıyla yapılan faaliyetleri kapsar.

Hangi ekonomik faaliyet hakkında bilgi verilmiştir?

Cevap:

Ulaşım

Soru 6:

Ham maddeye makinelerle biçim vererek, toplu olarak üretim yapılan ekonomik faaliyettir.

Hangi ekonomik faaliyet hakkında bilgi verilmiştir?

Cevap:

Sanayi

Soru 7:

Kereste, tomruk ve yakacak odun elde etmek; mobilya ve kâğıt sanayisi için ham madde sağlamak amacıyla yapılan ekonomik faaliyettir.

Hangi ekonomik faaliyet hakkında bilgi verilmiştir?

Cevap:

Ormancılık

Soru 8:

Doğrudan doğal ortama bağlı olarak sürdürülen, ham madde elde edilmesini sağlayan faaliyetler birincil ekonomik faaliyet olduğuna göre birincil ekonomik faaliyete bir örnek veriniz.

Cevap:

Tarlada çilek üreten çiftçi Ahmet Bey’in faaliyeti

Soru 9:

İkincil ekonomik faaliyetler ham maddelerin işlenip kullanılabilecek hâle getirildiği faaliyetlerdir

Buna göre ikincil ekonomik faaliyetlere bir örnek veriniz.

Cevap:

Fabrikada iplik üretilmesi

Soru 10:

İnsanların ihtiyaç duyduğu eğitim, sağlık, hukuk, büro hizmetleri, ticaret, ulaşım, finans, turizm, güvenlik gibi hizmetleri kapsar. Hizmete yönelik yapılan ekonomik
faaliyetler ile ilişkilidir.

Buna göre üçüncül ekonomik faaliyette çalışan bir kişiye örnek veriniz.

Cevap:

Bir okulda öğretmenlik yapan Aytaç Bey

Soru 11:

Teknolojinin gelişimi ile bilginin toplanması, işlenmesi ve yayılması amacıyla yapılan çalışmalar dördüncül ekonomik faailiyet ile ilgilidir.

Buna göre dördüncül ekonomik faaliyette çalışan bir kişiye örnek veriniz.

Cevap:

Bir şirkette grafiker olarak çalışan Elif Hanım

Soru 12:

Karar verme, yönetim ve kontrol etme faaliyetleri bu alanda yer almaktadır. Büyük şirket ve ülke yöneticiliği gibi faaliyetler bu alanla ilişkilidir.

Buna göre beşincil ekonomik faaliyette çalışan bir kişiye örnek veriniz.

Cevap:

İlçede Belediye Başkanı olan Mehmet Bey

Soru 13:

Kış aylarının ılıman geçtiği Antalya gibi illerde hangi ekonomik faaliyetler yapılmaktadır?

Cevap:

Seracılık

Soru 14:

Muğla gibi yaz mevsiminin uzun sürdüğü ve denize kıyısı olan illerimizde hangi ekonomik faaliyet yapılmaktadır?

Cevap:

Yaz turizmi

Soru 15:

Dağ çayırlarının geniş yer kapladığı Kars gibi illerimizde hangi ekonomik faaliyet yapılmaktadır?

Cevap:

Büyükbaş Hayvancılık

Soru 16:

Rize gibi ormanlık alanların geniş yer kapladığı yerlerde hangi ekonomik faaliyet yapılmaktadır?

Cevap:

Ormancılık

Soru 17:

Kar yağışının bol olduğu ve dağlık bölgelere sahip olan Erzurum gibi illerimizde hangi ekonomik faaliyet yapılmaktadır?

Cevap:

Kış turizmi

Soru 18:

Elverişli iklime ve verimli arazilere sahip Adana gibi yerlerde hangi ekonomik faaliyet yapılmaktadır?
Cevap:

Tarım

İlimizdeki Ekonomik Faaliyetler Açık Uçlu Soru ve Cevaplar yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

Bütçemi Planlıyorum Açık Uçlu Soru ve Cevaplar

Erkan İsanmaz — Mon, 07 Apr 2025 17:52:38 +0000

Soru 1:

Verilen görsel ve açıklamaları ihtiyaç ve istek olarak gruplandırınız.

Cevap:

İhtiyaç: Beslenme, Sağlık, Barınma

İstek: Bisiklet, Piknik, Çikolata

Soru 2:

İhtiyaç, yaşamımızı sağlıklı bir şekilde sürdürebilmek için mutlaka karşılamak zorunda olduğumuz ürün ve hizmetlerdir.

Buna göre aile bütçenizde ihtiyaç olan giderlerden 5 tanesini yazınız.

Cevap:

Ev kirası
Apartman aidatı
Elektrik faturası
Ulaşım gideri
Market ve pazar harcaması

Soru 3:

İstek, hayatımızı sürdürmek için ihtiyaç duymadığımız ancak elde ettiğimiz zaman mutlu olduğumuz ürün ve hizmetlerdir.

Buna göre aile bütçenizde istek olan giderlerden 5 tanesini yazınız.

Cevap:

Sinemaya gitmek
Yeni bir spor ayakkabı almak
Arkadaşlar ile dışarıda yemek
Konsere gitmek
Takı almak

Soru 4:

Zeynep Hanım, iş yerinde kullanmak için daha rahat bir spor ayakkabı almak istemektedir. Aslında kullandığı bir spor ayakkabısı da vardır. Fakat ayakkabısı yıprandığı için ayağını rahatsız etmektedir. Almak istediği spor ayakkabının sağlam, rahat ve kaliteli olmasını istemektedir. Ancak beğendiği ayakkabı oldukça pahalıdır. Bu nedenle spor ayakkabı almakta kararsızdır.
Zeynep Hanım, karar vermek için kendisine hangi soruları yöneltmelidir?

Cevap:

Mevcut ayakkabımı kullanmaya devam edersem, ayağımda uzun vadede ne gibi sağlık sorunları oluşabilir?
(Rahat olmayan bir ayakkabı zamanla ayak, diz veya bel problemlerine yol açabilir.)
Beğendiğim ayakkabı gerçekten ihtiyaçlarıma uygun mu?
(Günlük kullanım için mi yoksa sadece iş yeri için mi? Ne kadar süre giyeceğim?)
Bu ayakkabı uzun ömürlü ve kaliteli mi, yoksa sadece görünüşünü mü beğendim?
(Kaliteli bir ürün uzun vadede daha ekonomik olabilir.)
Benzer özelliklere sahip ama daha uygun fiyatlı alternatifler var mı?
(Araştırma yaparak hem bütçesine uygun hem de rahat seçenekler bulunabilir.)
Bu ayakkabıyı almam bütçemi ne kadar zorlayacak?
(Eğer bütçeyi aşacaksa, öncelik sırasına göre farklı harcamalardan kısmak mümkün mü?)
Bu ayakkabıyı aldığımda pişman olur muyum, yoksa rahatlığı sayesinde memnun kalır mıyım?
(Kullanıcı yorumları ve deneyimleri karar vermeye yardımcı olabilir.)

Soru 5:

Finansal okuryazarlık nedir?

Cevap:

Gelirlerin akıllıca ve en çok fayda sağlayacak şekilde değerlendirme becerisine sahip olmasına finansal okuryazarlık adı verilir.

Soru 6:

Kişi, aile veya kurumların gelecekteki belirli bir süre için tasarladığı gelir ve giderlerin tümüne ne denir.

Cevap:

Bütçe

Soru 7:

Aile bütçesi hazırlamanın faydaları enlerdir? Yazınız.

Cevap:

Aile bütçesi hazırlamak, ailenin gelir ve giderlerini denetim altına almasını sağlar. Denetim altına alınmış bir aile bütçesi, aileye huzur ve mutluluk getirir. Bütçe hazırlamak, harcamalarda disiplini sağlayıp parasal durumu düzenlemede aileye yardımcı olur. Bütçe hazırlamak, aile üyelerini beraber karar almaya teşvik eder ve ailenin beklenmedik durumlara karşı hazırlıklı olmasını sağlar. Bütçe sayesinde ailenin o ay ne kadar paraya ihtiyaç duyduğu açık bir şekilde görülür. Bu bilgi sayesinde beklenmedik durumlara karşı ne kadarlık bir tasarrufa gidilmesi
gerektiği planlanabilir

Soru 8:

Aile bütçesi hazırlanırken sizin de harcama istekleriniz ve fikirlerinizin alınmasının önemi nedir? Bu konuda ailenize nasıl yardımcı olabilirsiniz?

Cevap:

1. Sorumluluk Duygusunun Gelişmesi

2. Gereksiz Harcamalardan Kaçınma

3. Aile İçi İletişimin ve İş Birliğinin Güçlenmesi

Gereksiz isteklerden kaçınarak ailenin tasarruf etmesine destek olabilirim.
İndirimleri ve kampanyaları araştırarak aile için daha uygun alışveriş önerileri sunabilirim.
Evde kullanılan elektrik, su gibi kaynakları bilinçli tüketerek faturaların azalmasına katkı sağlayabilirim.

Soru 9:

Tasarruf ile ilgili atasözlerimizden iki tanesini yazınız.

Cevap:

Sakla samanı, gelir zamanı.
İşten artmaz, dişten artar.

Soru 10:

Erva, pazarda günde ortalama 5.000 liralık satış yapan bir sebze satıcısıdır. Erva, ev alışverişini yaparken son derece titiz davranmaktadır. Temizlik malzemelerini ve bayatlamayacak gıdaları toptan almaktadır. Ayağını yorganına göre uzatan Erva, az da olsa günlük kazancının bir kısmını mutlaka köşeye koymaktadır. Gelir ve giderini çok iyi takip ettiği için her ay sonunda birikmiş bir miktar parası olmaktadır. Erva, geçen yıldan bu yana işini büyütmeyi başarmıştır. Dünya hâli bu, herkesin başına her şey gelebilir. Erva’nın geçen ay arabası arıza yaptığı için tamir ettirmek zorunda kalmıştır.

Buna göre Erva neleri doğru yapmıştır?

Cevap:

Günlük kazancını ve harcamalarını dikkatle izleyerek kontrol altında tutuyor.
Gelirinin bir kısmını mutlaka bir kenara koyarak birikim alışkanlığı kazanmış.
Bu sayede acil durumlara (örneğin araç arızası) hazırlıklı oluyor.
Toptan alışveriş yaparak temizlik malzemelerini ve uzun ömürlü gıdaları uygun fiyata alıyor.
Gelirine göre harcama yapıyor, yani bütçesini aşmadan yaşamayı tercih ediyor. Bu tutum onu maddi sıkıntıya düşmekten koruyor.
Geçmiş birikimlerini ve kazancını iyi değerlendirerek işini ilerletmiş. Bu da onun girişimci ruhlu ve ileri görüşlü olduğunu gösteriyor.

Araba arızası gibi ani masraflar karşısında zorlanmadan tamir ettirebilmiş. Bu da finansal olarak kendisini güvence altına aldığını gösteriyor.

Soru 11:

Elif, pazara günde ortalama 5.000 liralık satış yapan bir meyve satıcısıdır ancak tutumlu olmadığından herhangi bir tasarrufu yoktur. Ev alışverişlerini de hep son dakikada yaptığından çoğu zaman ihtiyaçlarına gereğinden daha yüksek bir fiyat ödemek zorunda kalmaktadır. Dünya hâli bu, herkesin başına her şey gelebilir. Birkaç ay önce Elif’in evini su basmıştır. Tamirat masrafları için gerekli olan 50.000 lirayı arkadaşlarından temin etmeye çalışmıştır. Ancak daha önce Elif’e borç verenler alacaklarını zamanında alamadıkları için bu kez kimse
ona borç vermek istememiştir.

Buna göre Elif neleri yanlış yapmıştır?

Cevap:

Elif’in maddi sıkıntıya düşmesinin temel nedeni, gelirini iyi yönetememesi ve geleceği düşünerek hareket etmemesidir. Planlı harcama, tasarruf yapma ve borçlara sadık kalma alışkanlıkları, onu bu tür zorluklardan koruyabilirdi.

Soru 12:

Doğru ve uygulanabilir bir bütçe hazırlamak için dikkat edilmesi gerekenleri yazınız.

Cevap:

Aylık gelirlerinizin dökümünü yapın.
Aylık giderlerinizin dökümünü yapın.
Gelir ve gider karşılaştırması yapın.
Borçlarınızı hesaba katın.
Birikim yapın.
Hazırladığınız bütçe planına uygun hareket edin.

Soru 13:

Hazırlayıp uygulamaya koyduğunuz bütçe planına bir süre sonra uymadığınızda ne gibi sorunlar yaşayabilirsiniz? Düşüncelerinizi yazınız.

Cevap:

Harcamalarım gelirimi aşarsa, bütçem açık verir. Bu da borçlanmama veya birikimimi tüketmeme neden olabilir.
Bütçeye uymadığımda, para biriktirme alışkanlığım sekteye uğrar. Acil durumlarda (sağlık sorunu, evde arıza vs.) hazırlıksız yakalanırım.
Yeni bir telefon almak, tatile gitmek ya da eğitim için para biriktirmek gibi hedeflerim varsa, bütçeye uymadığımda bu hayaller ertelenir ya da gerçekleşmez.
Maddi zorluklar yaşadıkça stres, kaygı ve pişmanlık duyguları ortaya çıkabilir. Bu da hem ruhsal hem de sosyal yaşamımı olumsuz etkiler.
Harcamalarımı kontrol edemezsem, kredi kartına veya borç almaya yönelirim. Bu da ileride daha büyük mali sorunlara yol açabilir.

Soru 14:

Kişisel bütçenizi hazırlarken hangi ihtiyaçlarınıza öncelik verdiniz? Neden? Yazınız.

Cevap:

Kişisel bütçemi hazırlarken önceliği temel ve zorunlu ihtiyaçlarıma verdim.

Çünkü bu harcamalar zorunlu ve ertelenemez. Eğer önce bu ihtiyaçlarımı karşılamazsam, günlük yaşamımda aksaklıklar yaşarım. Kıyafet, eğlence veya dışarıda yemek gibi diğer harcamaları ise bütçem kaldığı sürece ve kontrollü bir şekilde planlamayı tercih ettim.

Soru 15:

Kişisel bütçenizi hazırlarken hangi ihtiyaçlarınızı ertelediniz? Neden? Yazınız.

Cevap:

Kişisel bütçemi hazırlarken bazı ihtiyaçlarımı ertelemek zorunda kaldım çünkü bütçem sınırlıydı ve önceliği zorunlu harcamalara vermem gerekiyordu.

Çünkü bu harcamalar:

Acil değil, biraz daha bekleyebilir.
Öncelikli ihtiyaçlarımı karşıladıktan sonra kalan bütçeyle yapılabilir.
Şimdilik ertelenerek tasarruf yapma imkânı sağlar.

Soru 16:

Kişisel bütçe hazırlamanın size ekonomik kazanımlar dışında başka ne gibi kazanımları oldu? Açıklayınız.

Cevap:

Kişisel bütçe yapmak sadece parayı değil, kendimi daha iyi yönetmeyi de öğretti. Disiplinli, sabırlı ve planlı bir birey olmamda büyük rol oynadı. Bu kazanımlar hayatım boyunca bana rehberlik edecek beceriler oldu.

Soru 17:

“Damlaya damlaya göl olur.” atasözünü açıklayınız.

Cevap:

Bir damla su, tek başına önemsiz gibi görünse de aynı şekilde damlalar birikirse zamanla bir göl oluşturur. Bu atasözüyle verilmek istenen mesaj, az da olsa sürekli yapılan bir çabanın, birikimin ya da emeğin sonunda büyük ve önemli bir değere dönüşeceğidir. Küçük şeyleri küçümsememek gerekir. Sabırla ve istikrarlı bir şekilde yapılan her iş zamanla büyük başarılara ulaşabilir.

Bütçemi Planlıyorum Açık Uçlu Soru ve Cevaplar yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

Kaynakların Verimli Kullanımı Açık Uçlu Soru ve Cevapları

Erkan İsanmaz — Thu, 27 Mar 2025 20:16:16 +0000

Soru 1:

“Bakarsan bağ olur, bakmazsan dağ olur.”

Verilen atasözü hangi doğal kaynağın verimli kullanılması ile ilgilidir? Yazınız.

Cevap:

Toprak

Soru 2:

” …Irmaklar bizim kardeşimizdir. Onlar bizim susuzluğumuzu giderir, bizim kayıklarımızı taşır ve çocuklarımızı besler. Bir Kızılderili, gölün üstünden gelen rüzgârın gürültüsünü sever.”

Verilen metinde hangi doğal kaynağa vurgu yapılmaktadır?

Cevap:

Soru 3:

“Biz dünyayı atalarımızdan miras almadık, çocuklarımızdan ödünç aldık.” sözünü doğal kaynakların dikkatli ve verimli kullanılması bağlamında düşüncelerinizi söyleyiniz.

Cevap:

Bu söz, doğal kaynakların sadece bize ait olmadığını, gelecek nesillerin de hakkı olduğunu vurgular. Eğer kaynakları bilinçsizce tüketirsek, çocuklarımız yaşanabilir bir dünya bulamaz. Bu nedenle su, enerji ve diğer doğal varlıkları dikkatli ve verimli kullanmalı, israfı önlemeliyiz. Geri dönüşüm, yenilenebilir enerji kaynakları ve sürdürülebilir tarım gibi uygulamalarla doğayı koruyarak gelecek nesillere temiz ve sağlıklı bir dünya bırakmalıyız.

Soru 4:

Hangi doğal kaynakları hangi amaçlarla kullanıyoruz? Örnekler veriniz.

Cevap:

Su: İçme, tarım sulaması, enerji üretimi (hidroelektrik santraller).
Petrol ve doğal gaz: Ulaşım (benzin, dizel), elektrik üretimi, ısınma.
Kömür: Termik santrallerde elektrik üretimi, sanayi üretimi.
Güneş ve rüzgar enerjisi: Yenilenebilir enerji kaynakları olarak elektrik üretimi.
Ormanlar (ağaçlar): Kağıt üretimi, mobilya yapımı, oksijen kaynağı.
Toprak: Tarım ve hayvancılık için kullanılır, gıda üretiminin temelidir.
Madenler (demir, bakır, altın vb.): İnşaat, elektronik, mücevherat sektörlerinde kullanılır.

Soru 5:

“Atıklar, kılık değiştirmiş bir başka kaynaktır.” cümlesi ile ne anlatılmak istemiştir?

Cevap:

Bu cümle, atıkların aslında doğru değerlendirildiğinde yeni kaynaklara dönüşebileceğini ifade eder. Yani çöpe giden birçok malzeme geri dönüştürülerek veya tekrar kullanılarak yeni ürünlere dönüştürülebilir. Örneğin, plastik şişeler geri dönüştürülerek yeni plastik ürünler üretilebilir, organik atıklar kompost yapılarak toprağa kazandırılabilir, hurda metaller eritilerek yeni eşyalar üretilebilir. Bu bakış açısı, atıkların sadece çöp olmadığını, sürdürülebilir bir döngü içinde değerli bir kaynak olabileceğini gösterir.

Soru 6:

Günlük yaşantınızda atıkların geri dönüşümü için neler yapıyorsunuz?

Cevap:

Geri dönüşüm konusunda aktif bir rol oynuyorum. Plastik, cam, kağıt ve metal gibi geri dönüştürülebilir atıkları ayrı topluyorum ve geri dönüşüm kutularına atıyorum. Organik atıkları kompost yaparak bitkiler için doğal gübreye dönüştürüyorum. Tekrar kullanılabilir çantalar ve şişeler kullanarak plastik tüketimini azaltıyorum. Ayrıca, eski kıyafetleri bağışlıyor veya yeniden değerlendiriyorum.

Soru 7:

Toprak, su, orman ve madenleri nasıl kullanırız? Ev, okul ve çevrenizde yaptığınız gözlem ve deneyimlerinizden yola çıkarak aşağıdaki metni tamamlayınız.

Beslenme, giyinme, barınma, ulaşım, eğitim, aydınlatma, ısınma ve temizlik gibi ihtiyaçlarımızı çeşitli kaynaklar ile karşılarız. Örneğin evimizde….

Cevap:

Beslenme ihtiyacımız için topraktan elde edilen sebze, meyve ve tahılları tüketiriz. Su, yemek yapımında ve içme suyu olarak kullanılır. Barınma amacıyla evlerimizi yapmak için ormanlardan elde edilen ahşap, madenlerden çıkarılan demir ve çimento gibi malzemeler kullanılır. Temizlik için su kullanılır ve sabun gibi temizlik malzemeleri doğal yağlardan veya kimyasal bileşenlerden üretilir.

Soru 8:

Kaynakların verimli ve verimsiz kullanıldığı durumların doğa ve insan üzerindeki etkileri nelerdir?

Cevap:

Kaynakların verimli kullanılması, doğanın korunmasını sağlar, çevre kirliliğini azaltır ve gelecek nesillere yeterli kaynak bırakılmasını mümkün kılar. Örneğin, suyun tasarruflu kullanılması su kıtlığını önler, geri dönüşüm ise atık miktarını azaltarak çevreyi korur. Verimsiz kullanım ise doğal kaynakların hızla tükenmesine, çevre kirliliğine ve ekosistemlerin zarar görmesine yol açar. Gereksiz enerji tüketimi küresel ısınmayı artırırken, ormanların bilinçsiz kesilmesi toprak erozyonuna ve hava kirliliğine neden olur. Bu durum hem insan sağlığını olumsuz etkiler hem de yaşam kalitesini düşürür.

Soru 9:

“Suyu korumak, vatanı korumak gibidir.” sözünü yorumlayınız.

Cevap:

Bu söz, suyun bir millet için hayati önem taşıdığını ve korunmasının vatanı korumak kadar değerli olduğunu vurgular. Su, yaşamın temel kaynağıdır; tarımdan sanayiye, sağlıktan enerji üretimine kadar her alanda gereklidir. Eğer su kaynaklarımız tükenir veya kirlenirse, insanların yaşamı zorlaşır, ekonomi zarar görür ve ekosistemler bozulur. Bu nedenle suyu bilinçli kullanmak, israfı önlemek ve kirlenmesini engellemek, sadece çevreyi değil, aynı zamanda ülkenin geleceğini ve bağımsızlığını korumak anlamına gelir.

Soru 10:

Ormanlar, oksijen kaynağı olmalarının yanında önemli bir ham madde kaynağı ve birçok insan için iş sahasıdır. Yakacak odun, kâğıt ve her türlü ahşap ürün ormanlardaki ağaçlardan elde edilir. Ormanlarımızda bulunan ağaç ve diğer bitkilerin kök, kabuk, yaprak, dal, çiçek ve tohumları çeşitli hastalıkların tedavisi için hazırlanan ilaçların yapımında kullanılır. Defne, kekik, ada çayı,
kestane, çam fıstığı, kuşburnu ve keçiboynuzu gibi bitkiler doğrudan gıda olarak temin edilir. Bunun yanı sıra içerdikleri uçucu yağ ve tanenler; tıp, kimya, kozmetik, boya ve çeşitli sanayi kollarında ham madde olarak kullanılmaktadır. Ülkemiz, flora (bitki çeşitliliği) bakımından oldukça zengindir. Ormanlar, yaban hayvanlarını korurken nesli tükenmekte olan hayvanlar için de en uygun ortamları oluşturur. Ayrıca insanlar için bir dinlenme ve etkinlik alanıdır. Bu bakımdan ormanlar, insanların ruh sağlığı üzerinde de olumlu etki bırakır.

Metne göre ormanların insanlara sunduğu kazanımlar nelerdir? Yazınız.

Cevap:

Metne göre ormanlar insanlara birçok fayda sağlar:

Oksijen kaynağıdır ve havayı temizler.
Yakacak odun, kâğıt ve ahşap ürünler için ham madde sağlar.
İlaç yapımında kullanılan bitkisel içerikler sunar.
Gıda kaynağıdır (defne, kekik, ada çayı, kestane, çam fıstığı, kuşburnu, keçiboynuzu vb.).
Sanayi için ham madde sağlar (kozmetik, kimya, boya vb.).
Yaban hayatını korur ve nesli tükenmekte olan hayvanlara yaşam alanı sunar.
İnsanların ruh sağlığına olumlu etki yapar, dinlenme ve etkinlik alanı oluşturur.
İstihdam sağlar, birçok insana iş imkânı sunar.

Soru 11:

Orman ve ağaç sevgisi ile ilgili atasözleri yazınız.

Cevap:

Yaş kesen baş keser.
Orman yurdun öz evladıdır.
Ağaçsız memleket duvaksız geline benzer.
Ağaç dikenin, yemişi olur.

Soru 12:

Petrol, doğal gaz ve kömür gibi doğal kaynakların verimli kullanımı ile ilgili nasıl tedbirler alınabilir? Düşüncelerinizi yazınız.

Cevap:

Enerji tasarrufu sağlanmalı: Gereksiz elektrik ve yakıt tüketimi önlenmeli, enerji verimli cihazlar kullanılmalıdır.
Yenilenebilir enerjiye yönelmeli: Güneş, rüzgar ve hidroelektrik gibi alternatif enerji kaynakları teşvik edilmelidir.
Toplu taşıma kullanılmalı: Özel araçlar yerine toplu taşıma, bisiklet veya elektrikli araçlar tercih edilmelidir.
Bina izolasyonu güçlendirilmeli: Isı kaybını önlemek için binalarda yalıtım uygulanmalı, doğalgaz tüketimi azaltılmalıdır.
Geri dönüşüm desteklenmeli: Plastik ve metal gibi petrol türevli ürünlerin geri dönüştürülmesi fosil yakıt tüketimini azaltır.

Soru 13:

Geri dönüşebilen atıklara örnekler veriniz.

Cevap:

Kağıt, plastik, cam

Soru 14:

Geri dönüşemeyen atıklara örnekler veriniz.

Cevap:

Kauçuk, sakız, porselen tabak

Soru 15:

Sıfır Atık Projesi hakkında bilgi veriniz.

Cevap:

Sıfır Atık Projesi, atık oluşumunu en aza indirerek kaynakların verimli kullanılmasını, israfın önlenmesini ve çevrenin korunmasını amaçlayan bir projedir. Bu proje, sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda, atık yönetimini yeniden şekillendirmeyi hedeflemektedir.

Soru 16:

Sıfır Atık projesi ile ülkemiz ve dünyada ulaşılmak istenen hedeflere nasıl destek olabilirsiniz? Düşüncelerinizi yazınız

Cevap:

Tüketim Alışkanlıklarımızı Değiştirmek:
- Gereksiz tüketimden kaçınmak, ihtiyacımız kadarını satın almak.
- Tek kullanımlık ürünler yerine, tekrar kullanılabilir ürünleri tercih etmek (bez çanta, matara, cam saklama kapları vb.).
- Ambalajı az olan veya geri dönüştürülebilir ambalajlı ürünleri tercih etmek.
- Gıda israfını önlemek için, ihtiyacımız kadar yemek pişirmek ve artan yemekleri değerlendirmek.
Atıkları Ayrıştırmak:
- Evimizde ve iş yerimizde atıkları kaynağında ayrıştırmak için ayrı çöp kutuları kullanmak.
- Geri dönüştürülebilir atıkları (kağıt, plastik, cam, metal) geri dönüşüm kutularına atmak.
- Organik atıkları kompost yaparak değerlendirmek.
Bilinçlendirme Çalışmalarına Katılmak:
- Sıfır Atık Projesi hakkında bilgi edinmek ve çevremizdeki insanları bilinçlendirmek.
- Çevre ile ilgili etkinliklere, kampanyalara ve gönüllü çalışmalara katılmak.
- Sosyal medyada çevre bilincini artırıcı paylaşımlar yapmak.

Soru 17:

5D Modeli İlkeleri nelerdir? Yazınız.

Cevap:

홬 Düşün, gerekli değilse tüketme.
홬 Daha az tüket.
홬 Değerlendir, yeniden kullan.
홬 Değiştir, farklı amaçla kullan.
홬 Dönüştür, doğa kazansın

Soru 18:

Giysilerinizin kullanım süresini nasıl artırabilirsiniz?

Cevap:

Etiketleri Okuyun: Giysilerinizin etiketlerinde yer alan yıkama talimatlarına mutlaka uyun. Her kumaşın farklı bir yıkama ve bakım ihtiyacı vardır.
Sık Yıkamaktan Kaçının: Giysilerinizi her kullanımdan sonra yıkamak yerine, eğer kirlenmediyse havalandırarak tekrar kullanabilirsiniz. Özellikle kot pantolon ve ceket gibi parçaları daha az yıkamak ömrünü uzatır.
Doğru Deterjanı Seçin: Giysilerinizin rengini ve dokusunu korumak için uygun deterjanı kullanın. Renkli giysiler için renkli deterjan, beyazlar için beyazlatıcı özellikli deterjan tercih edin.
Düşük Sıcaklıkta Yıkayın: Yüksek sıcaklık, giysilerin çekmesine ve yıpranmasına neden olabilir. Mümkünse soğuk veya ılık suda yıkama yapın.
Kurutma Makinesini Az Kullanın: Kurutma makinesi, giysilerinizi yıpratabilir ve çekmelerine neden olabilir. Mümkünse giysilerinizi asarak veya sererek kurutun.
Ütüleme Talimatlarına Uyun: Her kumaşın farklı ütüleme ihtiyacı vardır. Etiketteki ütüleme talimatlarına uyarak giysilerinizi koruyabilirsiniz.

Soru 19:

Giyim sektörünün çevreye zararlarını azaltmak için neler yapılabilir?

Cevap:

Giyim sektörünün çevreye zararlarını azaltmak için sürdürülebilir üretim yöntemleri benimsenmelidir. Organik ve geri dönüştürülebilir malzemeler kullanılmalı, su ve enerji tasarrufu sağlayan üretim teknikleri tercih edilmelidir. Hızlı moda yerine kaliteli ve uzun ömürlü kıyafetler üretilmeli, ikinci el alışveriş ve kıyafet geri dönüşümü teşvik edilmelidir. Zararlı kimyasalların kullanımını azaltmak, doğa dostu boyalar kullanmak ve üretim süreçlerinde karbon ayak izini düşürmek de önemlidir. Tüketiciler olarak bilinçli alışveriş yaparak, sürdürülebilir markaları tercih ederek ve kıyafetlerimizi daha uzun süre kullanarak bu sürece katkı sağlayabiliriz.

Soru 20:

Doğal kaynakların israf edilmeden verimli kullanımı konusunda insanları bilinçlendirmek için neler yapılabilir?

Cevap:

Doğal kaynakların israf edilmeden verimli kullanımı konusunda insanları bilinçlendirmek için eğitim ve farkındalık çalışmaları yapılmalıdır. Okullarda ve toplumsal alanlarda çevre bilinciyle ilgili eğitimler verilmeli, geri dönüşüm, su ve enerji tasarrufu gibi konular teşvik edilmelidir. Sosyal medya, afişler ve kamu spotlarıyla geniş kitlelere ulaşılabilir. Belediyeler ve sivil toplum kuruluşları geri dönüşüm kampanyaları düzenleyerek insanları bilinçlendirebilir. Ayrıca, sürdürülebilir ürünlerin kullanımı desteklenmeli ve çevre dostu alışkanlıklar teşvik edilmelidir. Bu sayede toplum genelinde doğal kaynakların korunması konusunda duyarlılık artırılabilir.

Kaynakların Verimli Kullanımı Açık Uçlu Soru ve Cevapları yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

544 Sorunların Çözümünde Kurumlar Açık Uçlu Sorular ve Cevapları

Erkan İsanmaz — Wed, 19 Mar 2025 17:55:10 +0000

Soru 1:

Büşra, okula giderken evinin sokağındaki merdivenleri kullanmak zorundadır. Ancak merdivenlerdeki engelli rampası kullanıma uygun yapılmamıştır. Büşra, birinden yardım almadan rampayı çıkamamaktadır.

Bu sorunları çözmek için neler yapabilirsiniz? Yazınız.

Cevap:

Merdivenlerdeki engelli rampasının standartlara uygun hale getirilmesi için yerel belediyeye başvurulabilir.
Engelli bireylerin haklarını koruyan ve yaşamlarını kolaylaştırmak için çeşitli düzenlemeler yapan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına başvurulabilir.
CİMER üzerinden yazılı olarak başvuru yapıldığında ilgili kurumlara yönlendirme yapılabilir.
Türkiye Engelliler Vakfı, Engelliler Konfederasyonu gibi kuruluşlara başvurarak destek alınabilir.

Soru 2:

Miray’ın ablası, okuldan gelirken fabrika atıklarının dereye karıştığını fark etti. Derenin rengi çok değişmişti. Derede yaşayan canlıların suyun kirlenmesinden etkileneceğini düşünüyordu. Bu duruma çok üzüldü ve gördüklerini Miray’a anlattı.

Bu sorunun çözümü için hangi kurumlara başvurulmalıdır.

Cevap:

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının Alo 181 Çevre İhbar Hattı aranarak veya e-Devlet üzerinden şikayet bildirimi yapılarak ihbarda bulunulabilir.
Bulunduğu ildeki çevre denetim ekiplerine doğrudan başvurulabilir.
TEMA Vakfı, Greenpeace, Doğa Derneği gibi çevre örgütlerine haber verilerek konunun duyurulması sağlanabilir.

Soru 3:

Toplanan bilgilerden yola çıkarak sorunu inceleme
Karar verilen çözüm yolunu uygulama
Sorun hakkında bilgi toplama
Sorunu belirleme
İncelemelerden hareketle çözüm yolları geliştirme
En uygun çözüm yoluna karar verme

Sorun çözme ile ilgili verilen adımları doğru bir şekilde sıralayınız

Cevap:

Adım: Sorunu belirleme
Adım: Sorun hakkında bilgi toplama
Adım: Toplanan bilgilerden yola çıkarak sorunu inceleme
Adım: İncelemelerden hareketle çözüm yolları geliştirme
Adım: En uygun çözüm yoluna karar verme
Adım: Karar verilen çözüm yolunu uygulama

Soru 4:

Çevrenizde muhtarlık, belediye, kaymakamlık veya STK ile iş birliği yapılarak giderilebilecek ne gibi ihtiyaç ve sorunlar bulunmaktadır? 3 tanesini yazınız.

Cevap:

Geri dönüşüm kutularının eksikliği: Belediyelerle iş birliği yaparak mahalleye geri dönüşüm kutuları konulmasını sağlayabiliriz.

Bozuk kaldırımlar ve engelli rampalarının olmaması: Belediyeye ve ilgili müdürlüklere başvurarak erişilebilirliği artırabiliriz.

Mahallelerde park ve oyun alanlarının yetersizliği: Belediyeye öneriler sunularak yeni yeşil alanlar oluşturulabilir.

Soru 5:

Halk tarafından seçilen muhtarın görevlerinden üç tanesini yazınız.

Cevap:

Mahalle sakinlerinin gönüllü katılımıyla mahallenin ortak ihtiyaçlarını belirleme ve ilgili kurumlara iletme
Mahalleye yeni taşınanlar ve okula başlaması gereken çocukların takibini yapma
Kimlik belgesinin kaybı, doğum, ölüm gibi durumlarda gerekli belgeleri hazırlama

Soru 6:

Belediyelerin başında halk tarafından seçilen belediye başkanı bulunmaktadır.

Belediyenin görev ve sorumluluklarından üç tanesini yazınız.

Cevap:

Su ve doğal gaz dağıtımı, yol çalışmaları
Kanalizasyon gibi altyapı hizmetleri
Yolların temizlenmesi, çöplerin toplanması

Soru 7:

İlçenin yönetiminden sorumlu ve ilçedeki en yetkili kurum kaymakamlıktır.

Kaymakamın görevlerinden üç tanesini yazınız.

Cevap:

İlçedeki devlet dairelerini, eğitim ve sağlık kurumlarını denetleme
Bakanlıklar ile iş birliği sağlayıp ilçedeki halkın ihtiyaçlarını giderme
İlçenin gelişip kalkınmasını sağlama

Soru 8:

Yakın çevrenizde veya ülkede yaşanan sorunların çözümünde ne gibi sorumluluklarınız bulunmaktadır?

Cevap:

Çevreyi Korumak
İhtiyaç sahiplerine destek olmak
Seçimlere katılarak ve bilinçli oy kullanarak yönetime katkı sağlamak

Soru 9:

1992’de kurulan vakıf; topraklarımızı tehdit eden erozyon ve çölleşme ile mücadele, toprağa sahip çıkma, ağaçlandırma yapma, doğal varlıkları koruma gibi amaçlarla faaliyetler yürüten bir sivil toplum kuruluşudur.

Bahsedilen sivil toplum kuruluşunun adını yazınız.

Cevap:

TEMA

Soru 10:

1975’te kurulan vakıf; kalp hastalıkları konusunda halkı bilinçlendirme, erken teşhis ve tedaviye yönelik farkındalık oluşturma çalışmaları yürütmektedir.

Bahsedilen sivil toplum kuruluşunun adını yazınız.

Cevap:

Türk Kalp Vakfı

Soru 11:

Yoksul halkın eğitim öğretimine destek olmak amacıyla 1863’te kurulmuştur. Eğitim alanındaki ilk sivil toplum kuruluşlarımızdandır. Annesi ve babası ya da annesi veya babasından biri hayatta olmayan, maddi durumu yetersiz öğrencilere burs ve yatılı okul imkânı sunmaktadır.

Bahsedilen sivil toplum kuruluşunun adını yazınız.

Cevap:

Darüşşafaka

544 Sorunların Çözümünde Kurumlar Açık Uçlu Sorular ve Cevapları yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

543 Temel Hak ve Sorumluluklarımız Açık Uçlu Soru ve Cevaplar

Erkan İsanmaz — Fri, 28 Feb 2025 17:59:48 +0000

Soru 1:

Görselde hangi haklardan bahsedilmektedir?

Cevap:

Görsel: Oyun hakkı
Görsel: Eğitim hakkı
Görsel: Barınma hakkı

Soru 2:

Sorumluluklarınızı yerine getirmediğinizde ne gibi sorunlarla karşılaşabilirsiniz?

Cevap:

Kendinize olan güveniniz azalabilir.
Stres ve kaygı seviyeniz artabilir.
Sözlerinizi tutmamak ve görevlerinizi aksatmak, itibarınızın zedelenmesine neden olur. Bu durum, kariyerinizde ve sosyal çevrenizde sorunlara yol açabilir.
Öğrencilerin sorumluluklarını yerine getirmemesi, öğrenme süreçlerini olumsuz etkiler ve akademik başarısızlığa yol açabilir.
Bazı sorumlulukların yerine getirilmemesi hukuki sorunlar doğurabilir. Örneğin vergi sorumluluğu, kanunlara uyma sorumluluğu gibi.

Soru 3:

Dünyayı etkileyen bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkan COVID-19 (KOVİT-19) salgını, bireysel ve sosyal hayatımız üzerinde ani ve beklenmedik etkiler oluşturmuştur. COVID-19 salgını sürecinde uluslararası uçak seferleri iptal edilmiş, ülkelere giriş ve çıkışlar sınırlandırılmıştır. Aile ve akraba ziyaretleri gibi sosyal ilişkiler uzaktan yürütülmüştür. Bu durum, sosyal yaşamın kısıtlanmasına neden olmuştur. Örneğin misafirliğe gitme, arkadaşlarla buluşma gibi etkinlikler azalmış, toplantı ve konferanslar genel ağ üzerinden yapılmıştır. Ülkemizde okulların kapanmasıyla öğretmen ve öğrenciler arasındaki iletişim EBA (Eğitim Bilişim Ağı) üzerinden yapılan uzaktan eğitim ile sağlanmıştır. Herkesin evlere kapandığı bu süreçte genel ağ ve sosyal medyada geçirilen süre artmıştır. İş yerleri devlet tarafından desteklenmiş ve bazı iş yerleri de genel ağ üzerinden müşterilerine hizmet vermiştir.

Buna göre salgın döneminde hangi haklar kullanılamamıştır?

Cevap:

Uluslararası uçuşların iptal edilmesi ve sınırların kapatılması, seyahat özgürlüğünün kısıtlandığını göstermektedir.

Toplantı ve konferansların çevrimiçi ortama taşınması, fiziksel olarak bir araya gelme özgürlüğünün kısıtlandığını göstermektedir.

Okulların kapatılması ve yüz yüze eğitimin EBA üzerinden uzaktan eğitime dönüştürülmesi, eğitim hakkının uygulanış şeklinde değişiklik yapıldığını göstermektedir.

Soru 4:

Hak nedir? Sahip olduğunuz haklarınızı üç tane örnek veriniz.

Cevap:

Bir özgürlüğün sağlanması için kişiye anayasa ve kanunlar ile tanınmış yetkilerdir.

Sağlık hakkı,

Seyahat hakkı,

Eğitim hakkı

Soru 5:

Özgürlük nedir? Özgürlüklerinize üç tane örnek veriniz.

Cevap:

Her türlü dış etkiden bağımsız olarak, kişinin kendi iradesi ve düşüncesine dayanarak karar vermesi durumuna da özgürlük denir.

Düşünce ve ifade özgürlüğü

Din ve vicdan özgürlüğü

Soru 6:

Temel insan hak ve sorumlulukları, doğuştan sahip olduğumuz haklardır. Haklarımızdan vazgeçemeyiz ve haklarımızı devredemeyiz. Bu durum, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 12. maddesinde “Herkes, kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahiptir. Temel hak ve hürriyetler, kişinin topluma, ailesine ve diğer kişilere karşı ödev ve sorumluluklarını da ihtiva eder.” olarak ifade edilmiştir.

“Haklarımızdan vazgeçemeyiz ve haklarımızı devredemeyiz.” cümlesi ile anlatılmak istenen nedir? Açıklayınız.

Cevap:

“Haklarımızdan vazgeçemeyiz ve haklarımızı devredemeyiz” ifadesi, temel insan haklarının doğuştan geldiğini, kişiliğimize bağlı olduğunu ve bu nedenle hiçbir koşulda elimizden alınamayacağını veya başkasına aktarılamayacağını vurgular.

Soru 7:

Temel insan hak ve sorumluluklarının devlet tarafından anayasa ile koruma altına alınmadığı toplumlarda ne gibi sorunlar yaşanabilir?

Cevap:

Bireylerin güvenliği ve özgürlüğü büyük ölçüde tehlikeye girer. Hukuk güvenliğinin yokluğu, keyfi yönetimlerin ve baskıların artmasına, eşitsizlik ve ayrımcılığın yaygınlaşmasına neden olur. Ekonomik istikrarsızlık, toplumsal çatışmalar ve şiddet olayları da bu tür toplumlarda sıkça görülen sorunlar arasındadır. Ayrıca, uluslararası alanda yalnızlaşma ve dışlanma riski de artar. Bu nedenlerle, temel insan haklarının anayasal güvence altına alınması, adil ve huzurlu bir toplumun temel şartıdır.

Soru 8:

Kraliçe II. Elizabeth’i (Elizabet) anma etkinliklerinde protesto gösterisi düzenleyen bir dizi monarşi karşıtı gözaltına alındı. Gözaltına alınma, sosyal medyada tartışmalara yol açtı. Bu durum insan hakları eylemcileri, siyasetçiler ve sivil toplum kuruluşları tarafından da eleştirildi.

Verilen metinde hangi hak ve özgürlük kısıtlanmıştır?

Cevap:

Toplantı ve yürüyüş hakkı ile düşünce ve ifade özgürlüğü kısıtlanmıştır.

Soru 9:

T.C. Sağlık Bakanlığının hava ambulans hizmeti kapsamında Trabzon’da konuşlu helikopter ile 2023 Ocak-Eylül döneminde 198 hasta sağlık merkezlerine taşındı. Hastayı en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırırken ihtiyaç duyulabilecek her türlü tıbbi cihaza sahip ambulans helikopter ile 2008’den itibaren Trabzon’un yanı sıra Gümüşhane, Giresun, Rize ve Artvin’e de hizmet veriliyor. Yaylalardaki acil hastalar da bölgenin zorlu coğrafi koşullarına rağmen ambulans helikopter ile sağlık merkezlerine ulaştırılıyor.

Buna göre verilen metinde hangi hakkımız için çalışmalar yapılmıştır?

Cevap:

Sağlık hakkı

Soru 10:

Öğretmenler, çeşitli nedenlerle okula gidemeyen öğrencilere öğrencilerin evlerinde ders veriyor. Bu hizmetten yararlanan özel gereksinimli Çağrı, sınıf hâline getirilen odasında her gün evine gelen öğretmenlerinin anlattığı dersleri dinliyor.

Buna göre Çağrı hangi hakkını kullanmaktadır?

Cevap:

Eğitim hakkı

Soru 11:

Avrupa’nın birçok ülkesinde artan yaşam maliyetlerinin yol açtığı “uygun fiyatlı konut sıkıntısı” ve “sosyal konut eksikliği” nedeniyle sokaklarda yaşamak zorunda kalanlara her geçen gün yenileri ekleniyor. Londra’da lüks mağazaların bulunduğu alışveriş caddeleri, geceleri çok sayıda evsize mekân oluyor.

Verilen gazete haberi hangi hak konusunda sorunlar olduğunu göstermektedir?

Cevap:

Barınma hakkı

Soru 12:

“… Gazze sokaklarında toplanan çocuklar, ‘Ekmek benim hayalim oldu!’, ‘Yaşamak bizim de hakkımız!’ yazılı pankartlar açtı. Ellerindeki kaşıklarla boş tencerelere vuran küçük çocuklar, Gazze’deki saldırıları kınayan ve iyi bir yaşam talebini dile getiren çeşitli sloganlar attı…”

Haber Gazze’deki çocukların hangi hakları ile ilgilidir?

Cevap:

Beslenme ve yaşama hakkı

Soru 13:

Hollanda’da Doğu Türkistan protestosu

“… Hollanda’nın başkenti Amsterdam’da, Uygur Türklerine yönelik insan hakları ihlalleri protesto edildi. Gösteride yapılan konuşmalarda Doğu Türkistan’daki Uygur Türklerine uygulanan

baskıcı politikalar ve dünya devletlerinin bu konuya duyarsız kalmaları eleştirildi…”

Haberde verilen insan hakları ihlallerinin protesto edilmesini sorumluluk duygusu ile ilişkilendirerek yazınız.

Cevap:

Protestocular, evrensel insan haklarına olan inançları doğrultusunda, nerede olursa olsun bu hakların ihlal edilmesine karşı çıkmaktadırlar. Bu, insan onuruna ve eşitliğine duyulan derin saygının bir yansımasıdır.

Uzak coğrafyalarda yaşanan zulümlere karşı sessiz kalmamak, vicdani bir sorumluluktur. Protestocular, empati duygusuyla hareket ederek, zulme uğrayanların sesini duyurmaya çalışmaktadırlar.

Protestolar, toplumda insan hakları konusunda farkındalık yaratmayı ve duyarlılığı artırmayı amaçlamaktadır. Bu, toplumsal sorumluluk bilincinin bir göstergesidir.

Yapılan protestolar ile bu zulme karşı sessiz kalınmaması gerektiği vurgulanmaktadır.

Soru 14:

“Herkes, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla açıklama ve yayma hakkına sahiptir.”

Bu hakka ait sorumluluklara örnek yazınız.

Cevap:

İfade özgürlüğü, başkalarının itibarını zedeleyecek, onurunu kıracak veya hakaret içeren ifadeleri kullanma hakkı vermez. Örneğin, bir kişi hakkında asılsız iddialarda bulunmak veya nefret söyleminde bulunmak, ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilemez.

Soru 15:

Temel hak ve özgürlüklerimizden beş tanesini yazınız.

Cevap:

• Yeterli beslenme hakkı
• Barınma hakkı
• Eğlenme hakkı
• Sağlık hakkı
• Oyun oynama hakkı
• Eğitim hakkı
• Kişi hürriyeti ve güvenliği
• Yerleşme ve seyahat hürriyeti
• Düşünce ve kanaat hürriyeti
• Haberleşme hürriyeti
• Yaşama hakkı
• Çalışma hakkı

Soru 16:

Temel hak ve özgürlüklerimiz anayasa tarafından güvence altına alınmıştır. Ancak haklarımız bazı durumlarda sınırlandırılabilir.

Temel hak ve özgürlüklerimiz hangi durumlarda sınırlandırılabilir? Yazınız.

Cevap:

Savaş durumunda
Olağanüstü hal durumlarında

543 Temel Hak ve Sorumluluklarımız Açık Uçlu Soru ve Cevaplar yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

542 Etkin Vatandaşın Özellikleri Açık Uçlu Soru ve Cevaplar

Erkan İsanmaz — Sat, 22 Feb 2025 17:30:47 +0000

Soru 1:

Etkin vatandaş nedir?

Cevap:

Devlete ve topluma karşı hak ve sorumluluklarını bilen, sorumluluklarını yerine getirip, haklarını yasal yollarla arayan, toplumun refahı için çalışan örnek kişidir.

Soru 2:

Etkin vatandaşın özellikleri nelerdir?

Cevap:

Sorumluluklarının neler olduğunu bilir ve sorumluklarını yerine getirir.
Hak ve özgürlüklerini bilir ve gerektiğinde bunları savunur.
Toplumsal meselelere duyarlıdır ve katılımcı bir tavır takınır.
Demokratik değerlere saygılıdır ve yapılan seçimlere katılır.
İnsan haklarına saygılıdır ve bu hakları savunur.
Vergisini öder, trafik kurallarına uyar ve çevreye duyarlı davranır.
Bireysel ve toplumsal farklılıklara saygı duyar.
Çevre ve ülkesine karşı kendini sorumlu kabul eder.

Soru 3:

Odanıza bir çalışma masası yaptırmak istiyorsunuz ve yakın çevrenizde iki marangoz vardır. Marangoz Lütfi Bey, masa yaparken bir tasarımcı ile çalışmakta ve ince hesaplar yaptıktan sonra masayı üretmektedir. Diğer marangoz Emre Bey ise masayı kendi tasarlayıp göz kararı ölçüm ile üretim yapmaktadır.

Hangi marangoz etkin bir zanaatkâr olarak nitelendirilebilir? Sebebini yazınız.

Cevap:

Marangoz Lütfi Bey, etkin bir zanaatkar olarak nitelendirilebilir. Emre Bey’in göz kararı ölçüm ile üretim yapması, deneyimli bir zanaatkar olduğunu gösterse de, bu yöntem her zaman doğru sonuçlar vermeyebilir. Bu nedenle, Lütfi Bey’in daha etkin bir zanaatkar olduğu söylenebilir.

Etkin bir zanaatkar;

İşini titizlikle yapan,
Malzeme ve teknikler hakkında bilgi sahibi olan,
Müşteri ihtiyaçlarını dikkate alan,
Sürekli kendini geliştiren kişidir.

Soru 4:

Kerem ve Çağan bisiklet kullanmayı seven iki arkadaştır. Kerem, bisiklet kullanmayı çok iyi bildiği için kask takmak istememektedir. Çağan ise kask takmadan bisiklet kullanmamaktadır ve bisiklet yolunu kullanmaya özen göstermektedir

Kerem ve Çağan’dan hangisinin etkin bir bisiklet kullanıcısı olduğu söylenebilir? Sebebini yazınız.

Cevap:

Etkin bir bisiklet kullanıcısı, güvenli sürüş kurallarına uyan, kendisinin ve çevresindekilerin güvenliğini düşünen kişidir.

Çağan Kask takarak olası kazalarda başını korumakta ve güvenliğini sağlamaktadır. Bisiklet yolunu kullanarak trafikte hem kendi güvenliğini hem de diğer yol kullanıcılarının güvenliğini düşünmektedir.

Bu durumda, Çağan etkin bir bisiklet kullanıcısıdır

Soru 5:

Suna, okulundaki kantin çalışanlarının eldiven kullanmadığını gözlemlemiştir.

Buna göre etkin bir vatandaş ne yapmalıdır?

Cevap:

Etkin bir vatandaş, toplumun sağlığını ve güvenliğini önemseyen, duyarlı ve sorumluluk sahibi bireydir. Okul yönetimi veya ilgili öğretmenlerle konuşarak kantin çalışanlarının hijyen kurallarına uymadığını dile getirebilir. Kantin çalışanlarına hijyenin önemi hakkında nazikçe hatırlatma yapabilir.

Soru 6:

Melike, mahallesindeki tarihî çeşmenin hasar aldığını fark etmiştir.

Etkin bir vatandaş bu durumda ne yapmalıdır?

Cevap:

Etkin bir vatandaş, çevresine duyarlı olup ortak değerleri korumak için harekete geçen kişidir. Melike, mahallesindeki tarihî çeşmenin hasar aldığını fark ettiğinde şu adımları atabilir:

Yetkililere Bildirme: Belediye, Kültür ve Turizm Müdürlüğü veya ilgili kurumlara çeşmenin hasar gördüğünü bildirebilir.
Fotoğraf Çekip Paylaşma: Çeşmenin durumunu belgeleyerek sosyal medyada veya yerel haber kaynaklarında duyurabilir.
Mahalle Halkını Bilinçlendirme: Komşularını bilgilendirerek çeşmenin korunması için ortak bir çözüm bulmaya teşvik edebilir.
Dilekçe Hazırlama: Mahalle sakinleriyle birlikte çeşmenin onarılması için belediyeye dilekçe yazabilir.
Gönüllü Çalışmalara Katılma: Eğer mümkünse, çeşmenin çevresini temizleyerek veya bakım çalışmalarına destek vererek katkı sağlayabilir.

Soru 7:

Vatandaşlık okuryazarlığına sahip bireylerin özellikleri nelerdir?

Cevap:

Vatandaşlık okuryazarlığına sahip bireyler, haklarını ve sorumluluklarını bilen, toplumsal olaylara duyarlı ve bilinçli bir şekilde hareket eden bireylerdir. Bu bireylerin başlıca özellikleri şunlardır:

Hak ve Sorumluluk Bilinci: Kendi haklarını bilir, başkalarının haklarına saygı gösterir ve sorumluluklarını yerine getirir.
Demokratik Değerlere Saygı: Özgürlük, eşitlik, adalet ve hoşgörü gibi demokratik değerlere önem verir.
Toplumsal Duyarlılık: Çevre, insan hakları ve toplumsal sorunlarla ilgilenir, çözüm için çaba gösterir.
Eleştirel Düşünme: Bilgileri sorgular, doğruluğunu araştırır ve bilinçli kararlar alır.
Katılımcılık: Seçimlere katılır, sivil toplum kuruluşlarında veya yerel yönetim çalışmalarında aktif rol alır.
Çevreye ve Kültürel Mirasına Sahip Çıkma: Doğayı, tarihî yapıları ve toplumsal değerleri korumak için sorumluluk alır.
İletişim ve İş Birliği: Farklı görüşlere saygı duyar, insanlarla etkili iletişim kurar ve ortak çözümler üretir.
Medya Okuryazarlığı: Bilgiye ulaşmayı, yanlış bilgileri ayırt etmeyi ve bilinçli medya kullanımını bilir.

Soru 8:

Etkin vatandaşın toplumsal yaşamdaki önemini yazınız.

Cevap:

1. - Oy kullanma, sivil toplum örgütlerine katılma ve yerel yönetimlere aktif katılım gibi eylemlerle demokrasiye katkı sağlarlar.
  - Karar alma süreçlerine katılarak yönetime şeffaflık ve hesap verebilirlik kazandırırlar.Geri dönüşüm, sürdürülebilir tüketim ve çevre dostu alışkanlıklarla doğanın korunmasına katkı sağlarlar.
  - Doğal güzelliklerin ve tarihi mirasın korunması için farkındalık yaratır ve toplumu bilinçlendirirler.
  - Toplumda dezavantajlı gruplara (engelliler, yaşlılar, çocuklar) destek olarak sosyal eşitliği artırırlar.
  - Gönüllü çalışmalara katılarak sosyal projelere katkıda bulunurlar.
  - Yasalara saygılı olup, insan haklarını savunarak adaletin sağlanmasına yardımcı olurlar.
  - Yolsuzluk, ayrımcılık ve eşitsizlik gibi sorunlara karşı duyarlılık gösterirler.
  - Yerli üretimi destekleyerek ekonominin güçlenmesine yardımcı olurlar.
  - Vergi bilinciyle kamu hizmetlerinin sürdürülebilir olmasını sağlarlar.
  - Sanat, bilim ve eğitim alanlarında aktif olarak yer alarak toplumu kültürel açıdan zenginleştirirler.
  - Bilgi paylaşımı yaparak yeni nesillerin bilinçli yetişmesine katkıda bulunurlar.

Soru 9:

Haksızlığa uğradığını düşünen vatandaş verdiği hukuk mücadelelerini kazandı
“… İbrahim Bey, pek çok tüketicinin karşılaştığı ancak peşine düşmediği haksızlıklara karşı verdiği mücadelesiyle tanınıyor. Bilinçli ve etkin bir vatandaş olan İbrahim Bey, Tüketici Hakem Heyetine yaptığı başvuruların birçoğundan olumlu netice aldı. Hatalı ürün gönderildiği hâlde haksız yere alınan binlerce lirasının iade edilmesini sağladı…

Verilen metinden etkin vatandaşın hangi özelliğine ulaşılabilir?

Cevap:

İbrahim Bey, tüketici haklarını bilen, haksızlıklara karşı mücadele eden ve hukuki yollarla hakkını arayan bilinçli bir vatandaştır. Metinde haklarını bilme ve savunma özelliğine ulaşılabilir.

Soru 10:

Geliştirilen proje kapsamında Samsun İl Jandarma Komutanlığı, sorumluluk bölgesindeki okullarda okuyan öğrencilere uygulamalı trafik güvenliği eğitimi vermeye başladı. Eğitimler, İlkadım Çocuk Trafik Eğitim Parkı’nda akülü araçlarla 4-12 yaş grubundaki çocuklara yapıldı. Eğitimlerde güvenli takip mesafesi, emniyet kemerinin önemi, trafik levhaları ve yol işaretlerinin anlamları öğretildi. Ayrıca trafik ışıklarında sürücü ve yayaların nasıl davranması gerektiği üzerinde duruldu. Projenin hedefi etkin bir vatandaş olarak trafik kurallarını bilen, kurallara uymayanları uyaran, araç sürücülerine ve yayalara saygılı bireyler yetiştirmek olarak açıklandı.

Verilen metinden etkin vatandaşın hangi özelliğine ulaşılabilir?

Cevap:

Bu metinden “kurallara uymak ve toplumsal bilinç oluşturmak” etkin vatandaş özelliğine ulaşılabilir.

Soru 11:

Kocaeli’deki bir ortaokulda uygulamaya alınan projeyle çocuklar, sosyal sorumluluk çalışmaları yaparak iyiliği ve yardımlaşmayı öğreniyor. Proje kapsamında öğrencilerin aktif katılımları ile huzurevi ziyareti, görme engelli bireyler için kitap seslendirme gibi etkinlikler yapılıyor. Yürütülen projeyle öğrencilerin etkin bir vatandaş olarak çevresindeki sorunları fark etmeleri, sorunların çözümüne katkıda bulunmaları, ülkesine ve milletine faydalı bireyler olmaları hedefleniyor.

Etkin vatandaşın hangi özelliğine ulaşılabilir?

Cevap:

Bu metinden “toplumsal sorumluluk taşıma ve başkalarına yardım etme” etkin vatandaşlık özelliğine ulaşılabilir.

Soru 12:

Çocukluk hayali olan öğretmenlik mesleğini aşkla yapan Özlem Öğretmen, ‘Çevre Dostu Okul’ projesi kapsamında çocuklara çevre bilinci konusunda farkındalık kazandırıyor. Öğrencilerinin etkin birer vatandaş olmasını isteyen Özlem Öğretmen, öğrencilerine doğal ve kültürel varlıkların korunması gerektiğini yaptığı uygulamalarla aktarmaya çalışıyor. Bu kapsamda Özlem Öğretmen, öğrencileri ile birlikte okullarına hobi bahçesi ve geri dönüşüm malzemelerinden kütüphane kazandırdı. Ayrıca tasarladıkları atık su deposu ile yağmur sularını biriktirip okulun temiz su ihtiyacını, çatıya kurdukları güneş panelleriyle de elektrik ihtiyacını karşılıyorlar.

Etkin vatandaşın hangi özelliğine ulaşılabilir?

Cevap:

Bu metinden “doğal kaynakları koruma ve çevresel sürdürülebilirlik sağlama” etkin vatandaşlık özelliğine ulaşılabilir.

Soru 13:

Sizde bulunan etkin vatandaşa ait tutum ve davranışlara iki tane örnek veriniz.

Cevap:

Sınıf başkanı seçiminde oy kullanırım.
Alışverişlerimden sonra mutlaka fiş veya fatura alırım.

Soru 14:

Yaşadığınız çevrede okuma yazma bilmeyen büyükleriniz bulunmaktadır. Bireysel çabalarınız, bu kişilerin okuma yazma bilmesine yeterli olmamıştır.

Etkin bir vatandaş olarak neler yapardınız?

Cevap:

Okuma yazma bilmeyen kişilerin bu eksikliklerini gidermeleri için çevremde farkındalık yaratırdım. Komşularımla, arkadaşlarımla bu konuda konuşarak destek bulmalarını sağlayabilirdim.

Okullar, belediyeler ya da sivil toplum kuruluşlarıyla iletişime geçerek, okuma yazma öğretimi için bir eğitim programı düzenlenmesini teşvik edebilirdim.

Kendi bilgim doğrultusunda, gönüllü olarak okuma yazma dersleri verebilirdim. Bireysel olarak, sabırlı bir şekilde eğitim vererek onları teşvik edebilirdim.

Soru 15:

Sosyal medyada görülen bir şaka, çocuklar ve gençler arasında yayılmaya başlamıştır. Ancak yapılan bu şaka gençlerin fiziki yaralanmalar yaşamasına, hatta hayati tehlikenin ortaya çıkmasına
sebep olabilmektedir.

Etkin bir vatandaş olarak ne yapardınız?

Cevap:

Etkin bir vatandaş olarak, bu tür tehlikeli şakaların yayılmasını engellemek için şu adımları atardım:
Sosyal medyada ve çevremde, bu şakanın zararları hakkında farkındalık yaratmak için bilgi paylaşırdım. Gençlerin ve çocukların, fiziksel zarar görmelerine yol açabilecek içeriklere karşı bilinçlenmelerini sağlardım.
Ebeveynlerle iletişime geçerek, çocuklarının sosyal medya kullanımını takip etmelerini ve onlara güvenli internet kullanımı hakkında eğitim vermelerini teşvik ederdim.
Okullarda, sosyal medyanın doğru kullanımı, dijital güvenlik ve tehlikeli içeriklere karşı duyarlılık üzerine eğitimler düzenlenmesini sağlardım.
Şakanın yayılmasına neden olan içerikler hakkında sosyal medya platformlarına bildirimde bulunarak, tehlikeli içeriklerin yayılmasının önüne geçilmesini sağlardım.

Soru 16:

Yaşadığınız ilde bir salgın hastalık ortaya çıkmıştır. İl genelinde karantina uygulanmasına karar verilmiştir. Ailenizin bazı üyeleri karantinaya uyma konusunda kararsız kalmışlardır.

Etkin bir vatandaş olarak ne yapardınız?

Cevap:

Etkin bir vatandaş olarak, ailenizin karantinaya uymama konusunda kararsız kaldığı durumda şu adımları atardım:

Salgının yayılma şekli, potansiyel tehlikeleri ve karantinanın sağladığı koruma hakkında güvenilir kaynaklardan bilgi sunarak, karantinanın ne kadar önemli olduğunu anlatırdım. Sağlık otoritelerinin açıklamalarını ve resmi rehberleri paylaşarak, bu tedbirlerin neden alındığını ve halk sağlığını koruma açısından ne kadar gerekli olduğunu vurgulardım.

Aile üyelerimin endişelerini dinleyip, onları sakinleştirir ve karantina sürecinin toplumsal sağlığı koruma amacı taşıdığını anlatırdım. Ayrıca, onların güvenliğini sağlamak için hep birlikte kurallara uymanın önemini açıklardım.

Soru 17:

Mahallenizde marketler zincirinin bir şubesi bulunmaktadır. Bu markette bazı ürünlerin raf fiyatları ile ödeme noktasında ortaya çıkan fiyatlar farklılık göstermektedir. Bu durumun marketin diğer şubelerinde de yaşandığını haberlerden öğrenmişsinizdir.

Bu durumda etkin bir vatandaş olarak ne yapardınız?

Cevap:

İlk olarak, marketin müşteri hizmetlerine veya şube yetkililerine başvurarak, durumun düzeltilmesini talep ederdim. Market yetkililerinden olumlu bir çözüm alamazsam, Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurarak bu durumu şikayet ederdim.

Soru 18:

Yaşadığımız şehir son yıllarda çok göç aldı ve hızla büyüdü. Yerleşme alanlarının genişlemesi sebebiyle sanayi tesisleri yerleşim alanlarının içinde kaldı. Tesislerden kaynaklanan hava ve ses kirliliği, sağlık sorunlarının artmasına sebep olmaya başladı.

Bu durumda etkin bir vatandaş olarak ne yapardınız?

Cevap:

Bu kirliliğin etkilerini, çevremdeki insanlara ve sosyal medya üzerinden daha geniş bir kitleye anlatırdım. Çevresel sağlık sorunları hakkında bilgi vererek, halkın konuya duyarlılığını artırmaya çalışırdım. Belediye ve yerel yönetimle iletişime geçerek, bu tesislerin çevreye duyarlı hale gelmesi için taleplerde bulunurdum. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na başvurarak, sanayi tesislerinin çevresel etkilerinin değerlendirilmesini ve gereken denetimlerin yapılmasını talep ederdim. Ayrıca, sağlık sorunları ile ilgili verilerin toplanması ve halk sağlığının korunması için önlemler alınması gerektiğini iletirdim.

Soru 19:

Çevrenizdeki yol kenarlarına belediye ve trafik ekiplerince bisiklet yolları yapılmıştır. Ancak park edecek yer bulamayan komşularınız araçlarını bisiklet yollarına park etmektedir. Bu durum bisiklet sürücülerinin kaza yapma ihtimalini artırmaktadır.

Bu durumda etkin bir vatandaş olarak ne yapardınız?

Cevap:

Etkin bir vatandaş olarak, bisiklet yollarına park edilen araçlar nedeniyle bisiklet sürücülerinin güvenliğini riske atmanın önüne geçmek için şu adımları atardım:

Komşularıma, bisiklet yollarının sadece bisikletliler için olduğunu ve bu yolların engellenmesinin hem bisiklet sürücülerinin güvenliğini tehlikeye attığını açıklardım. Bu konuda duyarlı olmak gerektiğini vurgularak, kendilerinin park edebileceği alternatif alanlar hakkında bilgi verirdim.

Durumu belediyeye ya da trafik ekiplerine bildirerek, bu park sorununa çözüm bulunmasını sağlardım. Gerektiğinde daha belirgin işaretler ve park yasakları ile bu tür park etmelerin önüne geçilmesini talep edebilirdim.

Mahallemdeki diğer sakinlerle birlikte bisiklet yollarının korunmasına yönelik bir imza kampanyası başlatarak, bu durumu yetkililere duyururdum. Bu şekilde toplumsal bir dayanışma ve çözüm arayışı oluşturmuş olurdum.

Soru 20:

Çevrenizde gözlemlediğiniz etkin vatandaşlara örnekler veriniz.

Cevap:

Maddi imkânları kısıtlı öğrencilere ücretsiz ders veren, okuma yazma bilmeyen yetişkinlere destek olan bireyler.

Sahillerde, parklarda veya ormanlık alanlarda çöp toplama etkinlikleri düzenleyen gruplar.

Soru 21:

Bir toplumda etkin vatandaş sayısının az olması toplumsal düzeni nasıl etkileyebilir?

Cevap:

Bir toplumda etkin vatandaş sayısının az olması, toplumsal düzeni olumsuz yönde etkileyebilir. Etkin vatandaşlar, çevreyi koruma, yardımlaşma, eğitim ve kamu hizmetlerine katılım gibi konularda aktif rol oynayarak toplumun gelişimine katkı sağlar. Ancak, bu bireylerin sayısının yetersiz olması, çevre kirliliğinin artmasına, kültürel mirasın yok olmasına, eğitim seviyesinin düşmesine ve sosyal dayanışmanın zayıflamasına neden olabilir. Ayrıca, vatandaşların duyarsız kalması, yöneticilerin hesap verebilirliğini azaltarak adalet, eşitlik ve insan hakları gibi temel kavramların zedelenmesine yol açabilir. Bu durum, toplumsal huzursuzluğu artırırken, bireyler arasındaki güven duygusunu da zayıflatabilir.

Soru 22:

Aşağıdaki örnek olaydan yararlanarak verilen soruları cevaplayınız.

a) Örnek olaydaki bireylerden hangisi etkin vatandaştır? Neden?

b) Örnek olaydaki bireylerden hangisi etkin olmayan vatandaştır? Neden?

c) Örnek olaydan yola çıkarak etkin vatandaşın özelliklerinden birini yazınız.

Cevap:

a) Etkin vatandaş olan Yavuz’dur. Çünkü yaptığı alışverişte ürünle birlikte fişini de almıştır. Ürünle ilgili sorun yaşadığında fişi ile birlikte markete başvurmuştur. Hakları ve sorumlulukları çerçevesinde hareket etmektedir.

b) Etkin olmayan vatandaş Can Bey’dir. Çünkü kendisinden önce kasada ödeme yapan kişilerin ödeme işlemlerini bitirmelerini beklememektedir. Haklarına ve sorumluluklarına uygun hareket etmemektedir.

c) • Hak ve özgürlüklerini bilir ve gerektiğinde bunları savunur.
• Sorumluluklarının neler olduğunu bilir ve sorumluklarını yerine getirir.
• İnsan haklarına saygılıdır ve bu hakları savunur

Soru 23:

Etkin vatandaş kavramını tanımlayınız ve etkin vatandaşın özelliklerinden iki tanesini yazınız.
Etkin vatandaş:

Etkin Vatandaşın Özellikleri:

Cevap:

Topluma ve devlete karşı sorumluluklarını bilen ve sorumlulukları ölçüsünde haklarını arayan kişidir.

Hak ve özgürlüklerini bilir ve gerektiğinde bunları savunur.
Toplumsal sorunların çözümünde yetkililerle iş birliği yapar.
Vergisini öder, trafik kurallarına uyar ve çevreye duyarlı davranır.
Çevre ve ülkesine karşı kendini sorumlu kabul eder.
Sorumluluklarının neler olduğunu bilir ve sorumluklarını yerine getirir.
İnsan haklarına saygılıdır ve bu hakları savunur vb.

Soru 24:

“… İbrahim Bey, pek çok tüketicinin karşılaştığı ancak peşine düşmediği haksızlıklara karşı verdiği mücadelesiyle tanınıyor. Bilinçli ve etkin bir vatandaş olan İbrahim Bey, Tüketici Hakem Heyeti’ne yaptığı başvuruların birçoğundan olumlu netice aldı. Hatalı ürün gönderildiği hâlde haksız yere alınan binlerce lirasının iade edilmesini sağladı…” (Genel ağ haberi)

Genel ağ haberine göre İbrahim Bey’in etkin vatandaş olarak özelliklerini yazınız.
Cevap:

Haklarını ve özgürlüklerini bilir, gerektiğinde bunları savunur.
Sorumluluklarını bilir ve bunları yerine getirir.
Sorunların çözümünde yetkili kişi veya kurumlarla iş birliği yapar.

Soru 25:

Sıla ve Emir, bisiklet sürmeyi çok seven iki arkadaştır. Her bisiklet sürdüklerinde Emir, kaskını takarken Sıla çok iyi bisiklet kullandığını iddia ederek kask takmamaktadır

Verilen görsel ve açıklamaya göre Sıla ve Emir ikilisinden hangisinin etkin bir vatandaş olduğu söylenebilir? Nedeniyle birlikte yazınız.
Cevap:

Emir etkin bir vatandaştır. Çünkü Emir, yasaların kendisine verdiği hak ve sorumluluklara uygun hareket etmektedir. Ayrıca, Emir trafik kurallarını bilen ve bunları uygulayan bir bisiklet sürücüsüdür.

Soru 26:

Aşağıda etkin vatandaşlık örneği sergilenen bazı olaylar verilmiştir.

Verilen örneklerden yararlanarak etkin vatandaşın özelliklerinden iki tanesini yazınız.

Cevap:

• Hak ve özgürlüklerini bilir ve gerektiğinde bunları savunur.
• Toplumsal sorunların çözümünde yetkililerle iş birliği yapar.
• Vergisini öder, trafik kurallarına uyar ve çevreye duyarlı davranır.
• Çevre ve ülkesine karşı kendini sorumlu kabul eder.
• Sorumluluklarının neler olduğunu bilir ve sorumluklarını yerine getirir.
• İnsan haklarına saygılıdır ve bu hakları savunur vb.

542 Etkin Vatandaşın Özellikleri Açık Uçlu Soru ve Cevaplar yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

541 Demokrasi ve Cumhuriyetin Nitelikleri Açık Uçlu Soru ve Cevaplar

Erkan İsanmaz — Wed, 05 Feb 2025 17:01:27 +0000

Soru 1:

Demokrasi nedir?

Cevap:

Demokrasi, halk yönetimi veya halkın devlet yönetiminde söz sahibi olması olarak ifade edilebilir.

Soru 2:

Evdeki demokrasi uygulamasına örnek veriniz.

Cevap:

Evde kararlar alınırken aile fertlerinin fikrinin alınması

Soru 3:

Sınıfta demokrasi uygulamasına örnek veriniz.

Cevap:

Sınıf başkanı seçimlerinde sınıftaki öğrencilerin oy kullanması

Soru 4:

Sosyal hayatta demokrasiye örnek veriniz.

Cevap:

Burdur’da bir grup çocuğun, mahallelerindeki parkın bakım ve tamiratı için yazdıkları dilekçeyi belediyeye vermesi

Soru 5:

Ülke genelinde yapılan seçimlerde ya da yerel seçimlerde birden fazla parti ya da kişi yönetime aday olabilir.

Bu durum demokrasinin temel ilkelerinden hangisi ile ilişkilendirilebilir?

Cevap:

Çoğulculuk

Soru 6:

T.C. İçişleri Bakanı: “Hukuk, insan hakları bizim vazgeçilmezimiz.”
“… T.C. İçişleri Bakanı, katıldığı bir toplantıda demokrasi ve hukuk anlayışımızla ilgili çeşitli açıklamalarda bulundu. Bakan ‘Demokratik devletlerde milletten daha güçlü bir irade yoktur. Biz hukuk devletiyiz, bu sebeple ülkemizde hukukun üstünlüğü vardır. Herkes eşittir ve hukukun aldığı kararlara uymak zorundadır. Temel insan hakları ile özgürlükler anayasa ve kanunlarımızca koruma altına alınmıştır. Bakanlığımız bu anlayışla çalışmaktadır.’ dedi…”

Verilen metin demokrasinin temel niteliklerinden hangileri ile ilişkilidir? Yazınız.

Cevap:

Hukukun Üstünlüğü: Bakanın ifadelerinde, Türkiye’nin bir hukuk devleti olduğu ve herkesin hukukun aldığı kararlara uymak zorunda olduğu vurgulanmıştır. Bu, hukukun üstünlüğü ilkesine işaret eder.
Eşitlik İlkesi: Bakan, herkesin eşit olduğunu ve temel hak ve özgürlüklerin anayasa ile güvence altına alındığını belirtmiştir. Bu, demokrasinin temel ilkelerinden olan hukuki ve siyasi eşitlik ile doğrudan ilişkilidir.
İnsan Haklarına Saygı: Temel insan haklarının korunması gerektiği ve anayasal güvence altında olduğu vurgulanmıştır. Bu da demokrasinin insan haklarına saygı ilkesine bağlı olduğunu gösterir.
Milli Egemenlik: Bakan, demokratik devletlerde milletten daha güçlü bir irade olmadığını belirtmiştir. Bu, halk egemenliği ilkesine işaret eder.

Soru 7:

14 Mayıs seçimlerine göre TBMM’de 7 siyasi parti yer aldı
“… Yüksek Seçim Kurulunun açıkladığı sonuçlara göre TBMM’de yer alacak 600 milletvekili 53 milyon 993 bin 683 kişinin verdiği oylarla belirlendi. Açıklanan sonuçlara göre mecliste 7 siyasi parti, ülke yönetimine katılmaya hak kazandı. Siyasi partilerin milletvekili sayısındaki dağılım ise şöyle gerçekleşti:…”

Verilen metin demokrasinin temel niteliklerinden hangileri ile ilişkilidir? Yazınız.

Cevap:

Milli Egemenlik: Metinde belirtilen seçim süreci, halkın doğrudan oy kullanarak temsilcilerini seçtiğini göstermektedir. Bu, egemenliğin millete ait olduğu anlayışıyla örtüşmektedir.

Seçme ve Seçilme Hakkı: 53 milyondan fazla kişinin oy kullanması, vatandaşların seçme ve seçilme hakkını aktif olarak kullandığını göstermektedir. Bu hak, demokratik yönetimlerin vazgeçilmez özelliklerindendir.

Çoğulculuk: Birden fazla siyasi partinin mecliste yer alması, farklı görüş ve ideolojilerin parlamentoda temsil edilmesini gösterir. Çoğulculuk, demokrasinin temel unsurlarından biridir.

Soru 8:

Çevrenizde yaptığınız gözlemlere göre demokrasinin temel niteliklerine uygun birer örnek belirleyiniz

Cevap:

Milli Egemenlik: Yerel seçimlerde belediye başkanı ve meclis üyelerinin halkın oylarıyla belirlenmesi.
Hukukun Üstünlüğü: Bir trafik kazası olduğunda, polis memurlarının kazaya karışanların sosyal statüsüne bakılmaksızın yasalara uygun işlem yapması hukukun üstünlüğüne bir örnektir. Herkesin yasalar önünde eşit olduğu ve kurallara uymak zorunda olduğu ilkesi burada geçerlidir.
Çoğulculuk: Farklı siyasi partilere mensup kişilerin belediye meclisinde veya TBMM’de yer alarak ülke yönetimine katkı sağlaması.
Seçme ve Seçilme Hakkı: Üniversitelerde öğrenci temsilcilerinin seçimle belirlenmesi veya bir dernek başkanının üyelerin oylarıyla seçilmesi.
Eşitlik: Bir okulda, farklı sosyo-ekonomik düzeylerden gelen öğrencilerin aynı eğitim imkanlarına sahip olması ve ayrımcılığa uğramaması eşitlik ilkesine bir örnektir.

Soru 9:

Verilen görsel demokrasinin hangi ilkeleri ile ilişkilendirilebilir? Yazınız

Cevap:

Oy kullanılması milli egemenlik ile ilişkilendirilir.
Demokrasi, vatandaşların yönetime katılımını gerektirir. Seçimler, vatandaşların yönetime katılmasının en önemli yollarından biridir. Bu yüzden katılımcılık ilkesi ile de ilişkilidir.
Erkekler gibi kadınlarında oy kullanabilmesi eşitlik ilkesi ile ilişkilendirilebilir.

Soru 10:

Atatürk döneminde demokrasinin gelişmesi için yapılan çalışmalardan üç tanesini yazınız.

Cevap:

TBMM’nin açılması
Cumhuriyet’in ilan edilmesi
Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi

Soru 11:

“Demokrasinin en çağdaş ve mantıklı uygulamasını sağlayan hükümet şekli, cumhuriyettir.”
“Sebep ne olursa olsun vatandaşın derdine çare bulmak, yardım etmek ve destek olmak, Cumhuriyet hükûmetinin koşacağı bir vazifedir.”
“Egemenlik kayıtsız ve şartsız milletindir.”
“Cumhuriyet sizden ‘fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür’ nesiller ister.”

Atatürk’ün sözlerine göre cumhuriyet kavramının nitelikleri nelerdir? Gözlemlerinize dayanarak bu niteliklere hangi örnekleri verebilirsiniz?

Cevap:

Cumhuriyet, en çağdaş ve mantıklı yönetim şekli olarak ifade edilmiştir. Bu, cumhuriyetin, diğer yönetim şekillerine göre daha akılcı, adil ve gelişime açık bir sistem olduğunu vurgular.

Örnek: Türkiye Cumhuriyeti’nin, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri desteklemesi, eğitim ve sağlık alanında sürekli iyileştirmeler yapması, çağdaş bir yönetim anlayışının sonucudur.

Cumhuriyet hükümetinin öncelikli görevlerinden biri, vatandaşın dertlerine çare bulmak, yardım etmek ve destek olmak olarak belirtilmiştir. Bu, sosyal devlet anlayışının bir gereğidir.

Örnek: Türkiye Cumhuriyeti’nin, sosyal yardımlar yapması, işsizlere iş imkanı sağlamaya çalışması, doğal afetlerde vatandaşlarına yardım etmesi, sosyal devlet anlayışının örnekleridir.

“Egemenlik kayıtsız ve şartsız milletindir” ifadesi, cumhuriyetin temel ilkesini oluşturur. Bu, devletin gücünün kaynağının millet olduğunu ve milletin kendi kendini yönetme hakkına sahip olduğunu ifade eder.

Örnek: Türkiye’de seçimlerin yapılması, vatandaşların oy kullanarak yöneticilerini seçmesi, egemenliğin millete ait olmasının bir örneğidir.

Cumhuriyet, fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller ister. Bu, cumhuriyetin, düşünen, sorgulayan, eleştirel bakış açısına sahip ve özgür bireyler yetiştirmeyi amaçladığını gösterir.

Örnek: Türkiye’de okullarda öğrencilerin farklı düşüncelere saygı duymayı öğrenmesi, kendi fikirlerini özgürce ifade edebilmesi, cumhuriyetin istediği nesillerin yetişmesine katkı sağlar.

Soru 12:

Cumhuriyet nedir?

Cevap:

Cumhuriyet, egemenliğin millete ait olduğu ve bunu belirli süreler için seçtiği milletvekilleri aracılığıyla kullandığı yönetim biçimidir.

Soru 13:

Vatansever ve millî bilince sahip bir birey, cumhuriyeti korumak ve yaşatmak için nasıl davranışlar sergilemelidir? Yazınız.

Cevap:

Cumhuriyetin Değerlerine Sahip Çıkmak: Cumhuriyetin temel ilkelerini (özgürlük, eşitlik, adalet, demokrasi, insan hakları vb.) benimsemek ve bu değerlere uygun yaşamak.
Yasalara Uymak: Ülkenin yasalarına saygı göstermek ve uymak, cumhuriyetin düzenini korumak için önemlidir.
Vergilerini Düzenli Ödemek: Vergi ödeme bilinci, devletin ve dolayısıyla cumhuriyetin devamlılığı için gereklidir.
Çalışkan Olmak: Üretken olmak, ülkenin ekonomisine katkıda bulunmak, cumhuriyetin refahını artırmaya yardımcı olur.
Dürüst ve Güvenilir Olmak: Toplumda dürüstlük ve güven ortamını tesis etmek, cumhuriyetin sosyal yapısını güçlendirir.
Sorumluluk Sahibi Olmak: Toplumsal sorunlara duyarlı olmak, çözüm için çaba göstermek, cumhuriyetin gelişmesine katkıda bulunur.
Atatürk İlkelerine Bağlı Kalmak: Atatürk’ün ilke ve inkılaplarına sahip çıkmak, cumhuriyetin temel değerlerini korumak için önemlidir.

Soru 14:

Cumhuriyet nedir? Cumhuriyetin özellikleri nelerdir?

Cevap:

Cumhuriyet, bir devlet şekli olarak, egemenliğin doğrudan doğruya halka ait olduğu ve halkın seçtiği temsilciler aracılığıyla yönetildiği bir yönetim biçimidir. Cumhuriyetin temel özellikleri şunlardır:

Milli Egemenlik: Egemenlik, yani devletin en üstün yetkisi, kayıtsız şartsız millete aittir. Millet, bu egemenliği seçimler yoluyla kullanır ve yöneticilerini seçer.
Hukukun Üstünlüğü: Herkes, kanun önünde eşittir. Hiç kimse, ayrıcalıklı değildir. Devlet de dahil olmak üzere herkes, hukuka uymak zorundadır.
İnsan Hakları: Herkes, doğuştan bazı temel haklara sahiptir. Yaşama hakkı, ifade özgürlüğü, din ve vicdan özgürlüğü gibi haklar, cumhuriyet tarafından güvence altına alınır.
Demokrasi: Halk, kendi yöneticilerini seçme ve yönetimde söz sahibi olma hakkına sahiptir. Seçimler, serbest, adil ve düzenli aralıklarla yapılır.
Güçler Ayrılığı: Devletin güçleri (yasama, yürütme ve yargı) birbirinden ayrılmıştır. Bu sayede, güçlerin kötüye kullanılması engellenir ve özgürlükler korunur.
Laiklik: Devlet, dinlere karşı tarafsızdır. Herkes, din ve vicdan özgürlüğüne sahiptir. Devlet, herhangi bir dini veya inancı desteklemez.
Sosyal Devlet: Devlet, sosyal adaleti sağlamakla yükümlüdür. Herkesin eğitim, sağlık, barınma gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmasına çalışır.
Atatürk İlkeleri: Türkiye Cumhuriyeti, Atatürk’ün belirlediği ilke ve inkılaplar üzerine kurulmuştur. Bu ilkeler, cumhuriyetin temel niteliklerini oluşturur.

Cumhuriyet, vatandaşların hak ve özgürlüklerini güvence altına alan, adaleti ve eşitliği sağlayan, gelişime açık ve çağdaş bir yönetim şeklidir.

Soru 15:

Demokrasi ve Cumhuriyetin ortak özellikleri nelerdir?

Cevap:

Demokrasi ve cumhuriyet, modern devletlerin yönetiminde sıklıkla bir arada anılan ve birbirini tamamlayan kavramlardır. Her ne kadar farklı anlamlara gelseler de, birçok ortak özelliği paylaşırlar. İşte demokrasi ve cumhuriyetin ortak özellikleri:

Halkın Egemenliği: Hem demokraside hem de cumhuriyette egemenlik halka aittir. Halk, seçimler yoluyla yöneticilerini seçer ve yönetimde söz sahibi olur.
Hukukun Üstünlüğü: Her iki yönetim şeklinde de herkes, kanun önünde eşittir. Hiç kimse, ayrıcalıklı değildir. Devlet de dahil olmak üzere herkes, hukuka uymak zorundadır.
İnsan Hakları: Yaşama hakkı, ifade özgürlüğü, din ve vicdan özgürlüğü gibi temel insan hakları, hem demokraside hem de cumhuriyette güvence altındadır.
Çoğulculuk: Farklı fikirlerin ve inançların bir arada yaşaması, hem demokrasinin hem de cumhuriyetin temel özelliklerindendir. Herkes, kendi düşüncelerini serbestçe ifade edebilir ve farklı inançlara sahip olabilir.
Katılım: Halkın yönetime katılımı, hem demokrasinin hem de cumhuriyetin önemli bir unsurudur. Seçimler, referandumlar ve sivil toplum kuruluşları aracılığıyla halk, yönetime aktif olarak katılabilir.
Temsil: Halk, seçtiği temsilciler aracılığıyla yönetilir. Bu temsilciler, halkın iradesini yansıtır ve onların adına karar alırlar.
Sorumluluk: Yöneticiler, halka karşı sorumludur. Yaptıkları işlerden dolayı hesap verirler ve halkın güvenini kaybettiklerinde görevden alınabilirler.

Demokrasi ve cumhuriyet, birbirini tamamlayan ve güçlendiren kavramlardır. Demokrasi, halkın kendi kendini yönetme ilkesini ifade ederken, cumhuriyet, devletin yönetim şeklini ve egemenliğin kaynağını belirtir.

Soru 16:

Demokrasi ve Cumhuriyet arasındaki farklar nelerdir?

Cevap:

Demokrasi

Halkın çoğunluğu öne çıkar.
Bir yaşam biçimidir.
Egemenlik tamamen halktadır.
Cumhuriyet olmadan da uygulanır.
Hayatın her anında uygulanabilir.

Cumhuriyet

Temsilciler ve başkanlar öne çıkar.
Devlet yönetim biçimidir.
Egemenlik yasalarla sınırlanır.
Demokrasiye ihtiyaç duyar.
Uygulanması için devlet gereklidir

Soru 17:

Milletin, egemenliği kendi elinde tuttuğu ve bunu belirli süreler için seçtiği temsilciler aracılığıyla kullandığı yönetim biçimini yazınız.

Cevap:

Cumhuriyet

Soru 18:

Farklı fikirlerin önemsenmesinin gerekliliğini vurgulayan demokrasi ilkesinin adını yazınız.

Cevap:

Çoğulculuk

Soru 19:

Halkın doğrudan veya dolaylı karar verme süreçlerinde aktif olması gerektiğini vurgulayan demokrasi ilkesidir.

Hakkında bilgi verilen demokrasi ilkesi hangisidir? Yazınız.

Cevap:

Katılımcılık

Soru 20:

Halkın yönetme gücüne sahip olması gerektiğini savunan yönetim anlayışıdır.

Hakkında bilgi verilen kavram nedir? Yazınız.

Cevap:

Demokrasi

Soru 21:

Demokrasinin aşağıda yer alan temel ilkelerini birer cümle ile tanımlayınız.
a) Özgürlük:
b) Eşitlik:
c) Millî egemenlik:
d) Katılım:

Cevap:

a) Özgürlük: Kişinin herhangi bir kısıtlamaya, zorlamaya bağlı olmaksızın düşünmesi veya davranmasıdır.

b) Eşitlik: Kanunlar karşısında herkesin aynı haklara sahip olmasıdır.

c) Millî egemenlik: Ülkeyi yönetecek kişilerin halk tarafından belirli aralıklarla yapılan seçimlerle belirlenmesidir.

d) Katılım: Halkın doğrudan veya dolaylı olarak karar verme süreçlerinde aktif olmasıdır.

Soru 22:

Demokrasi, halkın devlet yönetiminde söz sahibi olması olarak ifade edilebilir. Ancak demokrasiyi sadece devlet yönetimi ile ilişkilendirmek çok doğru olmaz. Çünkü demokrasiye hayatımızın her alanında rastlayabiliriz.
Bu bilgiden hareketle evdeki, okuldaki ve yaşadığımız şehirdeki demokrasi uygulamalarına birer tane örnek yazınız.

Evdeki Demokrasi
Uygulamasına Örnek

Okuldaki Demokrasi
Uygulamasına Örnek

Yaşadığımız Şehirdeki Demokrasi Uygulamasına Örnek

Cevap:

Evde kararlar alınırken aile fertlerinin fikrinin alınması

Sınıf başkanı seçimlerinde sınıftaki öğrencilerin oy kullanması

Yerel yöneticilerin halkın oylarıyla belirlenmesi

Soru 23:

Aşağıdaki tabloda verilen açıklamaların demokrasinin hangi temel ilkesine ait olduğunu ilgili yerlere yazınız.

Açıklama	Demokrasinin Hangi İlkesi?
Farklı fikirlerin önemsenmesinin, farklı fikirlerin siyasi partiler ve milletvekilleri aracılığıyla mecliste temsil edilmesi gerekliliğini vurgulayan demokrasi ilkesidir.	…………………………………………
Halkın doğrudan veya dolaylı karar verme süreçlerinde aktif olması gerektiğini vurgulayan demokrasi ilkesidir.	…………………………………………
Ülkeyi yönetecek kişilerin halk tarafından belirli aralıklarla yapılan seçimlerle belirlenmesi gerekliliğini vurgulayan demokrasi ilkesidir.	…………………………………………
Kanunlar karşısında herkesin aynı haklara sahip olması gerekliliğini vurgula yan demokrasi ilkesidir.	…………………………………………
İnsanların haklarının hukuka uygun olarak korunması, oluşan problemlerin hukuk yoluyla çözüme kavuşturulması gerektiğini vurgulayan demokrasi ilkesidir.	…………………………………………

Cevap:

Çoğulculuk

Katılım

Millî egemenlik

Eşitlik

Hukukun üstünlüğü

Soru 24:

Halk yönetimi veya halkın devlet yönetiminde söz sahibi olması olarak ifade edilebilen demokrasinin birtakım temel nitelikleri bulunmaktadır.
Demokrasinin temel niteliklerinden dört tanesini yazınız.

Cevap:

• Millî egemenlik
• Özgürlük
• Eşitlik
• Çoğulculuk
• Katılımcılık
• Hukukun üstünlüğü

Soru 25:

Aşağıda cumhuriyetimize ait görseller verilmiştir.

Verilen görsellerden cumhuriyetimizin hangi özelliklerine ulaşılabilir? Yazınız.

Cevap:

Cumhuriyetimizde egemenlik millete aittir ve millet, bu yetkisini belirli süreler için seçtiği milletvekilleri aracılığıyla kullanır. Cumhuriyetimiz zor şartlar altında kazanılmıştır. Cumhuriyetimizde kadınlar da erkekler ile beraber seçimlere katılarak seçme ve seçilme hakkını kullanabilmektedir.

Soru 25:

“Mustafa Kemal Atatürk kadınlara siyasal haklar vererek kadın-erkek eşitliğini sağlamaya çalışmış ve demokrasiye milli egemenliğe katkıda bulunmuştur.” diyen bir kişi, bu ifadesine hangi gelişmeyi kanıt olarak gösterebilir?

Cevap:

Kadınların milletvekili seçme ve seçilme hakkını elde etmesini kanıt olarak gösterebilir.

Soru 26:

Seçimlerde birden fazla parti ya da kişinin yönetime aday olması demokrasinin hangi temel ilkesi ile ilgilidir?

Cevap:

Çoğulculuk ilkesi ile ilgilidir.

Soru 27:

Yaşadığınız yerde yağmur yağdığında yollarda su birikintileri kaldığını ve yoldan geçmekte zorlandığınızı düşünün

Etkin bir vatandaş olarak bu sorunun çözümü için neler yapabilirsiniz? Kısaca çözüm önerilerinizi yazınız.

Cevap:

Belediyeye dilekçe ile başvurarak sorunun yasalar çerçevesinde çözülmesini isterim.

541 Demokrasi ve Cumhuriyetin Nitelikleri Açık Uçlu Soru ve Cevaplar yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

533 Mezopotamya ve Anadolu Medeniyetleri Açık Uçlu Soru ve Cevapları

Erkan İsanmaz — Sun, 05 Jan 2025 17:13:45 +0000

Soru 1:

Harita üzerinde Mezopotamya ile Sümerler, Babilliler, Asurlular, Hititler, Lidyalılar, İyonyalıların kurulduğu bölgeyi isimlerini yazarak belirtiniz.

Cevap:

Soru 2:

Sümerler, altmışlık sayı sistemini bulup kullanmışlardır. Bu dönemden günümüze kalan tabletlerde tarihteki ilk çarpım işlemlerine rastlanmıştır. Üçgenin ve dikdörtgenin alanları, küpün hacmi ve bir çemberin 360 derece olduğu ilk kez Sümerler tarafından hesaplanmıştır.

Buna göre Sümerlerde hangi bilim gelişmiştir?

Cevap:

Matematik ve geometri

Soru 3:

Tarihte Anadolu’nun güneyinde yer alan Fırat ve Dicle nehirleri arasında kalan bölgeye ne denir?

Cevap:

Mezopotamya

Soru 4:

Bilinen ilk tekerlek kalıntılarına Ur şehrinde rastlanmıştır. Sümerler, tekerleğin icadıyla arabalar yapmaya başlamışlardır.

Buna göre Sümerler tekerleği hangi alanda kullanmıştır?

Cevap:

Ulaşım

Soru 5:

Bir kişi, bir başkasını ölüm cezası gerektirecek bir suçla itham edip suçunu kanıtlayamazsa suçlayan kişi ölüm cezasına çarptırılır.
Bir kişi, toplumda kendisiyle aynı seviyedeki bir kişinin dişine zarar verirse zarar verenin de dişi çekilir.

Buna göre Hammurabi Kanunları hangi özelliktedir?

Cevap:

Kısasa kısas – Göze göz dişe diş

Soru 6:

Verilen tarih şeridine göre üç tane çıkarımda bulununuz.

Cevap:

Üç medeniyette milattan önce yaşamıştır.
En uzun hüküm süren medeniyet Hititlerdir.
Günümüze en yakın varlığı sona eren medeniyet Lidyalılardır.

Soru 7:

“Bir vatanın sahibi olmanın yolu; o topraklarda yaşanmış tarihî olayları bilmek, doğmuş uygarlıkları tanıma ve sahip olmaktan geçer.”

Mustafa Kemal Atatürk’ün sözünden yola çıkarak sahip olduğumuz kültürel varlıkları korumak ve gelecek nesillere aktarmak için neler yapılabilir?

Cevap:

Kültürel mirasın gelecek nesillere aktarılması için öncelikle bireylerde farkındalık oluşturulmalıdır. Eğitim sistemine kültürel varlıkların önemiyle ilgili dersler eklenebilir ve öğrenciler müze gezileri gibi etkinliklerle bilinçlendirilebilir. Ayrıca tarihi eserlerin korunması için hukuki düzenlemeler güçlendirilerek kaçakçılıkla mücadele edilmeli ve restorasyon çalışmaları uzman kişilerce yapılmalıdır. Toplumun her kesiminde bu mirasa sahip çıkma bilinci oluşturulursa, kültürel varlıklarımız hem korunur hem de gelecek nesillere aktarılır.

Soru 8:

Efes’ten başlayıp Mezopotamya’da Susa’ya kadar giden ticaret yolunun adını nedir?

Cevap:

Kral Yolu

Soru 9:

Sınırları içinde ticaret yapan tüccarların mallarını korumak için devlet güvencesi vermiştir. Böylece tarihte ilk kez sigortacılığı başlatmışlardır. Parayı icat eden
medeniyettir.

Hakkında bilgi verilen medeniyetin adını yazınız.

Cevap:

Lidyalılar

Soru 10:

Sınıfta “Nesi Var?” oyunu oynayan Ahmet’in sorusuna sınıftakiler şu cevapları vermiştir.

Yedi katı var.
İçinde okulu var.
Son katında rasathane var.

Buna göre Ahmet’in vermesi gereken cevabı aşağıya yazınız.

Cevap:

Ziggurat

Soru 11:

Dünyadaki ilk kütüphaneyi kurmuşlar, Anadolu’ya yazıyı getirmişler ve ilk arşivcilik faaliyetlerini başlatmışlardır.Ticaretle uğraşmışlardır.

Yukarıda hakkında bilgi verilen, Mezopotamya’da kurulan uygarlığın adı nedir?

Cevap:

Asurlular

Soru 12:

Anadolu’da kurulan ilk uygarlıktır. Başkenti Hattuşaş’tır. Pankuş adı verilen meclisleri vardır. Kralın yanında yönetimde söz sahibi olan kraliçelerine ise Tavananna adı verilirdi. Dünyada ilk yazılı barış anlaşmasını yapmışlardır.

Hakkında bilgi verilen Anadolu uygarlığı hangisidir?

Cevap:

Hititler

Soru 13:

Lidyalılar alışverişlerini değiş tokuş (takas) usulü ile yapıyorlardı. Bu durum ticareti zorlaştırıyordu.

Lidyalıların ticareti kolaylaştırmak için neyi icat etmişlerdir?

Cevap:

Para

Soru 14:

Paranın icat edilmediği zamanları düşünerek insanların nasıl alışveriş yaptıklarını ve parayı hangi uygarlığın icat ettiğini yazınız? Bu buluşun olumlu ve olumsuz yönlerini değerlendiriniz.

Cevap:

Para Lidyalılar tarafından icat edilmeden önce değiş-tokuş usulü(takas) kullanılıyordu.
Paranın icadının alışverişi hızlandırması ve ticareti geliştirmesi gibi olumlu ve mal ve ürünlerin değeriyle ilgili anlaşmazlıklar ve fiyatların yükseltilebilmesi gibi olumsuz sonuçları olmuştur.

Soru 15:

Sümerler Zigguratlardaki son katları gözlem evi olarak kullanmış ve sürekli yıldızları ve gezegenleri izlemişlerdir.

Buna göre Sümerler hangi bilim ile uğraşmıştır?

Cevap:

Astronomi

Soru 16:

Sümerlerin yazıyı bulmasının sonuçları nelerdir?

Cevap:

Tarih çağları başlamıştır.
Bilgiler kayıt altına alınmaya başlamıştır.
İletişim ve etkileşim artmaya başlamıştır.

Soru 17:

Hititlerin Tanrılarına hesap vermek amacı ile yıllıklar tutmaları inançları hakkında hangi bilgilere ulaşmamızı sağlar?

Cevap:

Çok Tanrılı bir inanç sistemleri olduğunu ve ölümden sonraki hayata inandıklarını gösterir.

Soru 18:

Hititlerin yıllıklarında iyi kötü diye ayırım yapmadan bütün önemli olayları yazmalarını tarihçilik açısından değerlendiriniz.

Cevap:

Tarafsız tarih yazıcılığı yapmışlardır.

Soru 19:

İyonyalılar deniz kıyısında kuruldukları için deniz ticareti ile uğraşmışlar ve koloniler kurmuşlardır.

İyonyalıların deniz ticareti yapmasının sonuçları neler olabilir?

Cevap:

Ticaret sayesinde zenginleşmişlerdir.
Bilgi birikimi artmıştır.
Kültürel etkileşim artmıştır.

Soru 20:

Hititlerin büyük barajlar inşa etmeleri, başkentleri Hattuşa’ya büyük tapınaklar yapmaları ve şehirlerinin etrafını surlarla çevirmeleri hangi alanda ilerlediklerini
gösterir?

Cevap:

Mimari alanda ilerlediklerini gösterir.

Soru 21:

Mezopotamya Uygarlıklarından biri olan Asurların Anadolu’daki ticari faaliyetleri sayesinde Anadolu halkı, Asurlardan yazıyı öğrenmiştir.
Buna göre, Asurların Anadolu’ya yazıyı getirmelerinde hangi alandaki faaliyetleri etkili olmuştur?

Cevap:

Ticaret

Soru 22:

Sümerler, ziggurat denilen yapıların en üst katını gözlemevi olarak kullanmışlardır. Ay’ı, gezegenleri ve yıldızları gözlemleyen Sümerler ay yılı esasına dayanan takvimi icat etmişlerdir.

Buna göre Sümerler hangi bilim ile uğraşmaktadırlar?

Cevap:

Astronomi

Soru 23:

Başkentleri Ninova’dır.
Çivi yazısını Anadolu’ya getirmişlerdir.
Dünyanın ilk kütüphanesini kurmuşlardır.

Hakkında bilgi verilen uygarlık hangisidir?

Cevap:

Asurlular

Soru 24:

Kral yolunu yapmışlardır.
Değiş-tokuş usulünü sona erdiren parayı icat etmişlerdir.

Bu bilgilere göre Lidyalılar hangi alana katkı sağlamışlardır?

Cevap:

Ticaret

Soru 25:

Hititlerde devlet, askerî ve dinî yetkileri olan kral tarafından yönetilirdi. Kralın en önemli yardımcısı Tavananna adı verilen kraliçeydi.

Bu durum neye verilen önemi göstermektedir?

Cevap:

Kadına verilen önemi gösterir.

Soru 26:

Ben Ninova’da yaşayan bir tüccarım. Kayseri yakınlarındaki Kültepe ticaret kolonilerine sık sık gidiyorum. Anadolu’ya çivi yazısını biz ……………… tüccarlar getirdik.

Anlatımdaki boş yere hangi medeniyetin adı yazılmalıdır?

Cevap:

Asurlular

Soru 27:

Aşağıda Mezopotamya ve Anadolu medeniyetleri ile ilgili tarih şeritleri verilmiştir.

Verilen tarih şeritlerinden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız. (30 puan)
a) Mezopotamya’da kurulan ilk medeniyetin adını yazınız.
b) Günümüze en yakın tarihte kurulan Anadolu medeniyetinin adını yazınız.
c) Mezopotamya ve Anadolu medeniyetlerinden hangisi en uzun süre varlığını sürdürmüştür? Yazınız.

Cevap:

a) Sümerler

b) Lidyalılar

c) Sümerler

Soru 28:

Sümerler tarafından şehir merkezlerinde inşa edilen zigguratların özellikleri ve kullanım amaçları aşağıdaki bilgi görselinde verilmiştir.
Verilen bilgileri okuyarak yandaki soruları cevaplayınız.

Cevap:

a) Astronomi, bilim

b) Eğitim, dini

c) Ekonomik

Soru 29:

İyonyalılar, Yunanistan’dan göç edenler tarafından kurulmuştur. Şehir devletleri hâlinde yaşamışlardır. Deniz ticaretinde ileri gitmişlerdir. İyonyalılar, bilim ve sanatta çok gelişip Anadolu’da kültür ve medeniyet merkezi hâline gelmişlerdir. İyonyada birçok bilim insanı yetişmiştir. Bu bilim insanlarından Hipokrat (tıp), Herodot (tarih), Pisagor (matematik) ilk akla gelenlerdir. Artemis Tapınağı ve Efes Antik Kenti, İyonyalılardan günümüze ulaşan en önemli eserlerdir.
A) Bu bilgiye göre İyonyalılar ortak mirasa hangi katkılarda bulunmuşlardır? Yazınız.

B) Bu bilgide İyonyalılar döneminde yetişen hangi bilim insanlarına değinilmiştir? Yazınız.

Cevap:

a) İyonyalılar bilimin ve sanatın gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Bilim insanları yetiştirerek tıp, tarih ve matematik alanlarında ilerlemeler yaşanmasını sağlamışlardır. Günümüze kadar ulaşan mimari eserler yapmışlardır.

b) Hipokrat, Herodot, Pisagor

Soru 30:

Aşağıdaki bilgilerin hangi Anadolu medeniyetine ait olduğunu altlarındaki boşluklara yazınız. (20 puan)

• Başkenti günümüzde Boğazköy (Çorum) yakınlarında bulunan Hattuşa’dır.
• Mısırlılar ile tarihteki ilk uluslararası barış antlaşması olan Kadeş Antlaşması’nı imzalamışlardır.
• Kraliçelerine tavananna adını vermişlerdir.

A) Bu bilgiler hangi Anadolu medeniyetine aittir?

• Başkenti günümüzde Manisa sınırları içinde bulunan Sardes’tir.
• Efes’ten başlayıp Mezopotamya’ya kadar uzanan Kral Yolu’nu kullanmışlardır.
• Parayı icat eden medeniyettir.

B) Bu bilgiler hangi Anadolu medeniyetine aittir?

Cevap:

A) Hititler

B) Lidyalılar

Soru 31:

Yavuz Öğretmen, Mezopotamya ve Anadolu’da kurulan medeniyetler ile ilgili “Nesi Var?” oyunu hazırlamıştır. Bu oyunda öğrenciler, Yavuz Öğretmen’e “Nesi Var?” diyerek üç soru soracaklar ve doğru cevap için ipucu olabilecek bilgiler edinmeye çalışacaklardır. Yavuz Öğretmen’in hazırladığı oyunun ipuçları aşağıda verilmiştir.
Verilen ipuçlarına bakarak Yavuz Öğretmen’in hangi medeniyetlerle ilgili soru sorduğunu aşağıdaki tablolara yazınız.

Cevap:

a) Sümerler

b) Asurlular

c) Lidyalılar

d) Hititler

Soru 32:

Mezopotamya Medeniyetlerinden olan Sümerlilerin ortak mirasa katkılarından iki tanesini yazınız.

Cevap:

Yazıyı icat etmişlerdir.
Tekerleği icat etmişlerdir.

Soru 33:

Mezopotamya Medeniyetlerinden olan Babillilerin ortak mirasa katkılarından iki tanesini yazınız.

Cevap:

Babil Asma Bahçelerini yapmışlardır.
Kısasa kısas şekilde kanunlar oluşturmuşlardır.

Soru 34:

Mezopotamya Medeniyetlerinden olan Asurluların ortak mirasa katkılarından iki tanesini yazınız.

Cevap:

Tarihteki ilk kütüphane olan Ninova Kütüphanesini yapmışlardır.
Anadolu ile ticaret yaparken Anadolu’ya yazıyı öğretmişlerdir.

Soru 35:

Anadolu Medeniyetlerinden olan Hititlerin ortak mirasa katkılarından iki tanesini yazınız.

Cevap:

Anal denilen yıllıklar hazırlamışlardır.
Tarihteki ilk yazılı anlaşma olan Kadeş Anlaşmasını imzalamışlardır.

Soru 36:

Anadolu Medeniyetlerinden olan Lidyalıların ortak mirasa katkılarından iki tanesini yazınız.

Cevap:

Parayı icat ederek ticareti kolaylaştırmışlardır.
Kral Yolu’nu etkili bir şekilde kullanmışlardır.

Soru 37:

Anadolu Medeniyetlerinden olan İyonyalıların ortak mirasa katkılarından iki tanesini yazınız.

Cevap:

Efes Antik Tiyatrosunu yapmışlardır.
Hipokrat, Heredot, gibi bilim insanları çeşitli çalışmalar yapmıştır.

533 Mezopotamya ve Anadolu Medeniyetleri Açık Uçlu Soru ve Cevapları yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

532 Anadolu’nun İlk Yerleşim Yerlerinde Sosyal Hayat Açık Uçlu Soru ve Cevapları

Erkan İsanmaz — Sat, 04 Jan 2025 07:27:20 +0000

Soru 1:

Anadolu’da ilk yerleşim yerlerinde yaşayanlar görseldeki tarihi nesneyi hangi amaçla kullanmış olabilirler?

Cevap:

Buğday, arpa gibi tahıl ürünlerini öğüterek un haline getirmek için kullanmışlardır.

Soru 2:

Tarihî nesneler ve mekânlar nasıl gün yüzüne çıkarılmış ve günümüze kadar ulaşmıştır?

Cevap:

Arkeologların yaptıkları kazılar ile gün yüzüne çıkarılmaktadırlar.
Çıkarılan bu eserler müzelerde korunma alınmaktadır. Tarihi eser ve mekanlar ise Devletler çıkardıkları kanunlarla sit alanı kabul edilmekte ve koruma altına alınmaktadır. Ayrıca UNESCO Dünya Miras Listesine alarak uluslararası alanda koruma altına almaktadır. Bu sayede geçmişten günümüze kalan tarihi nesne ve mekanlar günümüze kadar gelebilmiştir.

Soru 3:

Çatalhöyük’teki bir evde bulunan duvar resmi, dünyanın ilk haritası kabul edilmiştir. Bu haritada neler tasvir edilmiştir?

Cevap:

Resimde yer alan en belirgin coğrafi özelliklerden biri Hasan Dağı’dır. Bu dağ, bölgenin en önemli volkanik oluşumlarından biridir ve Çatalhöyük halkı için büyük bir öneme sahip olduğu düşünülmektedir. Çatalhöyük yerleşiminin planı görülmektedir.

Soru 4:

Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinin isimlerini yazınız.

Cevap:

1-Göbeklitepe
2-Çayönü
3-Çatalhöyük
4-Hacılar

Soru 5:

Anadolu’daki ilk yerleşmelere ait görsellere göre geçmişte yaşayan insanlar, yaşam alanlarını tercih ederken hangi özelliklerin olmasına dikkat etmişlerdir?

Cevap:

Düz ve verimli arazi
Su kaynakları
Tarım ve hayvancılık imkanları

Soru 6:

Görsellerdeki haberleşme araçlarını geçmişten günümüze doğru sıralayınız.

Cevap:

Çivi yazılı tablet – Mektup – Telgraf – Cep telefonu

Soru 7:

Birçok medeniyet, tarih boyunca çeşitli amaçlarla kullanılmak üzere ay veya güneş yılına göre …………1………… yapmıştır. Günümüzde kullandığımız miladi takvim, başlangıç olarak Hz. İsa’nın doğumunu almıştır. Hz. İsa’nın doğduğu güne …………2…………denir. Hz. İsa’nın doğumundan önceki tarihler …………3…………, doğumundan sonraki tarihler ise …………4………… olarak tanımlanmıştır.

Metinde numaralandırılarak ………….. şeklinde boş bırakılan yerlere gelmesi gereken kavramları yazınız.

Cevap:

1 – Takvim

2 – Milat

3- Milattan önce

4- Milattan sonra

Soru 8:

Göbeklitepe MÖ 10000 yıllarında inşa edilmiştir.

2000’li yıllarda olduğumuz düşünüldüğünde Göbeklitepe günümüzden kaç yıl önce kurulmuştur?

Cevap:

12000 yıl önce kurulmuştur.

Soru 9:

Anadolu’daki ilk yerleşimler Çayönü (MÖ 8200), Çatalhöyük (MÖ 7500) Göbeklitepe (MÖ 10000) ve Hacılar’dır (MÖ 7000).

Buna göre bu yerleşim yerlerini aşağıdaki tarih şeridi üzerinde yerleştiriniz.

Cevap:

Soru 10:

Anadolu’nun avcı ve toplayıcı insanlar tarafından yerleşim yeri olarak tercih edilmesinin nedenleri neler olabilir?

Cevap:

Verimli toprakları, bol su kaynakları, zengin bitki örtüsü ve çeşitli hayvan türlerinin varlığı ile yerleşmeye uygun alanların bulunması yerleşim yeri olarak tercih edilmesinde etkili olmuştur.

Soru 11:

Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinde insanlar çeşitli amaçlarla kullanmak üzere çoğunlukla basit taş aletler, çakmak taşının yontulmasıyla biçimlendirilmiş baltalar, kesiciler, deliciler ve kazıyıcılar
yapmışlardır.

İnsanlar bu aletleri hangi amaçlarla yapmış olabilir?
Cevap:

Baltalar ve kesiciler, yırtıcı hayvanlardan korunmak, hayvanları avlamak, avlanan hayvanların derilerini yüzmek, etlerini parçalamak gibi işlerde kullanılabilirken, deliciler barınak yapmak amacıyla kullanılmış olabilir.

Soru 12:

Şanlıurfa’nın 20 km kuzeydoğusundaki Örencik köyü yakınlarında, yaklaşık 300 m çapında, 15 m yüksekliğinde ve geniş görüş alanına hâkim bir konumda yer almaktadır. Günümüzden yaklaşık 12 bin yıl önce avcı ve toplayıcı yaşam tarzı süren insanlar tarafından inşa edilmiş ve tarihte bilinen ilk inanç merkezidir.

Anadolu’daki bu yerleşim yerinin adını yazınız.
Cevap:

Göbeklitepe

Soru 13:

Göbeklitepe’de insanlar yaşam sürmemiştir. Başka yerlerde yaşayarak Göbeklitepe’yi ziyaret için gelmişlerdir. Göbeklitepe’ye 50-200 km mesafede yaşayan insanlar, yılın belirli bir
döneminde kısa süreli olarak buraya gelmiş, tapınma eylemi bitinceye kadar burada kalmış ve yaşadıkları yerlere dönmüşlerdir.

Buna göre Göbeklitepe hangi alandaki faaliyetler için kullanılmıştır?
Cevap:

Dini alanda

Soru 14:

Göbeklitepe’deki kazılarda ortaya çıkan “T” şekli verilmiş taşlardan o dönemde yaşamış insanların hangi becerilerinin geliştiğini söyleyebilirsiniz?

Cevap:

Taş işçiliğinde ilerlemişlerdir.

Soru 15:

Anadolu’daki ilk yerleşim yerleri başta olmak üzere birçok tarihî mekân ve eser toprak altından gün yüzüne çıkarılmıştır. Tarihî yerlerde bilimsel kazılar yaparak, bu eserlerin zarar görmeden gün yüzüne çıkarılmasını sağlayan bilim dalı hangisidir?

Cevap:

Arkeoloji bilimidir.

Soru 16:

Tarih boyunca türlü nedenlerle yıkılan yerleşme bölgelerinde, yıkıntıların üst üste birikmesiyle oluşan ve çoğu kez içinde yapı kalıntılarının gömülü bulunduğu yapay tepeye ne denir?

Cevap:

Höyük denir.

Soru 17:

“Mardin’deki Hayırlı Höyüğü, bir vatandaşın Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezine (CİMER) yaptığı başvuru üzerine “1. derece arkeolojik sit alanı” ilan edildi. Bu kapsamda, bölgede sadece bilimsel çalışmalara izin verilecek, yapılaşma söz konusu olamayacak.”

Vatandaşın CİMER’e başvurusunun somut kültürel mirasın korunması açısından önemi nedir?

Cevap:

Vatandaşın CİMER’e yaptığı başvuru, somut kültürel mirasın korunması açısından büyük bir öneme sahiptir çünkü bireylerin duyarlılığı ve farkındalığı sayesinde tarihî ve kültürel değerlerin tahrip edilmesinin önüne geçilebilir. Hayırlı Höyüğü’nün 1. derece arkeolojik sit alanı ilan edilmesi, bilimsel çalışmalar dışında her türlü yapılaşmayı engelleyerek bölgenin doğal ve tarihî dokusunun korunmasını sağlayacaktır.

Soru 18:

Diyarbakır yakınlarında bulunan bu höyükte yaşayanlar ilk barınma alanlarını yuvarlak planlı basit kulübelerden yapmışlardır. Doğal ve beşerî etkenlerden dolayı zamanla ızgara planlı, kanallı, taş döşemeli, hücre planlı ve geniş odalı yapılar gibi birbirinden farklı mimari tasarımda binalar inşa etmişlerdir.

Hakkında bilgi verilen bu höyük hangisidir?

Cevap:

Çayönü

Soru 19:

İnsanlar evlerini kerpiçten yapmışlardır. Birbiriyle iç içe olan bu evlerin arasında sokak yoktur ve insanlar çatıların üzerinde yürümüşlerdir. Evlerine çatılardaki deliklerden içeri uzanan tahta bir merdivenle girmişlerdir. Çatılardaki bu delikler hem pencere hem kapı hem de baca işlevi görmüştür.

Konya yakınlarında olan bu höyüğün adını yazınız?

Cevap:

Çatalönü

Soru 20:

Çatalhöyük’te evlerin doğrudan bir kapısı bulunmaz; giriş genellikle çatılardan sağlanır. Evler birbirine bitişik olarak yapılmış ve geçişler evlerin üzerinden sağlanmıştır.

Çatalhöyük’te evlerin bu şekilde bitişik yapılmasının sebepleri neler olabilir?

Cevap:

Çatalhöyük’te evler, savunmayı kolaylaştırmak ve alanı verimli kullanmak için bitişik şekilde inşa edilmiştir.

Soru 21:

Çatalhöyük’te evlerin içinde bulunan ocaklar neden merdivenle çıkış yapılan çatıdaki giriş bölümünün altına yapılmış olabilir?

Cevap:

Ocaktan çıkan dumanın dışarıya en kısa yoldan kolayca çıkması için

Soru 22:

Çatalhöyük’te evlerin içi neden beyaz renk ile boyanmış olabilir?

Cevap:

Çatalhöyük evlerinde pencere yoktur. Işık giren tek yer çatıdaki giriş kısmıdır. İçerisi daha aydınlık görünsün diye evlerin içini açık renge boyamışlardır.

Soru 23:

Çayönü’nde yaşayan insanlar; yabani buğday, mercimek, çayır bezelyesi, baklagiller ve yağ yönünden zengin olan menengiç gibi ürünleri yetiştirmişlerdir. Yetiştirdikleri tarım ürünlerini hasat edebilmek için geyik gibi hayvanların boynuzlarından orak sapları yapmışlardır.

Metinde Çayönü’nün hangi özelliği hakkında bilgi verilmiştir?

Cevap:

Beslenme alışkanlıkları hakkında bilgi verilmiştir.

Soru 24:

Hacılar’da savunma duvarları içinde kalan yerleşim yerlerinde çok sayıda çanak çömlek kalıntısına ulaşılmıştır. Küplerin içinde ve odaların tabanları üzerine dağılmış çok miktarda yanmış buğday ve arpa tohumu bulunmuştur.

Hacılarda buğday ve arpa tohumunun bulunması Hacılar halkının hangi faaliyette bulunduğuna kanıt olarak gösterilebilir?

Cevap:

Tarım

Soru 25:

Çayönü’de obsidiyen (doğal cam), deniz kabuğu kalıntıları, işlenmiş ve işlenmemiş bakır külçeleri bulunmuştur. Bakır önce ısıtılıp, dövülerek levha hâline getirilmiş; sonra bakırdan bız, iğne, boncuk gibi aletler elde edilmiştir.

Buna göre Çayönü’de yaşayanlar hangi faaliyetlerde bulunmuşlardır?

Cevap:

Madencilik ve bakır işçiliği

Soru 26:

Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinde yaşayan insanların sosyal hayatlarını şekillendiren beslenme faaliyetlerini etkileyen unsurlar nelerdir?

Cevap:

Verimli topraklar, su kaynakları ve av hayvanlarının bolca bulunması, beslenme alışkanlıklarını belirlemiştir. Tahıl üretimi ve evcilleştirilen hayvanlar, toplumun gıda ihtiyacını karşılamış ve sosyal yaşamın temelini oluşturmuştur.

Soru 27:

1) MÖ 10000 Göbeklitepe,

2) 0 Hz. İsa’nın doğumu,

3) 1453 İstanbul’un Fethi,

4) 571 Hz. Muhammed’in Doğumu,

5) MÖ 3500 Yazının İcadı

Yukarıda verilen olayları kronolojik olarak sıralayınız.

Cevap:

1,5,2,4,3

Soru 28:

Tarihî yerlerde bilimsel kazılar yaparak, bu eserlerin zarar görmeden gün yüzüne çıkarılmasını sağlayan bilim dalına arkeoloji denir.

Bu kazıları yapan kişilere ne denir?

Cevap:

Arkeolog

Soru 29:

Görselleri verilen yerleşim yerlerinin isimlerini yazınız?

Cevap:

Çatalhöyük
Göbeklitepe

Soru 30:

Çatalhöyük’teki evlerin günümüze kadar gelememesinin sebebi ne olabilir?

Cevap:

Evlerin kerpiçten yapılması

Soru 31:

Çatalhöyük’te ölüler eşyaları ile birlikte evin içine gömülürdü.

Bu durum neyin göstergesi olabilir?

Cevap:

Ölümden sonraki hayata inandıklarının göstergesidir.

Soru 32:

Çatalhöyük’te yaşayan insanlar; yabani buğday, ekmeklik buğday, arpa, baklagiller ve mercimek gibi ürünleri ekip, hasat ederek tarımsal üretim yapmışlardır. Sığırı evcilleştirmiş; koyun, keçi gibi hayvanları tüketmişlerdir.

Tükettikleri besinlere göre Çatalhöyükte yaşayanlar hangi ekonomik faaliyetlerde bulunmuşlardır?

Cevap:

Tarım ve hayvancılık faaliyetlerinde bulunmuşlardır.

Soru 33:

Kimya Profesörü Richard Evershed liderliğinde 150 farklı kazı alanından çıkarılan 6 bini aşkın kimyasal bileşim incelendi. Çatalhöyük’te bulunan ve M.Ö. 7000 yılına tarihlenen çömleklerde ise balmumu kullanıldığı tespit edildi.

Balmumu kullanılması hangi ekonomik faaliyetle de uğraşıldığını göstermektedir?

Cevap:

Arıcılık faaliyeti ile uğraştıklarını gösterir.

Soru 34:

Çatakhöyük’te yaşayan insanlar, Hasan Dağı’ndan obsidiyen ve tuz yataklarından tuz çıkarmışlardır. Bunları hem kendi ihtiyaçları için kullanmışlar hem de satmışlardır. Obsidiyen taşından ok ve mızrak uçları, ayna gibi eşyalar yapmışlardır.

Buna göre Çatalhöyük’te yaşayanlar hangi ekonomik faaliyetlerle uğraşmışlardır?

Cevap:

Madencilik, ticaret

Soru 35:

Anadolu’daki ilk yerleşimlerde bulunan bu oraklar ekin, ot gibi şeyleri biçmeye yarayan araçlardı. Oraklar genellikle hayvan boynuzlarından ve obsidiyen taşlarından yapılırdı.
Anadolu’daki ilk yerleşimlerde bulunan bu oraklar insanların hangi faaliyetle ilgilendiklerini kanıtlar?

Cevap:

Tarım

Soru 36:

Aşağıda Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinden Çayönü ve Hacılar ile ilgili kaynaklara yer verilmiştir.
Tabloların altındaki soruları ilgili kaynaklara göre cevaplayınız.

Cevap:

Madencilik, süs eşyası yapımı ve takıcılık vb.

Çömlekçilik, madencilik ve süs eşyası yapımı vb.

532 Anadolu’nun İlk Yerleşim Yerlerinde Sosyal Hayat Açık Uçlu Soru ve Cevapları yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

531 Ortak Kültürel Mirasımız Açık Uçlu Soru ve Cevaplar

Erkan İsanmaz — Wed, 01 Jan 2025 18:07:00 +0000

Soru 1:

UNESCO, Dünya Mirası Listesi’nde yer alan ögelerin bakım ve onarımı için bir bütçe oluşturup bu ögeleri takibe almaktadır. Ülkemizdeki kültürel miras ögelerinin korunmasında ise Vakıflar Genel Müdürlüğü sorumludur. Ancak kültürel ögeleri korumak kurumların olduğu kadar biz vatandaşların da sorumluluğudur.

Somut ve somut olmayan kültürel ögelerin korunmasında ve yaşatılmasında bizlere düşen görev ve sorumluluklar nelerdir? “2” tane örnek yazınız.

Cevap:

Kendi kültürümüzün tarihini, geleneklerini, sanatını ve değerlerini öğrenmek ve araştırmak
Kültürel mirasımızı oluşturan yapıları, eşyaları ve doğal ortamları korumak için çaba göstermek

Soru 2:

Geçmiş zamanlarda askerlik, eğitim, konaklama, ulaşım gibi amaçlar ve ekonomik nedenlerle inşa edilen yapılar tarihî eser olarak kabul edilir.

Bu tanımdan hareketle tarihî eserlere dört tane örnek yazınız.

Cevap:

Cami
Medrese
Köprü
Kervansaray

Soru 3:

Yaşadığımız çevrede yer alan tarihî mekan, tarihî eser ve tarihî nesnelere örnekler veriniz.

İlimizdeki Tarihî Mekan:

İlimizdeki Tarihî Eser:

İlimizdeki Tarihî Nesne:

Cevap:

İlimizdeki Tarihî Mekan: İstanbul Tarihî Yarımada

İlimizdeki Tarihî Eser: Enderun Mektebi

İlimizdeki Tarihî Nesne: Kaşıkçı Elması

Soru 4:

Aşağıda tarihî mekân, tarihî eser ve tarihî nesnenin tanımları verilmiştir. Bu tanımları da dikkate alarak birer örnek veriniz.

Tarihî Mekân : Geçmişte yaşamış insanlara ait kalıntıların ve izlerin bulunduğu alanları tarihî mekân olarak adlandırabiliriz.

Tarihî Eser: Geçmiş zamanlarda eğitim, sağlık, konaklama, ulaşım güvenlik gibi çeşitli amaçlarla inşa edilen yapılar tarihî eser olarak kabul edilir.

Tarihî Nesne: Tarihî nesneler, genellikle küçük boyutlu olup bir yerden başka bir yere taşınabilir. Tarihî nesneler çoğunlukla müzelerde sergilenir.

Cevap:

Tarihî Mekân : Geçmişte yaşamış insanlara ait kalıntıların ve izlerin bulunduğu alanları tarihî mekân olarak adlandırabiliriz.

Efes Antik Kenti

Tarihî Eser: Geçmiş zamanlarda eğitim, sağlık, konaklama, ulaşım güvenlik gibi çeşitli amaçlarla inşa edilen yapılar tarihî eser olarak kabul edilir.

Dolmabahçe Sarayı

Tarihî Nesne: Tarihî nesneler, genellikle küçük boyutlu olup bir yerden başka bir yere taşınabilir. Tarihî nesneler çoğunlukla müzelerde sergilenir.

Hitit Güneş Kursu

Soru 5:

Afrodisias, Türkiye’nin Aydın ilinde yer alan antik bir şehir olup Roma döneminde önemli bir kültürel ve dinî merkez olarak bilinir. Afrodisias, özellikle Afrodit’e adanmış tapınağı ve etkileyici heykelleri ile tanınır. Afrodisias’ın kalıntıları, hem mimari güzelliği hem de sanat eserleri açısından UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alır.

Afrodisias’ın UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer almasını, bu tür miras unsurlarının korunmasına katkısı açısından değerlendiriniz.

Cevap:

Afrodisias’ın UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alması, bu antik kentin hem Türkiye hem de dünya mirası açısından önemini vurgular. Bu durum, Afrodisias’ın korunması ve gelecek nesillere aktarılması için önemli bir adım olmuştur. UNESCO’nun bu kararıyla, Afrodisias’ın sahip olduğu eşsiz mimari, heykeller ve kültürel zenginlikler uluslararası bir koruma altına alınmış ve böylece tahribata karşı daha güvenli hale gelmiştir. Bu durum, hem Türkiye’nin kültürel mirasının tanıtımına katkı sağlamış hem de dünyanın ortak mirası olarak kabul edilen değerlerin korunmasına yönelik önemli bir örnek teşkil etmiştir. Afrodisias’ın UNESCO listesinde yer alması, benzer özelliklere sahip diğer kültürel miras unsurlarının da bu listeye dahil edilmesi için bir teşvik unsuru olmuş ve böylece dünya genelinde kültürel mirasın korunmasına yönelik farkındalığın artmasına katkıda bulunmuştur.

Soru 6:

Geçmiş zamanlarda askerlik, eğitim, konaklama, ulaşım gibi amaçlar ve ekonomik nedenlerle inşa edilen yapılar tarihî eser olarak kabul edilir. Örneğin Enderun Mektebi, Topkapı Sarayı’nda yer alan önemli tarihî eserlerden biridir.

Buna göre tarihi eserlere üç tane örnek yazınız.

Cevap:

Malabadi Köprüsü
Ayasofya Cami
Aspendos Tiyatrosu

Soru 7:

Ortak kültürel miras ögelerini korumak için neler yapılmalıdır?

Cevap:

Ortak kültürel miras ögelerini korumak için çeşitli önlemler alınmalıdır. Öncelikle, bu mirasların önemi hakkında farkındalık oluşturmak için eğitim ve tanıtım faaliyetleri düzenlenmelidir. Tarihi eserler ve kültürel ögelerin korunması için restorasyon çalışmaları yapılmalı ve uluslararası standartlara uygun bir şekilde bakımları sağlanmalıdır.

Soru 8:

Denizli sınırlarındaki Çaldağı’nın eteklerinden gelen ve yoğun kalsiyum içeren suların oluşturduğu görkemli beyaz kayaç yapısıyla dikkat çeker. Görsel zenginliğin yanı sıra kalp rahatsızlıkları, romatizma, sindirim, solunum, dolaşım ve deri rahatsızlıklarına iyi gelmektedir.

Denizli’de yer alan ve özellikleri verilen UNESCO Dünya Miras Listesindeki yerin adı nedir?

Cevap:

Pamukkale

Soru 9:

UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan ülkemize ait somut olmayan kültürel ögelerimizden üç tanesini yazınız.
Cevap:

Kuş dili
Meddahlık
Mevlevi sema töreni
Âşıklık geleneği

Soru 9:

UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan ülkemize ait somut olmayan kültürel ögelerimizden üç tanesini yazınız.
Cevap:

Kuş dili
Meddahlık
Mevlevi sema töreni
Âşıklık geleneği

Soru 10:

Tarihî nesneler, genellikle küçük boyutlu olup bir yerden başka bir yere taşınabilir ve genellikle müzelerde sergilenir.

Buna göre tarihi eserlere iki tane örnek veriniz.

Cevap:

Kaşıkçı Elması
İnandık Vazosu

Soru 11:

Bosna Hersek Tarihî Mostar Şehri Eski Köprü Alanı, Mostar şehrinin sembolik gücü ve birçok kültürel değerin bir arada yaşamasının sembolü olarak görülmektedir. Mostar Köprüsü, yaşanan felaketlerin ve bunlar karşısında insan dayanışmasının barışçıl ve güçlü birlikteliğinin izlerini taşımaktadır.

Buna göre, Bosna Hersek Tarihî Mostar Şehri Eski Köprü Alanı’nın UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer almasında etkili olan özelliklerinden ikisini yazınız.

Cevap:

İnsani değerlere yönelik izler taşıması
Bir kültürel geleneğe veya medeniyete tanıklık etmesi
İnsanlık tarihinde önemli bir aşamayı gösteren bir yapı tipi olması

531 Ortak Kültürel Mirasımız Açık Uçlu Soru ve Cevaplar yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

534 Ülkemize Komşu Devletler Açık Uçlu Soru ve Cevapları

Erkan İsanmaz — Wed, 01 Jan 2025 17:45:43 +0000

Soru 1:

Türkiye ile Gürcistan, coğrafi yakınlık ve tarihsel bağlarıyla dikkat çeken iki ülkedir. Her iki ülkede de misafirperverlik ve aile bağlarına verilen önem yaşamın temel unsurlarından biridir. Gürcistan’ın “haçapuri” adlı pidesi ve Türkiye’nin pide çeşitleri, mutfak kültürlerinde benzer tatlar sunar. Bununla birlikte, dini inançlar farklı toplumsal yapılar oluşturmuştur. Türkiye’de İslam, Gürcistan’da ise Hristiyanlık kültüre yön veren unsurlar arasında yer almıştır. Gürcistan’ın kendine özgü halk müziği ve dansları, Türkiye’nin zengin halk oyunları ve müzik çeşitliliğiyle yan yana duran güçlü kültürel unsurlardır.

Bu metne göre yapılabilecek en genel yorum nedir? Aşağıya yazınız.
Cevap:

Türkiye ile Gürcistan’ın coğrafi yakınlık ve tarihsel bağlar sayesinde kültürel olarak birçok benzerlik ve paralellik taşıdığı gibi kültürleri arasında farklılıklar da bulunmaktadır.

Soru 2:

Milli bağımsızlık, bir milletin kendi topraklarında hiçbir gücün etkisinde olmadan özgürce yaşayabilmesidir.

Bağımsızlık sembollerimizden “2” tanesine örnek veriniz.

Cevap:

İstiklal Marşımız
Başkentimiz

Soru 3:

Ülkemize komşu olan bir devleti tanıtınız.

Ülkenin Adı: Ülkenin Başkenti:

Türkiye’ye göre konumu: Ülkenin Para Birimi:

Cevap:

Ülkenin Adı: Yunanistan Ülkenin Başkenti: Atina

Türkiye’ye göre konumu: Batı sınırımızda yer alır. Ülkenin Para Birimi: Euro

Soru 4:

Kara sınırımız olan komşu ülkelerden birisi hakkında aşağıdaki bilgileri yazınız.

Adı:

Başkenti:

Ülkemize göre hangi konumda yer aldığı:

Para birimi:

Cevap:

Adı: Bulgaristan

Başkenti: Sofya

Ülkemize göre hangi konumda yer aldığı: Kuzeybatı

Para birimi: Leva

Soru 5:

Haritada numaralandırılmış yerlerdeki ülkemizin komşularının isimlerini yazınız.

Cevap:

Yunanistan
Bulgaristan
Gürcistan
Ermenistan
Nahçıvan
İran
Irak
Suriye

Soru 6:

Verilen görselin hangi komşu ülkeye ait olduğunu yazınız.

Cevap:

Azerbaycan

Soru 7:

Verilen görselin hangi komşu ülkeye ait olduğunu yazınız.

Cevap:

İran

Soru 8:

• Ülkemizin doğusunda yer alan komşularından biridir.
• Aramızdaki sınır uzunluğu yaklaşık 18 kilometredir.
• Dilucu Sınır Kapısı ile geçiş sağlanır.

Bu özellikler hangi komşumuza aittir?

Cevap:

Azerbaycan

Soru 9:

Ülkemizin komşuları ile ilgili verilen bilgilerin hangi komşumuza ait olduğunu yazınız.

	En kısa kara sınırımız olan komşumuzdur.
	En uzun kara sınırımız olan komşumuzdur.
	Ülkemizin kuzeydoğusunda yer alan komşu ülkedir.
	Başkenti İran’dır.
	Para birimi dinardır.

Cevap:

Nahçıvan	En kısa kara sınırımız olan komşumuzdur.
Suriye	En uzun kara sınırımız olan komşumuzdur.
Gürcistan	Ülkemizin kuzeydoğusunda yer alan komşu ülkedir.
İran	Başkenti Tahran’dır.
Irak	Para birimi dinardır.

Soru 10:

Hem kara hem de deniz sınırımız olan komşularımızdır.

Cevap:

Bulgaristan
Yunanistan
Gürcistan
Suriye

Soru 11:

Türkiye’nin komşusu olan ülkelerin adlarını yazınız.

Cevap:

Yunanistan, Bulgaristan, Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan (Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti aracılığı ile), İran, Irak, Suriye

534 Ülkemize Komşu Devletler Açık Uçlu Soru ve Cevapları yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

533 İlimizde Yaşanabilecek Afetler ve Etkileri Açık Uçlu Soru ve Cevapları

Erkan İsanmaz — Wed, 01 Jan 2025 14:16:16 +0000

Soru 1:

Aşağıda AFAD tarafından hazırlanmış Türkiye Afet Risk Haritası yer almaktadır.

Buna göre yaşadığınız şehirde yaşanma riski bulunan afetleri yazınız?
Cevap:

Örnek Trabzon:

Heyelan, Sel, Hortum

Soru 2:

Aşağıda hakkında bilgiler verilen afetlerin isimlerini yazınız.

Aşırı yağış ve karların erimesi sonucu oluşan su baskınıdır.
Bu afeti artıran riskler:
Dere yataklarına yerleşim yeri kurmak
Altyapı hizmetlerini eksik veya hatalı yapmak

Cevap:

Yer kabuğunun kırılıp yer değiştirmesiyle oluşan büyük yer sarsıntılarıdır.
Bu afeti artıran riskler:
Fay hatları üzerine yerleşim yeri kurmak Dayanıksız yapılar inşa etmek

Cevap:

Cevap:

Cevap: Sel

Cevap: Deprem

Soru 3:

Ülkemizde orman yangınları doğal ve beşeri (insandan kaynaklı) sebeplerle çıkmaktadır.

Orman yangınlarının çıkmasına sebep olan beşeri (insandan kaynaklı) durumlara “2” tane örnek veriniz.

Cevap:

Piknik ateşini söndürmeden ilgili yerden ayrılmak.
Ormanlık alanlara sigara izmariti veya cam parçaları atmak.
Kişisel çıkarlar veya intikam duyguları nedeniyle kasıtlı olarak orman yangınları çıkarılması

Soru 4:

Yaşadığınız ilde gerçekleşme riski olan afetler nelerdir? Bu afetlerin etkilerini azaltmak amacıyla bireysel ve toplumsal olarak neler yapılabilir? Yazınız.

Cevap:

Yaşadığım ilde depreme bağlı afet riski vardır. Bu afetin etkisini azaltmak amacıyla şunlar yapılabilir:

Bireysel tedbir olarak mobilya ve raflar duvara sabitlenmelidir. İlk yardım çantası hazırlanmalı, kolay ulaşılabilir bir yerde saklanmalıdır. Ayrıca aile üyeleriyle birlikte bir acil durum planı oluşturulmalı ve bu plan düzenli olarak gözden geçirilmelidir.

Toplumsal olarak ise yapıların deprem yönetmeliklerine uygun olarak inşa edilmesi ve mevcut binaların güçlendirilmesi gereklidir. Ayrıca toplumun bilinçlendirilmesi ve eğitilmesi için düzenli deprem tatbikatları ile eğitim programları düzenlenmelidir.

Soru 5:

İlinizde geçmişten günümüze yaşanan değişime neden olan unsurlar nelerdir?Yazınız.

Cevap:

İlimizde geçmişten günümüze yaşanan değişimlerin başlıca nedenleri arasında sanayileşme, kentleşme ve turizm potansiyelinin artması sayılabilir. Sanayileşme, ekonomik kalkınmayı hızlandırmış ve iş imkânlarını artırmıştır. Kentleşme ise nüfus yoğunluğunun artmasına ve modern yapıların inşasına yol açmıştır. İlimizin tarihî ve doğal güzelliklerinin keşfedilmesi, turizm sektörünü canlandırmış, bu da ekonomik ve sosyal yapıyı etkilemiştir. Bu unsurlar ilimizin çehresini ve yaşam tarzını önemli ölçüde değiştirmiştir.

Soru 6:

Türkiye Deprem Risk Haritası’na göre deprem riski en az olan illerden üç tanesini yazınız.

Cevap:

Konya
Karaman
Nevşehir

Soru 7:

Dağlık ve engebeli yamaçlarda tutunamayan kar kütlelerinin aşağı doğru hareket etmesi sonucu mey- dana gelen ve afete neden olan olaya ne denir? Yazınız.

Cevap:

Çığ

Soru 8:

Bilim insanları “Deprem değil, ihmal öldürür.” sözü ile neye dikkat çekmek istemişlerdir? Yazınız.

Cevap:

Bu sözle toplumun ve yetkililerin dikkatini deprem öncesi alınması gereken tedbirlere çekerek, gelecekte benzer felaketlerin yaşanmaması için bilinçlendirme çağrısında bulunmuşlardır

Soru 9:

Aşağıda açıklaması verilen doğal afetleri yazınız?

	Bitki örtüsünün yok edilmesi sonucu toprağın su veya rüzgâr tarafından sürüklenmesidir.
	Fay hatlarının kırılması sonucu yeryüzünde meydana gelen sarsıntılardır.
	Yüksek ve eğimli yamaçlardaki toprak kütlesinin yağışlar sonucunda kayarak çevreye zarar vermesidir.
	Aşırı yağan yağmurdan veya eriyen kar sularından dolayı yerleşim yerlerinin ve çevremizin sular altında kalmasıdır.
	Yüksek yamaçlardaki kar kütlelerinin çeşitli nedenlerle düşmesi ve insanların yerleşim yerleri ve yollara zarar vermesidir.

Cevap:

Erozyon	Bitki örtüsünün yok edilmesi sonucu toprağın su veya rüzgâr tarafından sürüklenmesidir.
Deprem	Fay hatlarının kırılması sonucu yeryüzünde meydana gelen sarsıntılardır.
Heyelan	Yüksek ve eğimli yamaçlardaki toprak kütlesinin yağışlar sonucunda kayarak çevreye zarar vermesidir.
Sel	Aşırı yağan yağmurdan veya eriyen kar sularından dolayı yerleşim yerlerinin ve çevremizin sular altında kalmasıdır.
Çığ	Yüksek yamaçlardaki kar kütlelerinin çeşitli nedenlerle düşmesi ve insanların yerleşim yerleri ve yollara zarar vermesidir.

Soru 10:

Kaya düşmesi ya da heyelan, eğim ve yağışın fazla olduğu dik yamaçlarda toprağın veya kayaçların aşağı doğru hareket etmesi sonucu meydana gelir.

Buna göre heyelan olayının afete dönüşmesine neden olabilecek riskli tutum ve davranışlar nelerdir? Yazınız.

Cevap:

Dik yamaç ve eğimli arazilerin olduğu yerlere konut inşa edilmesi, yamaçlardaki ağaçların tahrip edilmesi

Soru 11:

Depremde oluşabilecek zararları azaltabilmek için deprem öncesinde yapılması gerekenlerden üç tanesini yazınız? (15 puan)

Cevap:

Evdeki devrilme ve düşme ihtimali olan eşyaları duvara sabitlenmeli
Afet ve acil durum çantası hazırlanmalı
Deprem anında sığınabileceğimiz ve çök-kapan-tutun yapabileceğimiz güvenli bölgeler belirlenmeli

Soru 12:

Okulunuzda ya da mahallenizde afet bilinçlendirme etkinliği düzenlemeniz istense, bu etkinliğin içeriği ne olurdu? Bu etkinlikte kimlerle iş birliği yapar ve hangi araçları kullanırdınız? Yazınız.

Cevap:

Okulumuzda veya mahallesinde düzenlenecek bir afet bilinçlendirme etkinliğinde, öncelikle hedef kitleye uygun bir içerik belirlerdim. Etkinlikte, yaşanabilecek olası afet türleri (deprem, sel, yangın vb.), afet öncesi alınacak tedbirler, afet anında yapılması gerekenler ve sonrasında yapılacaklar gibi temel konulara yer verirdim. Ayrıca, ilk yardım eğitimi, acil durum çantası hazırlama, tahliye planları gibi pratik bilgiler de etkinliğin içeriğinde yer alırdı. Bu etkinliği düzenlerken, okul müdürlüğü, öğretmenler, belediye, itfaiye, AFAD gibi kurumlarla iş birliği yapardım. Ayrıca, mahalle sakinleri, öğrenci velileri ve sivil toplum kuruluşlarının da etkinliğe katılımını sağlamaya çalışırdım. Etkinlikte, görsel materyaller (poster, broşür, video), oyunlar, simülasyonlar gibi farklı araçları kullanarak katılımcıların ilgisini çekmeyi hedeflerdim.

Soru 13:

Ülkemizde gerçekleşme riski yüksek olan afetlere karşı bireysel olarak hangi önlemleri almalıyız?

Cevap:

Ülkemizde gerçekleşme riski yüksek olan afetlere karşı bireysel olarak çeşitli önlemler alabiliriz. Deprem gibi doğal afetlere karşı evde güvenli alanlar belirlemeli, dayanıklı yapılar inşa edilmeli ve acil durum çantası hazırlamalıyız. Sel riski olan bölgelerde su baskınlarına karşı tedbirler almalı, yangın durumlarına karşı da yangın söndürücü ve acil çıkış yolları belirlemeliyiz. Ayrıca, afet bilincine sahip olmak ve yerel afet yönetim planlarına uygun hareket etmek de hayati önem taşır.

Soru 14:

Afetlerin olumsuz etkilerini azaltmak için kurum ve kuruluşların alması gereken önlemler nelerdir?

Cevap:

Afetlerin olumsuz etkilerini azaltmak için kurum ve kuruluşlar, öncelikle afet risk haritaları oluşturmalı ve bu haritalara göre yerleşim alanlarını düzenlemelidir. Acil durum planları hazırlayarak, afet anında hızlı ve etkili müdahale için ekipler oluşturulmalıdır. Ayrıca, halkı afetlere karşı eğitmek, erken uyarı sistemleri kurmak ve altyapıyı güçlendirmek de önemlidir. Afet sonrası psikolojik ve sosyal destek hizmetleri sunarak, mağdurların iyileşmesine yardımcı olmak da kurumsal sorumluluklardan biridir. Bu önlemler, afetlerin zararlarını en aza indirmeye yardımcı olabilir.

Soru 15:

Sel; aşırı yağışlar veya karın hızla erimesi sonucu ani, büyük ve düzensiz su akıntılarının meydana gelmesidir.

Buna göre selin etkisini azaltmak için neler yapılmalıdır?

Cevap:

Öncelikle suyun hızla akmasını engellemek amacıyla dere yatakları düzenlenmeli ve doğal su yolları korunmalıdır. Altyapı projeleriyle drenaj sistemleri güçlendirilmeli, yağmur suyu depolama sistemleri kurulmalıdır. Ayrıca, yerleşim alanları riskli bölgelerden uzaklaştırılmalı ve yerel yönetimler, sel riski konusunda halkı bilinçlendirmelidir. Ağaçlandırma çalışmaları yapılmalıdır.

Soru 16:

Yaşadığınız ilde gerçekleşme riski olan afetler nelerdir? Bu afetlerin etkilerini azaltmak amacıyla bireysel ve toplumsal olarak neler yapılabilir?

Cevap:

Yaşadığım ilde, özellikle deprem ve sel gibi afetlerin gerçekleşme riski bulunmaktadır. Deprem riski için bina güçlendirme çalışmaları yapılmalı ve güvenli alanlar belirlenmelidir. Bireysel olarak, deprem anında yapılacak doğru hareketler ve acil durum çantası hazırlığı büyük önem taşır. Sel riski için ise, sel basabilecek bölgelerde yerleşim alanlarının planlanması, altyapının güçlendirilmesi ve su yollarının düzenlenmesi gereklidir. Toplumsal olarak, afet tatbikatları yaparak halkı bilinçlendirmek ve acil durum planları oluşturmak etkili önlemler olacaktır.

Soru 17:

Deprem, yer kabuğunun derin katmanlarının kırılıp yer değiştirmesi ile oluşan sarsıntılardır Ülkemizin büyük bir kısmı birinci derece deprem kuşağında yer aldığı için ülkemizde en fazla can ve mal kaybına neden olan afet depremdir.

Buna göre deprem için risk durumlarını açıklayınız.

Cevap:

Fay Hatları: Ülkemizde birçok aktif fay hattı bulunmaktadır. Bu fay hatları üzerindeki hareketlenmeler, büyük depremlere neden olabilir.
Zemin Yapısı: Depremin etkisi, zeminin yapısına göre değişir. Dolgu alanlar, alüvyal zeminler gibi zayıf zeminler üzerindeki yapılar, depremde daha fazla hasar görebilir.
Yapıların Kalitesi: Depreme dayanıklı olmayan eski yapılar, yeni deprem yönetmeliklerine uygun olmayan yapılar ve kaçak yapılar depremde büyük risk oluşturur.

Soru 18:

Erozyon, toprağın üst kısmındaki verimli kısmın su ve rüzgarın etkisiyle taşındığı bir afettir.

Buna göre erozyonu önlemek için ne gibi çalışmalar yapılabilir? Yazınız.

Cevap:

İlk olarak, ağaçlandırma ve bitki örtüsünü güçlendirme çalışmaları yaparak toprak kaymalarını engelleyebiliriz. Tarım alanlarında doğru sulama teknikleri ve bitki rotasyonu uygulanmalı, aşırı otlatma ve tarlaların yanlış işlenmesi gibi hatalardan kaçınılmalıdır. Ayrıca, yerleşim alanlarının ve tarım arazilerinin eğimli arazilere yapılması yerine, daha düz ve stabil alanlar tercih edilmelidir. Erozyonun önlenmesine yönelik teraslama yöntemleri, rüzgar kıranlar ve suyu toprağa yavaşça bırakan yapılar da etkili çözümler arasındadır.

Soru 19:

Bitki örtüsü cılız ve kurak yerler ile özellikle eğimli arazileri ağaçlandırmak bu afetin oluşumunu engellemek için önemlidir. Bitki ve ağaçlar, kökleri sayesinde toprağın suyla taşınmasını engellemektedir. Böylece afetin şiddeti azalmakta veya afetin önüne geçilebilmektedir. Ayrıca afet farkındalık eğitimlerine katılmak ve çevremizdekileri bu konuda bilinçlendirmek afetin etkisinin azalmasına katkıda bulunacaktır.

Verilen metinde hangi afete karşı alınması gereken tedbirler anlatılmıştır?

Cevap:

Erozyon

Soru 20:

Deprem, yer kabuğunun derin katmanlarının kırılıp yer değiştirmesi ile oluşan sarsıntılardır. Ülkemizin büyük bir kısmı birinci derece deprem kuşağında yer aldığı için ülkemizde en fazla can ve mal kaybına neden olan afet depremdir.

Depreme bağlı afeti azaltmak için neler yapılmalıdır?

Cevap:

Depreme bağlı afetleri azaltmak için öncelikle binaların depreme dayanıklı hale getirilmesi gerekmektedir. Bu amaçla, yapıların inşa edilmesinde deprem yönetmeliklerine uyulmalı ve mevcut binaların güçlendirilmesi sağlanmalıdır. Ayrıca, afet öncesi eğitimler ve tatbikatlarla halkın bilinçlendirilmesi önemlidir. Deprem sırasında güvenli alanlar belirlenmeli ve acil durum planları hazırlanmalıdır. Ayrıca, deprem erken uyarı sistemlerinin kurulması ve hızlı müdahale ekiplerinin oluşturulması da can ve mal kaybını azaltmada etkili olacaktır.

Soru 21:

Bolu Valisi Abdulaziz Aydın, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Bolu il genelinde etkili olan yoğun kar yağışı ve buzlanma nedeniyle Bolu merkez ve tüm ilçelerde 25 Kasım Pazartesi günü eğitim öğretime ara verilmiştir” ifadesine yer verdi.

Karın yağışı atmosferik bir doğa olayıdır. Ancak beraberinde bazı riskler oluşabilir. Bolu valisinin tatil kararı almasının nedeni nedir yazınız?

Cevap:

Bolu Valisi Abdulaziz Aydın, yoğun kar yağışı ve buzlanma nedeniyle eğitim öğretime ara verilmesi kararını almıştır. Bu kararın nedeni, kar ve buzlanma nedeniyle yolların kayganlaşması ve trafikte yaşanabilecek aksaklıkların, öğrencilerin ve öğretmenlerin güvenliğini tehlikeye atmasıdır.

Soru 22:

Toprak kaymasına (heyelan) karşı alınabilecek önlemler neler olabilir? Yazınız.

Cevap:

• Riskli yerlere yerleşim kurulmamalı
• Arazi çalışması yapılmalı
• Yamaçlarda drenaj kanalları açılmalı
• İstinat duvarı inşa edilmeli
• Bitki ve toprak örtüsü korunmalı

Soru 22:

Sel ve su baskınına karşı alınabilecek önlemler neler olabilir? Yazınız.

Cevap:

• Yeşil alanlar korunmalı ve artırılmalı
• Teraslama ve ağaçlandırma yapılmalı
• Erken uyarı sistemleri kurulmalı
• Yerleşim yerleri içinden geçen dere yatakları ıslah edilmeli
• Yağmur suyu kanalları yapılmalı

Soru 23:

Ülkemizde meydana gelebilecek afetlerin olumsuz etkilerini azaltmak mümkündür. Bunun için yetkili kurum ve kuruluşların bazı tedbirler alması gerekmektedir.

Buna göre doğal afetlerin etkisini azaltmak için tedbir alması gereken kurum ve kuruluşlara 2 tane örnek veriniz.

Cevap:

AFAD

Türk Kızılay

Soru 24:

Deneyimizin sonunda sadece toprak bulunan şişeden akan su kahverengi, yüzeyinde yaprak bulunan şişeden akan su açık kahverengi oldu. Üzerinde çimen bulunan şişeden akan su ise
berrak bir görünüme sahipti.

Bu deney hangi doğal afetin etkisini göstermek için yapılmıştır yazınız.

Cevap:

Erozyon

Soru 24:

Yukarıdaki uyarılar hangi doğa kaynaklı afet için yapılmıştır?

Cevap:

Deprem

Soru 25:

Dere ve akarsu yataklarında yapılaşmayı önlemek, bu afetin etkisini azaltabileceği gibi meydana gelmesini de engelleyebilmektedir . Afet ortaya çıktığında olabildiğince yüksek yerlere çıkmaya gayret etmek önemlidir. Mümkünse afet bölgesi hemen terk edilerek güvenli bölgelere gidilmeli ancak asla sudan karşıya geçilmemelidir. Afete neden olan suların temas ettiği yiyecekler yenmemeli ve bu sulara temas eden eşyalar çok iyi yıkanmalıdır.

Verilen bilgiler hangi doğa kaynaklı afeti aittir?

Cevap:

Sel

Soru 26:

Yağışın çok eğimin fazla olduğu yerlerde toprağın yer değiştirmesine heyelan denilir.

Heyelana karşı alınabilecek tedbirlerden 3 tanesini yazınız.

Cevap:

Toprağın kaymasını önlemek için set (heyelan duvarı) yapılmalı.
Toprağın tutunmasını sağlamak için ağaç dikmeliyiz.
Heyelan riski olan yerlere yerleşim yapmamalıyız.

533 İlimizde Yaşanabilecek Afetler ve Etkileri Açık Uçlu Soru ve Cevapları yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

522 Doğal ve Beşeri Çevremizdeki Değişim Açık Uçlu Soru ve Cevaplar

Erkan İsanmaz — Wed, 01 Jan 2025 13:08:48 +0000

Soru 1:

Çevrenizde bulunan doğal ve beşeri varlıklara 3’er örnek yazınız.
Doğal varlıklar:
Beşeri varlıklar:
Cevap:

Doğal varlıklar	Dağ, ova, orman
Beşeri varlıklar	Köprü, okul, yol

Soru 2:

Zonguldak, Türkiye’nin kömür havzası olarak bilinir. Maden işletmeleri, istihdam yaratmış ve bölgeye gelir getirmiştir. Zonguldak’ta kömürün varlığı, bölgede sanayileşmeyi hızlandırmıştır. Maden işletmelerinin faaliyetleri, bölgedeki ulaşım faaliyetlerinin gelişmesini sağlamıştır. Ancak kömür madenciliği ve termik santraller, hava ve su kirliliğine neden olmakta ve bölge halkının sağlığını olumsuz etkilemektedir.

Kömür çıkarılmasının Zonguldak’a olumlu ve olumsuz etkileri neler olmuştur? Yazınız.

Cevap:

Olumlu Sonuçları	Ekonomiye katkı sağlamıştır. İş bulma imkanları oluşturmuştur.
Olumsuz Sonuçları	Çevre kirliliğine neden olmuştur. İnsan sağlığına zarar vermiştir.

Soru 3:

Küçük bir köyde yaşamak, doğayla iç içe olmak demekti. En azından bizim köyümüzde öyleydi. Ta ki gölümüz kuruyana kadar… Göl kenarındaki küçük köyümüz, bu gölden hayat buluyordu. Ancak göl kurumaya başlayınca her şey değişti. Kurak geçen birkaç yıl ve çiftçilerin tarlalarını sulamak için fazla su çekmesi sonucunda göl küçüldü. Bir zamanlar gölün kıyısında sıralanan oteller ve restoranlar şimdi sessizliğe gömülmüştü.

Yukarıda hakkında bilgi verilen köydeki gölün kuruması hangi ekonomik faaliyetleri etkilemiştir?

Cevap:

Tarımsal faaliyetleri
Turizm faaliyetlerini

Soru 4:

Merhaba, ben Mahmut. Konya’nın kırsal bir mahallesinde yaşıyorum. Köyümüz küçük bir göl kenarında yer alıyordu. Bu göl köyümüze hayat veriyordu. Ancak bu durum gölün kurumaya başlamasıyla değişti.

Buna göre Mahmut’un yaşadığı yerde hangi değişiklikler meydana gelmiş olabilir? Yazınız.

Cevap:

Su kaynağının azalması tarımsal üretimi olumsuz etkileyebilir, bu da burada yaşayan insanların geçim kaynaklarında azalmaya yol açar. Gölün çevresindeki bitki ve hayvan türlerinde azalma görülebilir. Bu durum balıkçılık faaliyetini olumsuz etkiler. Gölün çekiciliğini kaybetmesiyle birlikte turizm potansiyeli de azalır, bu durum ma- hallenin ekonomisini olumsuz yönde etkiler. Genel olarak gölün kuruması, bu mahallenin doğal ve ekonomik dengesinde büyük değişiklikler ortaya çıkarır.

Soru 5:

İlinizde geçmişten günümüze yaşanan değişime neden olan unsurlar nelerdir?Yazınız.

Cevap:

Soru 6:

Yaşadığınız yere bu şekilde yeni bir fabrika kurulacak olmasının olumlu sonuçları neler olabilir? Düşüncelerinizi yazınız.

Cevap:

İşsizlik oranları düşer ve bölgedeki ekonomik kalkınma hızlanır. Yeni iş imkânları, yerel halkın gelir seviyesini yükseltir ve yaşam kalitesini artırır. Ayrıca fabrika çevresindeki hizmet sektörlerinde, örneğin restoranlar, oteller ve mağazalar gibi işletmelerde canlanma yaşanır. Bu durum, bölgeye olan yatırımların artmasına ve alt yapı hizmetlerinin gelişmesine olanak tanır. Bununla birlikte fabrikaların sağladığı üretim, bölgenin ihracat potansiyelini artırabilir ve yerel ekonomiyi daha rekabetçi bir hâle getirebilir. Sonuç olarak yeni bir fabrika açılması, ekonomik refahı ve sosyal gelişimi destekleyen çeşitli olumlu etkiler yaratır.

Soru 7:

Doğal Varlık: Var oluşunda insanların etkisinin olmadığı, yeryüzünde kendiliğinden oluşmuş varlıklara denir.

Beşerî Varlık: İnsanların doğayı değiştirmesi sonucunda ortaya çıkan varlıklara denir.

Buna göre çevremizdeki doğal ve beşerî varlıklara örnekler veriniz.

Doğal Varlıklar:
Beşerî Varlıklar:

Cevap:

Doğal Varlıklar: Dağ, Ova, Akarsu, Vadi
Beşerî Varlıklar: Antik kent, Cami, Kale, Müze

Soru 8:

İnsanlar doğal çevreyi kullanarak ekonomik faaliyetler yapar, doğadan daha fazla faydalanmak ve ihtiyaçlarını karşılamak üzere doğayı değiştirirler.

İnsanların doğal çevrede yaptıkları değişikliklere beş tane örnek yazınız.

Cevap:

Köprü
Baraj
Yol
Tünel
Konut

Soru 9:

Aşağıda verilen turistik yerlerin karşısına beşeri mi yoksa doğal oluşum mu olduklarını yazınız?

Sümela Manastırı
Hadim Yerköprü Şelalesi
Mevlana Müzesi
Meke Gölü
Ayasofya Müzesi

Cevap:

Sümela Manastırı	Beşeri
Hadim Yerköprü Şelalesi	Doğal
Mevlana Müzesi	Beşeri
Meke Gölü	Doğal
Ayasofya Müzesi	Beşeri

Soru 10:

Yaşadığınız ilde bir yol yapımı projesi sonucunda doğal ve beşerî çevrede ne tür değişiklikler meydana gelebilir? Bu değişimlerin olumlu ve olumsuz sonuçlarını yazınız.

Cevap:

Doğal çevre açısından, yol yapımı sırasında ormanlar, tarım alanları veya su kaynakları gibi ekosistemler zarar görebilir. Bu durum, bölgedeki bitki ve hayvan türlerinin yaşam alanlarını daraltabilir, hatta bazı türlerin yok olmasına yol açabilir. Erozyon, toprak kaybı ve su kaynaklarının kirlenmesi gibi çevresel sorunlar da ortaya çıkabilir. Beşerî çevrede ise ulaşımın kolaylaşması, ekonomik faaliyetlerin artması ve bölgede ticaretin gelişmesi gibi olumlu etkiler görülebilir. Ancak bu durum, nüfus yoğunluğunun artmasına ve trafik sorunlarının oluşmasına da yol açabilir. Ayrıca, yol yapımı sırasında ortaya çıkan inşaat gürültüsü ve toz, bölgedeki yaşam kalitesini geçici olarak olumsuz etkileyebilir.

Soru 11:

Yaşadığın ilde son yıllarda en belirgin şekilde değişen doğal veya beşeri çevre unsuru nedir? Bu değişimin en önemli nedenleri nelerdir? Yazınız.

Cevap:

Son yıllarda yaşadığım ilde en belirgin şekilde değişen beşerî çevre unsuru, hızla artan yapılaşma ve kentleşmedir. Bu değişimin en önemli nedenleri arasında nüfus artışı, kırsaldan kente göç ve artan konut talebi bulunmaktadır. Aynı zamanda ulaşım projeleri ve ticaret merkezlerinin çoğalması, şehrin çehresini değiştiren başlıca etkenlerdir. Bu durum, ekonomik büyümeyi desteklerken doğal alanların azalmasına ve çevresel sorunların artmasına da yol açmaktadır.

Soru 12:

Doğal çevre zaman içinde değişikliğe uğrayabilmektedir. Bu durumun sebepleri neler olabilir? (10 puan)

Cevap:

Doğal çevrenin zaman içinde değişikliğe uğramasının başlıca sebepleri arasında iklim değişiklikleri, insan faaliyetleri ve doğal afetler gelmektedir.

Soru 13:

Ceren’in yaşadığı yerde bulunan büyük nehir; bir zamanlar çeşit çeşit balıkların yaşadığı, insanların kenarında piknik yaptığı, hayvanların susuzluğunu giderdiği bir yerdi. Ancak yerleşim yerinin etrafında bulunan sanayi tesislerinin ve yerleşim yerindeki konut sayısının artması nedeniyle Ceren’in yaşadığı yerde bazı sorunlar ortaya çıktı.

Bu parçada Ceren’in yaşadığı yerde ortaya çıkan sorunların neler olabileceği ile ilgili yorumlarınızı yazınız.

Cevap:

Ceren’in yaşadığı yerdeki nehir, bir zamanlar canlı ve bereketli bir ekosistem iken, çevredeki sanayi tesislerinin ve nüfus artışının etkisiyle ciddi sorunlarla karşı karşıya kalmıştır. Bu durum, nehir suyunda kirlilik, suyun canlılar için yaşanmaz hale gelmesi, balık ölümleri, su kaynaklarının azalması gibi sorunlara yol açmış olabilir. Ayrıca, nehir kenarındaki piknik alanlarının kirlenmesi, kötü kokuların yayılması ve çevresel dengenin bozulması gibi sorunlar da yaşanıyor olabilir. Bu durum, hem bölge halkının sağlığını tehdit eder hem de doğal yaşamı olumsuz etkiler.

Soru 14:

Doğal ve beşerî çevrenin korunmasında ve sürdürülebilir çevre bilincinin oluşmasında sizlere ne gibi görevler düşmektedir?

Cevap:

Doğal ve beşerî çevrenin korunmasında bize düşen en önemli görev, çevreye duyarlı bir yaşam tarzı benimsemek ve sürdürülebilirlik bilincini yaymaktır. Geri dönüşüm yaparak atıkları azaltmak, enerji ve su tasarrufu sağlamak, doğaya zarar vermeyen ürünler kullanmak ve ağaçlandırma gibi çevre dostu faaliyetlere katılmak bireysel olarak alabileceğimiz önlemler arasındadır. Ayrıca, çevre konusunda farkındalık yaratmak için çevremizdeki insanları bilgilendirmek ve yerel çevre projelerine destek vermek de sorumluluklarımız arasındadır. Bu bilinçle hareket ederek, gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakabiliriz.

Soru 15:

Kuruyan sulak alanlar Türkiye’nin su varlığını ve su canlılarını tehdit ediyor

“… Uzmanlar, geçtiğimiz yüzyılda Türkiye’nin sulak alanlarının yüzde kırkını kaybettiğini, bu durumun su canlılığı çeşitliliğini azalttığını dile getirdi. Sulak alanların azalmasının aynı zamanda tarımı ve içme suyu imkânlarını da olumsuz etkilediği ifade edildi. Uzmanlar, ayrıca su kaynaklarımızın kirlilik tehdidi ile karşı karşıya olduğu konusunda uyarılarda bulundu…”

Buna göre sulak alanların azalmasının sonuçları nelerdir?

Cevap:

Sulak alanların azalması, su canlılarının yaşam alanlarının yok olması nedeniyle biyolojik çeşitliliğin azalmasına yol açmaktadır. Bunun yanı sıra, tarımda sulama suyu sıkıntısı ve içme suyu kaynaklarının azalması gibi ciddi sorunlar ortaya çıkmaktadır. Ek olarak, bu alanların kaybı ekosistem dengesini bozarak erozyon, kuraklık ve iklim değişikliği etkilerini artırmaktadır. Kirlilik tehdidi ise mevcut su kaynaklarını daha da riskli hale getirmektedir.

Soru 16:

Yusufeli Barajı nedeniyle yerleşim yerleri değişen köylüler yeni yuvalarına alıştı

“… Artvin’in Yusufeli ilçesinde Çoruh Nehri üzerine Yusufeli Barajı’nın inşa edilmesiyle Yeniköy, Tekkale, Irmakyanı, Çeltikdüzü, Çevreli, İşhan ve Meşecik köyleri sular altında kalmıştı. Bu köylerin sakinleri, yaklaşık bir yıl önce taşındıkları yeni yerleşim yerlerindeki hayatlarına alıştı. Modern villa şeklinde inşa edilen yeni evler, eski yerleşim yerlerini geride bırakırken hüzünlenen köy sakinlerini mutlu etti. Yeni yapılan yedi köyde toplamda beş yüz yedi konutun yanı sıra bazı iş yerleri, oyun parkları ve sosyal yaşam alanları da yer aldı….”

Yusufeli Barajı’nın yapılması ile doğal ve beşerî çevre unsurlarından hangilerinde değişim yaşanmıştır? Yazınız

Cevap:

Yusufeli Barajı’nın yapılmasıyla doğal çevrede, Çoruh Nehri üzerindeki su ekosistemleri ve sular altında kalan köylerin doğal yapısı değişmiştir. Beşerî çevrede ise yerleşim yerleri tamamen yenilenmiş, modern konutlar, iş yerleri ve sosyal alanlar inşa edilerek köy sakinlerinin yaşam biçimlerinde önemli bir dönüşüm yaşanmıştır.

Soru 17:

Yaşadığınız çevrede yakın zamanda ne gibi değişimler yaşanmıştır? Örnekler veriniz.

Cevap:

Yaşadığım çevrede yakın zamanda hızlı kentleşme ve altyapı projeleri dikkat çekmektedir. Yeni konut projeleri ve alışveriş merkezleri inşa edilirken, bazı yeşil alanlar betonlaşmaya kurban gitmiştir. Bunun yanı sıra, çevre yolları ve toplu taşıma hatlarının genişletilmesi ulaşımı kolaylaştırmıştır. Ancak, artan nüfus ve araç trafiği, hava kirliliği ve gürültü gibi çevresel sorunları da beraberinde getirmiştir.

Soru 18:

Yaşadığınız yerde küçük bir sağlık ocağının olduğunu ve bu sağlık ocağının yerine büyük bir hastane yapıldığını düşününüz.

Yapılan hastane yaşadığınız çevrede ne gibi değişikliklere neden olabilir? Yazınız.

Cevap:

Hastane, sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştırarak bölge halkı için büyük bir avantaj sağlar ve çevredeki nüfus yoğunluğunu artırabilir. Bununla birlikte, hastaneye gelen hasta ve ziyaretçi sayısının artması, trafik yoğunluğuna ve otopark ihtiyacına yol açabilir. Ayrıca, hastanenin inşası sırasında çevredeki doğal alanlar zarar görebilir ve gürültü kirliliği oluşabilir. Ancak, sosyal yaşamın canlanması ve yeni iş imkânlarının ortaya çıkması gibi olumlu etkiler de görülebilir.

Soru 19:

Karadeniz turuna giden 5/E sınıfı ilk durak olarak Trabzon’a uğradılar. Sabah kahvaltısını Ayasofya Caminin bahçesinde bulunan kafede yaptılar. Ardından Atatürk Köşkü’nü ziyaret edip Uzun Göl’e uğrayıp hatıra fotoğrafı çekildiler. Sümela Manastırı’na gitmek için Altındere Vadisine geldiler. Burada öğle yemeğinin ardından Sümela Manastırı’nı gezdiler. Geziden sonra konaklama için Rize’ye doğru yola çıktılar.

Bu metinde “Doğal” ve “Beşerî” unsurlarından hangilerine yer verilmiştir? Yazınız.

Cevap:

Doğal Unsurlar: Uzungöl, Altındere Vadisi
Beşerî Unsurlar: Ayasofya Cami, kafe, Atatürk Köşkü, Sümela Manastırı

Soru 20:

Merhaba arkadaşlar, eskiden ilimiz bu kadar kalabalık ve büyük değildi. Bundan yıllar önce ilimizde çay üretilmeye başlandı. Daha önce ekip biçemediğimiz yamaçlar çay tarlalarına dönüştü ve çayın işlenmesi için büyük fabrikalar kuruldu. Fabrikaların enerji ihtiyacını karşılamak için akarsularımıza barajlar yapıldı. Çay tarımında ve fabrikalarında iş gücüne ihtiyaç duyuldu ve bu sebeple ilimize başka illerden göç edenler oldu. İlimizin nüfusu, ilimizdeki konut sayısı hızla arttı ve yerleşim alanı genişledi. Artan ihtiyaçları karşılamak için okullar, hastaneler ve alışveriş merkezleri yapıldı.

Buna göre bu ilde doğal ve beşerî çevrenin değişimine neden olan unsurlar nelerdir?

Cevap:

Doğal çevrenin değişimi: Yamaçların çay tarlalarına dönüştürülmesi ve akarsulara barajlar yapılması, doğal çevrenin dönüşümüne neden olmuştur.
Beşerî çevrenin değişimi: Çay fabrikalarının kurulması, nüfus artışı, göçler, konut sayısının ve yerleşim alanlarının genişlemesi, ayrıca okullar, hastaneler ve alışveriş merkezlerinin yapılması beşerî çevredeki değişikliklerin temel unsurlarıdır.

Soru 21:

Türkiye’nin enerji ve su yönetiminde öncü projelerinden biri olan Ermenek Barajı 210 metre yüksekliğiyle ülkemizin en büyük dördüncü barajıdır. Hem mühendislik açısından bir şaheser hem de enerji sektöründe önemli bir yere sahip. Barajın yapılması ile birlikte bölgenin ekonomik, doğal ve beşeri yapısında değişimler yaşanmıştır. İklim karasal iken kışların ılık geçmesi ile bölgede zeytin tarımı başlamıştır. Üretilen hidroelektrik sayesinde ülkemizin elektrik ihtiyacına destek sunmaktadır. Evleri sular altında kalan Çavuş Köyü sakinleri ise kendilerine devletin belirlediği yeni bir yere biraz üzgün olsalar da taşınmışlardır. . Ayrıca birçok kömür madeni de sular altında kalmıştır.

Bu metne göre insanların yaşadıkları yerde doğal ve beşeri çevrede neler değişmiştir yazınız?

Cevap:

Doğal çevredeki değişiklikler: Baraj gölü oluşmuş, bu durum bölgenin iklimini etkileyerek kışların daha ılık geçmesine ve zeytin tarımının başlamasına olanak sağlamıştır. Ayrıca, kömür madenleri sular altında kalmıştır.
Beşerî çevredeki değişiklikler: Çavuş Köyü sakinleri evleri sular altında kaldığı için yeni bir yere taşınmak zorunda kalmıştır. Hidroelektrik üretimi ise ülkenin enerji ihtiyacına destek sağlayarak ekonomik yapıyı güçlendirmiştir.

Soru 22:

Batman’da petrol üretiminin sağladığı gelişmelerden bazıları şunlardır:
• Şehir ekonomisine önemli miktarda gelir sağlanmıştır.
• Petrol rafinerileri ve petrokimya gibi tesisler kurulmuştur.
• Petrol üretimi ile artan ekonomik faaliyetler sayesinde yol, su, elektrik ve konut gibi temel hizmetlerin iyileştirilmesi için kaynak ayrılmıştır.

Bu bilgilere dayanılarak Batman’da petrol üretimi sonrasında hangi alanlarda gelişmeler yaşandığını yazınız.
Cevap:

Altyapı, sanayi, ekonomi

Soru 23:

Yaşadığımız il genel olarak dağlık bir yapıya sahiptir. Dağlarımızın arasında akarsular bulunmaktadır. Geçtiğimiz yıllarda Devlet Su İşleri tarafından bu akarsulardan birinin üzerine baraj yapıldı. Barajın yapılmasıyla birkaç köy sular altında kaldı. Köy sakinleri, barajın yakınlarındaki dağların eteklerine yapılan yeni yerleşim alanlarına yerleştirildiler. Barajın yapılması ilimizin iklim yapısını da etkiledi. Yağışların artmasıyla ilimizin ormanlarındaki ağaç sayısında artış yaşandı ve ormanlık alanlar genişledi.

Metne göre doğal ve beşerî çevrenin değişiminden etkilenen unsurlar nelerdir? Yazınız

Cevap:

İklim
Yerleşim yerleri
Ormanlar

Soru 24:

Adana, Türkiye’nin önemli tarım ve sanayi şehirlerinden biri olarak hızla gelişmeye devam etmektedir. Verimli Çukurova topraklarında pamuk, mısır ve narenciye gibi ürünler yetiştirilmekte, modern tarım teknikleri kullanılmaktadır. Sanayi alanında ise gıda, tekstil ve petrokimya sektörlerinde büyük yatırımlar yapılmış, organize sanayi bölgeleri genişletilmiştir. Şehirde ulaşımı rahatlatmak için yeni yollar ve köprüler inşa edilmiş, aynı zamanda Seyhan Nehri çevresindeki rekreasyon alanları genişletilmiştir. Turizm açısından da Adana Kebabı ve Portakal Çiçeği Karnavalı gibi unsurlar şehre canlılık kazandırmıştır.

Adana’daki doğal ve beşerî çevreyi oluşturan unsurlar nelerdir?

Değişimin sebepleri nelerdir?

Değişimin sonuçları nelerdir?

Cevap:

Adana’daki doğal ve beşerî çevreyi oluşturan unsurlar:
- Doğal çevre unsurları: Çukurova toprakları, Seyhan Nehri, tarım alanları
- Beşerî çevre unsurları: Organize sanayi bölgeleri, yollar, köprüler, rekreasyon alanları, turistik etkinlikler (Adana Kebabı, Portakal Çiçeği Karnavalı)
Değişimin sebepleri:

Tarımda modern tekniklerin kullanılması ve verimli toprakların değerlendirilmesi, Sanayi yatırımlarının artması ve organize sanayi bölgelerinin genişletilmesi , Ulaşım projelerinin yapılması ve turizmin gelişmesi

Değişimin sonuçları:

Tarım ürünlerinin çeşitliliği ve verimliliğin artması, Gıda, tekstil ve petrokimya sektörlerinde büyüme, Ulaşımın kolaylaşması ve şehir içi hareketliliğin artması, Turizmin canlanması ve karnaval etkinliklerinin şehre katkı sağlaması

522 Doğal ve Beşeri Çevremizdeki Değişim Açık Uçlu Soru ve Cevaplar yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

521 İlimizin Göreceli Konumu Açık Uçlu Soru ve Cevaplar

Erkan İsanmaz — Wed, 01 Jan 2025 09:58:42 +0000

Soru 1:

Ankara, İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan ve Türkiye’nin başkenti olan önemli bir şehirdir. Şehir, geniş düzlükler ve tepelerle çevrili bir coğrafyaya sahip olup kara ve demir yollarının kesişim noktasında stratejik bir konumda yer alır. Bölgede linyit ve mermer gibi doğal zenginlikler bulunurken, tarıma elverişli araziler de dikkat çeker. Baraj gölleri, yeşil alanlar ve vadiler şehre doğal bir güzellik katarken, Ankara Kalesi, Anadolu Medeniyetleri Müzesi ve Roma Hamamı gibi tarihi yapılar kentin kültürel mirasını yansıtır.

Verilen metinde Ankara ilinin göreceli konumu ile ilgili hangi alanlarda bilgi verilmiştir?

Cevap:

Yeryüzü şekilleri
Yeraltı kaynakları
Su kaynakları
Tarihi varlıkları

Soru 2:

Aşağıda göreceli konum özellikleri verilen illerimizin isimlerini yazınız.

Ülkemizin peri bacaları ile ünlü ilidir. Bu ilimizde Göreme Millî Parkı, Karain Güvercinlikleri, Derinkuyu ve Kaymaklı yer altı şehirleri, Karlık ve Yeşilöz kiliseleri yer alır.
Bu ilimiz Akdeniz Bölgesi’nde yer almaktadır. Ülkemizin muz üretiminin yaklaşık üç bölü dördü, çilek üretiminin yarısı burada yapılır. Şehirde, güzel plajlar ve antik kalıntılar bulunur. Alanya, Kaş, Kemer gibi turizm alanında gelişmiş ilçeleri vardır.

Cevap:

Nevşehir
Antalya

Soru 3:

Haritadan hareketle Ankara ilinin göreceli konumunu ifade ediniz.

Cevap:

– Ankara’nın doğusunda Kırıkkale ve Kırşehir gibi iller yer almaktadır.

– Ankara’nın batısında Eskişehir ili yer almaktadır.

– Ankara’nın güneyinde Konya ili yer almaktadır. Ankara’nın kuzeyinde Bolu ve Çankırı illeri yer alır.

– Tuz Gölü Ankara’nın güneyindedir.

Soru 4:

Çınar’ın evinin binalara göre göreceli konumunu kısaca yazınız.
Çınar’ın evinin cadde ve sokaklara göre göreceli konumunu kısaca yazınız.

Cevap:

Çınar’ın evi bankanın doğusunda ve sığınağın güneyindedir.
Çınar’ın evi, Hülya Sokağı ile Derya Caddesi’nin kesiştiği yerdedir.

Soru 5:

Yaşadığınız ilin göreceli konumunu yazınız.

Cevap:

Komşu İllere Göre Göreceli Konumu

Yaşadığım il olan Konya’nın kuzeyinde Ankara ve Eskişehir; doğusunda Aksaray ve Niğde; güneyinde Mersin, Karaman ve Antalya; batısında ise Isparta ve Afyonkarahisar bulunmaktadır.

Su Kaynaklarına Göre Göreceli Konumu

Ülkemizin ikinci büyük gölü olan Tuz Gölü ile sınırımız vardır. Türkiye’nin en büyük tatlı su gölü olan Beyşehir Gölü de ilimiz sınırları içinde yer almaktadır.

Yeryüzü Şekillerine Göre Göreceli Konumu

Konya’nın yeryüzü şekilleri genellikle geniş düzlükler ve ovalardan oluşur. Türkiye’nin en büyük kapalı havzası olan Konya Ovası, ilin en belirgin coğrafi özelliğidir.

Tarihî-Doğal Güzelliklere Göre Göreceli Konumu

Çatalhöyük Antik Kenti, Mevlana Türbesi, Alaeddin Camii, İnce Minareli Medrese ve Karatay Medresesi tarihî yerlerindendir. Yerköprü Şelalesi ise doğal güzelliklerinden biridir.

Soru 6:

Göreceli konumu belirlerken hangi bilgiler kullanılmaktadır? Yazınız.

Cevap:

Komşu iller
Yeryüzü şekilleri
Doğal güzellikler
Tarihî mekânlar

Soru 7:

Aşağıda verilen haritadan hareketle Antalya’nın göreceli konumu hakkında bilgi veriniz.

Cevap:

6 ile kara sınırı bulunmaktadır.
Akdeniz’in kuzeyinde yer alır.
Batısında Muğla vardır.
Burdur, Isparta ve Konya’nın güneyindedir.

Soru 8:

Merhaba benim adım Murat. Sinop’ta yaşıyorum. Yaşadığım ilin kuzeyinde Karadeniz, doğusunda Samsun, batısında Kastamonu, güneyinde Çorum bulunmaktadır. Yaşadığım ildeki Hamsilos Koyu, yemyeşil ormanları ile göz kamaştıran doğal bir güzelliğe sahiptir. Şayet şehrimize yolunuz düşerse renkli ve bilge kişiliği ile ünlenmiş İlk Çağ filozofu Diyojen’in heykelini ziyaret etmeden geçmeyin derim.

Murat’ın verdiği bilgilerden yola çıkarak siz de yaşadığınız ilin göreceli konum özelliklerini yazınız.

Cevap:

Ankara’da yaşıyorum. Yaşadığım il doğu yönünde Kırşehir ve Kırıkkale batı yönünde Eskişehir kuzey yönünde Çankırı kuzeybatı yönünde Bolu güney yönünde Konya ve Aksaray illeri ile çevrilmiştir. Yaşadığım ilde Eymir Gölü ve Nallıhan Kuş Cenneti doğal bir güzelliğe sahiptir. Şehrimize uğrarsanız Anıtkabir’i Augustus Tapınağı’nı ve Gordion Antik Kenti ve Müzesini ziyaret edebilirsiniz.

Soru 9:

Merhaba, adım Kağan. Yaşadığım ilçe Antalya kent merkezinin doğusunda, Manavgat ilçesinin batısında yer alıyor. Yakın çevremde pek çok otel bulunuyor. El sanatı olarak bıçakçılık yapılıyor. Pehlivanları ile meşhur olan ilçemde muz seraları yer alıyor.

Kağan’ın yaşadığı ilçenin adını yazınız?

Cevap:

Serik

Soru 10:

Yaşadığınız ilin tarihi mekanlar ve doğal güzelliklere göre göreceli konumunu kısaca yazınız?

Cevap:

Tarihi mekanlar: Aspendos, Side antik kenti, Perge, Yivli minare, Alanya Kalesi, Kaleiçi vb.
Doğal güzellikler: Zeytintaşı Mağarası, Manavgat Şelalesi, Damlataş Mağarası, Tazı Kanyonu vb.

Soru 11:

Anadolu’nun en eski şehirlerinden biriyim. Sekiz şehirle kuşatılmış etrafım. Bir yanımda Dicle Vadisi , öbür yanımda sönmüş bir volkandır Karacadağ’ım . Dünyanın 2. uzun kalesidir surlarım. Ulu camim, Malabadi ve on gözlü köprüm. Tam bir hoşgörü şehriyim dört ayaklı minarem ile yanyana durur Aziz Kyriakos Kilisesi ile Mar Petyun Keldani Katolik Kilisesi. Çok güzel görünür Keçi Burcundan Hevsel Bahçelerim.Efsanelere konu olmuş Kırklardağım…

Yukarıdaki paragrafta ilimizin “Göreceli konumu” ile ilgili hangi özellikleri anlatılmıştır? Yazınız.

Cevap:

Diyarbakır

Soru 12:

Bir ilin komşu illere, yeryüzü şekillerine, su kaynaklarına, tarihî mekânlarına ve doğal güzelliklerine bağlı olarak ortaya çıkan kendine has özelliklerinin tümüne ne denir? Yazınız.

Cevap:

Göreceli konum

Soru 13:

Verilen görselden hareketle İstanbul’un komşu illere göre göreceli konum özelliklerini yazınız.

Cevap:

Batısında Tekirdağ yer alır.
Doğusunda Kocaeli yer alır.

Soru 14:

Verilen görselden hareketle Samsun’un yeryüzü şekillerine göre göreceli konum özelliklerini yazınız.

Cevap:

Doğuda Çarşamba Ovası ve Yeşilırmak vardır.
Batıda Bafra Ovası ve Kızılırmak vardır.
Kuzeyinde Karadeniz yer alır.
Güneyinde Canik Dağları uzanır.

Soru 15:

Yukarıdaki Türkiye Siyasi Haritası’na göre Afyonkarahisar’ın göreceli konumu şu şekildedir:

Yedi il ile sınırı vardır.
Batısında Denizli, Uşak ve Kütahya bulunmaktadır.
Güneyinde Burdur ve Isparta vardır.
Doğusunda Konya yer almaktadır.
Kuzeyinde Eskişehir bulunmaktadır.

Bu bilgilerden yola çıkarak siz de yaşadığınız ilin göreceli konumunu yazınız.

Cevap:

Benim yaşadığım il Antalya’dır. Antalya’nın altı il ile sınırı vardır.
Batısında Muğla bulunmaktadır.
Güneyinde Akdeniz vardır.
Doğusunda Mersin ve Karaman yer almaktadır.
Kuzeyinde Konya, Isparta ve Burdur bulunmaktadır.

Soru 16:

Aşağıdaki harita üzerinde yaşadığınız ili ve komşu illerinizi yazınız.

Cevap:

Örnek: Antalya ve komşu illeri

Soru 17:

Akdeniz bölgesinde yer alan Isparta’nın güneyinde Antalya, kuzeyinde Afyon, doğusunda Konya ve batısında Burdur yer almaktadır. Toros dağları Antalya ile arasındaki sınırları oluşturmaktadır. Eğirdir gölü ve Aksu çayı Isparta sınırları içerisinde yer almaktadır.

Isparta’nın göreceli konumu ile ilgili hangi bilgiler yer verilmiştir? Yazınız.

Cevap:

Komşu illeri
Yeryüzü şekilleri
Su kaynakları

Soru 18:

Yaşadığınız ilin komşu illere göre göreceli konumu hakkında bilgi veriniz.

Cevap:

Örnek Eskişehir: Eskişehir’in doğusunda Ankara, kuzeyinde Bolu ve Bilecek, batısında Kütahya, güneyinde ise Afyonkarahisar ve Konya yer almaktadır.

Soru 19:

Bir ilin komşu illere, yeryüzü şekillerine, su kaynaklarına, tarihî mekânlarına ve doğal güzelliklerine bağlı olarak ortaya çıkan kendine has özelliklerinin tümü o ilin göreceli konumunu oluşturur.

Bu bilgilerden üçünü kullanarak yaşadığınız ilin göreceli konumu hakkında bilgi veriniz.

Cevap:

Örnek İstanbul

-İstanbul’un batısında Tekirdağ doğusunda Kocaeli yer almaktadır.

-İstanbul, yedi tepenin üzerinde kurulmuş tarihi bir şehirdir. Düz ve sade bir yeryüzü şekline sahiptir.

-İstanbul’da Karadeniz ve Marmara Denizi ile İstanbul Boğazı bulunmaktadır.

Soru 20:

Göreceli konumu hakkında bilgi verilen illerin isimlerini yazınız?

………………………………………………………..

Adana’nın batısında, Antalya’nın doğusundayım. Sertavul Geçidi ile Orta Anadolu’ya bağlanırım. Akdenizliyim, severim güneşi. Kış gelip kapıyı çalsa da aralar, lakin açmam kapıyı. Uzun sahil şeridimde kurulu seralarım. Limanım ile dünya ticaretine açılırım.

………………………………………………………..

Yükseltisi en fazla illerden biriyim. Adımı efsanelere konu olan dağımdan almışım. Fırat Nehri’nin en önemli koludur Murat Nehri’m. Güneyimde Van Gölü, Doğuda Gürbulak Sınır Kapısı ile Irak… Erzurum en geniş komşumdur benim.

………………………………………………………..

Konya’dan sonra yüz ölçümü en büyük il benim. Tam sekiz komşum var. İki bin metreden yüksektir dağlarım. Ülkemin en büyük nehri topraklarımda doğar. Bir yanda tarihî köklerim, Divriği Ulu Camii ile yükselirim. Bir yanda kongrem var, cumhuriyete erişirim.

Cevap:

Mersin
Ağrı
Sivas

Soru 21:

Arkadaşlarım ile il bulmaca oyunu oynuyorduk sıra bana gelince ; ülkemizin Bulgaristan sınırının güneyinde , Karadeniz’in batısında ayrıca Avrupa kıtasında yer alan ilimizi sordum acaba bu ilimizin adı nedir?

Cevap:

Kırklareli

Soru 22:

Üç tarafı denizlerle çevrili, Asya ve Avrupa kıtaları üzerinde kurulu bir şehrimizdir. Şehirde dağlık alanlar, ovalar ve kıyı şeritleri dikkat çeker. Haliç, Boğaz, Küçükçekmece ve Büyükçekmece gölleri ile Riva Deresi gibi su kaynakları bulunur. Ayrıca Topkapı Sarayı, Ayasofya ve Galata Kulesi gibi önemli tarihî eserlere ev sahipliği yapar. Bu özellikleriyle hem doğal hem de kültürel zenginlikleriyle öne çıkar.

Hakkında bazı bilgilerin verildiği bu şehrin adını yazınız.

Cevap:

İstanbul

Soru 23:

Akdeniz’in doğu kıyısında yer alır ve bu durum, onu önemli bir liman kenti yapar. Akdeniz’e olan kıyısı sayesinde uluslararası ticaret ve ulaşım açısından stratejik bir konumdadır. doğusunda Adana, kuzeyinde Niğde ve Karaman, batısında Antalya ile çevrilidir. Bu illerle olan kara yolu bağlantıları, şehrin bölgedeki ulaşım ağının merkezlerinden biri olmasını sağlar.

Yukarıda verilen göreceli konum bilgilerine göre hangi şehrimizden bahsedilmektedir? Yazınız.

Cevap:

Mersin

521 İlimizin Göreceli Konumu Açık Uçlu Soru ve Cevaplar yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

513 Yardımlaşma ve Dayanışma Açık Uçlu Soru ve Cevaplar

Erkan İsanmaz — Wed, 01 Jan 2025 07:44:24 +0000

Soru 1:

Türkiye’de son yıllarda tekrar yaygınlaşan, toplumsal dayanışmanın güzel bir örneği olan bir uygulamadır. Bu uygulama sayesinde, ekonomik durumu iyi olan kişiler, ihtiyaç sahibi ailelere ekmek bağışında bulunabilirler.

Hakkında bilgi verilen bu yardımlaşma uygulamasının adını yazınız.

Cevap:

“Askıda Ekmek” uygulaması

Soru 2:

“Mutluluklar paylaşıldıkça çoğalır, acılar paylaşıldıkça azalır.” sözünü kısaca açıklayınız.

Cevap:

Hayat bize bazen acı, bazen de mutluluk sunar. İnsan herhangi bir sıkıntısını, herhangi birisi ile paylaştığında o sıkıntının azalmış olduğu hisseder. Acının kişi üzerinde yaratmış olduğu etkinin, paylaşılarak daha da azalması sağlanabilmektedir. Güzel bir haber aldığımız zaman mutlu oluruz. Örneğin bir kardeşimiz dünyaya geldiğinde gönlümüz sevinç ve mutlulukla dolar. Bu sevinçli anlarımızı paylaştığımız kişilerin sevincimize ortak olması bizleri daha mutlu eder.

Soru 3:

Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerinde meydanlara, cami ve çeşme yanlarına yardımlaşma amaçlı sadaka taşı konurdu. İhtiyaç sahiplerine yardım etmek isteyenler bu taşın içine para bırakırdı. Böylece ihtiyaç sahibi kişiler gecenin geç saatlerini bekler, kimseye görünmeden ihtiyacı kadar olan parayı bu taşın içinden alırdı. Böylece ihtiyaç sahibi kişiler incinmemiş olur ve yapılan hayır amacına ulaşırdı.

Buna göre sadaka taşı uygulamasının hangi aşaması ihtiyaç sahibi kişilerin incinmesini önlemektedir? Yazınız.

Cevap:

İhtiyaç sahibi kişilerin gece geç saatlerde kimseye görünmeden ihtiyacı kadar parayı alabilmesi aşaması

Soru 4:

Ülkemizde toplumsal yardımlaşma ve dayanışma faaliyetlerine yönelik çalışmalar, kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşları tarafından yürütülmektedir. Kamu kurum ve kuruluşları ülkemizin her yerinde faaliyet göstermektedir. Sivil toplum kuruluşları ise kurulduğu bölgede sosyal yardım çalışmaları düzenlemenin yanı sıra ülke genelinde de faaliyetler yürütür.

Sosyal yardımlaşma faaliyetlerinde bulunan sivil toplum kuruluşlarına üç tane örnek yazınız.

Cevap:

Mehmetçik Vakfı
LÖSEV
Türk Kızılay

Soru 5:

Almanya’da muharrem ayı münasebetiyle aşure dağıtıldı
“… Almanya’da T.C. Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı camilerde muharrem ayı münasebetiyle birçok ürünün aynı kazanda pişirilmesi ile oluşan aşure dağıtıldı. Bu etkinliğe başta Almanlar olmak üzere birçok milletten insan ilgi gösterdi. Düzenlenen bu etkinlik, birçok kültürden insanın birlik ve beraberliğine uygun ortam oluşturdu. Bu etkinlik sayesinde birçok millet ve kültürün bir araya gelmesi, farklı ürünlerin aynı kazanda bir araya gelip güzel bir lezzet oluşturması gibi kültürel bir tat ve zenginlik sağlamıştır.”

Buna göre Almanya’da muharrem ayında aşure dağıtılmasının faydaları neler olmuştur? Yazınız.

Cevap:

Farklı kültürlerden insanları bir araya getirerek toplumsal birlik ve beraberliği güçlendirmiştir. Kültürel zenginlik ve hoşgörü artarken, insanlar arasındaki bağlar kuvvetlenmiştir

Soru 6:

Asrın felaketi olarak adlandırılan, 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli ve birçok ilimizi etkileyen deprem, milletçe yaşadığımız büyük felaketlerdendir. Bu felaket karşısında halkımız tek yürek olup depremzedelerin yaralarını sarmaya çalışmış, maddi ve manevi yardımlar yaparak depremzedelere her türlü desteği sağlamaya gayret etmiştir.

Bu olay Türk milletinin hangi duygulara sahip olduğunu göstermektedir? Yazınız.

Cevap:

6 Şubat 2023’te yaşanan bu deprem; Türk milletinin vefa, kardeşlik, merhamet, dayanışma ve yardımlaşma duygularını en güçlü şekilde ortaya koymuştur.

Soru 7:

Türk Kızılay ve belediyelerin başlattığı “Kıyafet Dönüşüm Projesi” ile çöpe atılacak kıyafetler, vatandaşlar tarafından bu kutulara atılır. Bu ürünlerin geri dönüşümünden elde edilen gelir barınma, gıda, giyim ve eğitim desteği gibi faaliyetlere kaynak oluşturmaktadır.

Bu bilgiden hareketle Türk Kızılayın sosyal yardımlaşma ve dayanışmaya sağlayacağı bireysel ve toplumsal katkılar neler olabilir? Üç tanesini yazınız.

Cevap:

Kardeşlik ve dostluk duyguları gelişir.
Sosyal bağları güçlendirir.
Toplumsal birlik ve beraberlik güçlenir.

Soru 8:

Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerinde meydanlara, cami ve çeşme yanlarına yardımlaşma amaçlı bir, bir buçuk metre yüksekliğinde silindir bir taş konurdu. İhtiyaç sahiplerine yardım etmek isteyenler, bu taşın içine para bırakırdı. Böylece ihtiyaç sahibi kişiler gecenin geç saatlerini bekler, kimseye görünmeden ihtiyacı kadar olan parayı bu taşın içinden alırdı. Böylece ihtiyaç sahibi kişiler incinmemiş olur ve yapılan hayır amacına ulaşırdı.

Hakkında bilgi verilen bu yardımlaşma uygulamasının adı nedir? Yazınız.

Cevap:

Sadaka Taşı

Soru 9:

Öğrencilere dürüstlük, yardımlaşma gibi tutum ve davranışları kazandırmak amacı ile “İtimat Bakkaliyesi” projesi başlatıldı. Atatürk Ortaokulunda öğrenim gören ve ihtiyacı olan öğrencilerin ihtiyaçlarının karşılanması için 3 Ekim 2024 tarihinden itibaren öğretmen, öğrenci ve veli iş birliği ile okulda “İtimat Bakkaliyesi” açıldı. Proje kapsamında evde hazırlanan pasta ve kekler, bakkaliyenin tezgâhına konuldu. Herhangi bir görevlinin bulunmadığı bakkalda alışveriş yapan öğrenciler, aldıkları ürünlerin ücretlerini sadaka kutusuna koydular.

Parçaya göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Ne düzenlenmiş?:
Neden düzenlenmiş?:
Nerede düzenlenmiş:
Ne zaman düzenlenmiş?:
Kim düzenlemiş?:

Cevap:

Ne düzenlenmiş?:	İtimat Bakkaliyesi Projesi
Neden düzenlenmiş?:	Öğrencilere dürüstlük ve yardımlaşma tutum ve davranışlarını kazandırma
Nerede düzenlenmiş:	Atatürk Ortaokulunda
Ne zaman düzenlenmiş?:	3 Ekim 2024’ten itibaren
Kim düzenlemiş?:	Öğretmen, öğrenci ve veliler

Soru 10:

Geçmişimizde yaygın olan günümüzde az da olsa yaşatılmaya çalışılan yardımlaşma dayanışma örneklerine iki örnek yazınız.

Cevap:

Askıda Ekmek
Zimem Defteri

Soru 11:

1868 yılında yaralı askerlere yardım için kurulan bir kuruluştur. Günümüzde doğal afetlerde yardıma ihtiyacı olanlara, barınma, giysi ve gıda yardımı yapar. Ülke genelinde kan bağışları organize eder.

Hakkında bilgi verilen yardımlaşma kurumunun adını yazınız.

Cevap:

Türk Kızılay

Soru 12:

Kırsal kesimlerde ortak ya da kişisel işlerin el birliğiyle ve sırayla yapılmasına dayanan geleneksel yardımlaşmaya ne denir? Yazınız.

Cevap:

İmece

Soru 13:

Osmanlı Devleti’nde insan merkezli mahalle anlayışının en güzel yansımalarından birini sadaka taşları oluştururdu. Bu taşlar, genellikle cami etrafında yer alırdı ve üzerinde para koyulabilecek bir oyuğu bulunurdu. Sadaka taşlarına para bırakıldıktan sonra ihtiyacı olan kişi, buradan ihtiyacı kadarını alır ve diğer ihtiyaç sahiplerini de düşünürdü.

Bu uygulama, Osmanlı Devleti’nde neyin geliştiğini göstermektedir?

Cevap:

Yardımlaşma ve dayanışma

Soru 14:

Ülkemizde toplumsal yardımlaşma ve dayanışma faaliyetlerine yönelik çalışmalar yapan sivil toplum kuruluşlarına ve yaptığı çalışmalara bir örnek yazınız.

Cevap:

Ülkemizde toplumsal yardımlaşma ve dayanışma faaliyetlerine yönelik çalışmalar yapan sivil toplum kuruluşlarına örnek: Türk Kızılay Türk Kızılay’ın yaptığı çalışmalara örnek: Bölge Kan Merkezleri, Kan Bağış Merkezleri ve mobil kan bağış araçları ile ülkemizin ihtiyacı olan kanın tamamını gönüllü ve sürekli bağışçılardan karşılamaya çalışılır.

Soru 15:

Bir kasabada büyük bir sel felaketi yaşanır. Felaket sonrasında birçok ev yıkılır, tarım arazileri zarar görür ve halkın büyük bir kısmı geçici olarak evsiz kalır. Devlet her türlü imkânı kullanarak kasaba halkına yardım eder. Kasabadaki herkes elindeki imkanları paylaşmaya başlar. Evleri sağlam kalanlar, evsiz kalan komşularını ağırlar; yiyecek, su ve battaniyeler hızla ihtiyaç sahiplerine ulaştırılır. Yerel esnaf, dükkânlarını yardıma açar; fırıncılar ekmeklerini, market sahipleri gıdalarını ücretsiz olarak dağıtır. Bu durum kasaba halkını birbirine daha da yakınlaştırır ve insanlar kısa zamanda toparlanmayı başarır.

Buna göre yardımlaşma ve dayanışmanın olmadığı bir toplumda ne gibi sorunların ortaya çıkabileceğini yazınız.

Cevap:

1) Yardımlaşma olmadığı için halk arasında güvensizlik ve çatışma ortamı oluşur

2) Maddi imkanlardan yoksun insanların daha da yoksullaşmasına neden olur.

3) Toplumun dayanışma göstermemesi felaketin etkilerinin daha da büyümesine neden olur hastalıkları artar yetersiz barınma ve beslenme sorunlar ortaya çıkar.

4) Tarım arazileri zarar gören çiftçiler yardımlaşma olmadığı için yeniden üretime başlayamaz ve ekonomik olarak zor durumda kalırlar.

5) Yardımlaşma ve dayanışmanın olmadığı bir toplumda insanlar yalnızlaşır bu da insanlarda psikolojik sorunlara yol açabilir altı yardımlaşmanın olmadığı bir toplumda insanlar birbirlerine olan güvenlerini kaybeder toplumun farklı kesinler arasında kopukluklar oluşur ve sosyal bağlar zayıflar burada toplumun parçalanmasına yol açar.

Soru 16:

Günümüzde Türk Kızılay, bazı illerde “2. El Tekstil” projesi başlatmıştır. Bu proje ile kıyafet dönüşüm kutularında tekstil ürünleri ve kıyafet toplanmaktadır. Bu ürünlerin geri dönüşümünden elde edilen gelir barınma, gıda, giyim ve eğitim desteği gibi faaliyetlere kaynak oluşturmaktadır. Verilen açıklamayı göz önünde bulundurarak aşağıdaki soruları yanıtlayınız.

Bu örnekten yola çıkarak yaş grubunuzdaki ihtiyaç sahibi öğrencilere yönelik bir etkinlik planlayıp yazınız.

Cevap:

Verdiği örnekte yaş grubunun barınma, gıda, giyim, eğitim vb. ihtiyaçlarına yönelik etkinlik yazan öğrenciler tam puan alacaktır. Örnek yanıt: Temiz, sağlam ve ütülü kıyafetlerimizi okulda belirlediğimiz noktalarda bulunan kutulara koyacağız. Bu kutuları belediyenin ilgili birimine teslim edeceğiz.

Soru 17:

Okulunuzda toplumsal yardımlaşma ve dayanışmaya katkıda bulunabilecek ne tür faaliyetler yapılabilir? Düşüncelerinizi yazınız.

Cevap:

Kıyafet ve Oyuncak Toplama: Kullanılabilir durumda olan kıyafet, oyuncak ve kitapları ihtiyaç sahibi öğrenci veya ailelere ulaştırmak için kampanyalar düzenleyebiliriz.

Soru 18:

Hayatınız boyunca yapmış olduğunuz yardımlaşma ve dayanışma davranışlarından birini detaylıca açıklayınız?

Cevap:

Bir keresinde mahallemizdeki bir aile, geçici olarak zor bir dönemden geçiyordu. Hem maddi sıkıntıları vardı hem de günlük işlerinde yardıma ihtiyaç duyuyorlardı. Bu durumu fark ettiğimizde ailece bir araya gelerek onlara destek olmaya karar verdik. Öncelikle ihtiyaç duydukları temel gıda ve kıyafetleri toparlayıp onlara ulaştırdık. Daha sonra evlerinde eksik olan bazı işleri tamamlamalarına yardım ettik, özellikle de çocuklarının derslerinde destek olabilmek için zaman ayırdık.

Mahallede başka komşularla da konuşarak dayanışmayı büyüttük; kimisi yemek yaptı, kimisi ev eşyası temin etti. Bu süreçte hem onların yükünü hafifletmiş olduk hem de dayanışmanın ne kadar değerli olduğunu bir kez daha anladım. Yardımlaşmanın, sadece maddi değil, manevi bir bağ kurarak da insanlara güç verdiğini o zaman daha iyi fark ettim.

Soru 19:

Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerinde meydanlara cami ve çeşme yanlarına yardımlaşma amaçlı ………….. …………… konurdu. İhtiyaç sahiplerine yardım etmek isteyenler bunun içine para bırakırdı. Böylece ihtiyaç sahibi kişiler gecenin geç saatini bekler kimseye görünmeden ihtiyacı kadar olan parayı buradan alırdı. Böylece ihtiyaç sahibi kişiler incinmemiş olur ve yapılan hayır amacına ulaşırdı.

Buna göre verilen boşluğa yardımlaşma unsurlarından hangisi gelmelidir?

Cevap:

Sadaka Taşı

Soru 20:

Millî Mücadele Dönemi’nde Mustafa Kemal Paşa tarafından bazı emirler yayımlandı. Bu emirlerle ordunun giyinme, beslenme, cephane gibi ihtiyaçları karşılanmak istendi. Türk milleti, tüm yokluklara rağmen vatanının düşmandan kurtarılması için varını yoğunu ortaya koyup ordusunun yanında güçlü bir duruş sergiledi.

Yukarıda verilen metinde Türk milletinde var olan hangi özellikler anlatılmak istenmiştir? “2”tanesini yazınız.

Cevap:

Fedakarlık, vatanseverlik, milli birlik ve dayanışma gibi özellikler anlatılmak istenmiştir.

Soru 21:

Yardımlaşma ve dayanışma faaliyetlerine katılmanın bireylerin gelişimine sağlayabileceği katkıları yazınız.
Cevap:

Bu faaliyetlere katılım, bireylerin empati, iş birliği ve liderlik becerilerini geliştirir. Aynı zamanda toplumsal sorumluluk bilincini artırır ve bireylerin kendilerini daha faydalı ve değerli hissetmelerini sağlar.

Soru 22:

Askıda Bisiklet Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği tarafından Muğla’nın Ortaca ilçesinde 5. Askıda Bisiklet Şenliği düzenlendi. Şenlik kapsamında ihtiyaç sahibi 30 çocuğa bisiklet hediye edildi. Askıda Bisiklet Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı derneğin bir proje ile yola çıktığını ve bugüne kadar 1500 çocuğu bisikletle buluşturduklarını anlattı. Son dönemlerde çok fazla rastlanan aşırı şişmanlık, teknoloji bağımlılığı gibi toplumsal sorunlardan çocukları kurtarmanın bir yolunun da bisiklet olduğunu düşünen dernek, çeşitli etkinliklerle gençleri bisiklet hediye ediyor ve spor ile ilgili alanlar yaratarak verimli vakit geçirmelerini hedefliyor.

Projenin toplumsal birliğe katkısı nedir?
Cevap:

Askıda Bisiklet Projesi, toplumsal birliğe katkı sağlayarak hem fiziksel hem de sosyal anlamda önemli bir değer yaratmaktadır. İhtiyaç sahibi çocuklara bisiklet hediye edilmesi, dayanışma ve paylaşma kültürünü güçlendirirken toplumda yardımlaşma bilincini artırır. Bunun yanı sıra, bisiklet sporu sayesinde çocukların sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemelerine ve teknoloji bağımlılığı gibi sorunlardan uzaklaşmalarına olanak tanır. Şenlik ve etkinliklerle bir araya gelen çocuklar ve aileler, ortak bir amaç etrafında buluşarak sosyal bağlarını kuvvetlendirir. Proje, sadece çocukları değil, toplumu birleştiren bir köprü görevi görerek geleceğe umut dolu bireyler yetiştirilmesine katkıda bulunur.

Soru 23:

Ülkemizde toplumsal yardımlaşma ve dayanışma faaliyetlerine yönelik çalışmalar, kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşları tarafından yürütülmektedir.

Eğitim ve sağlık alanında faaliyet yürüten sivil toplum kuruluşlarına örnek yazınız.

Cevap:

Eğitim Alanında STK: Türk Eğitim Vakfı

Sağlık Alanında STK: LÖSEV

Soru 24:

İstanbul Mısır Çarşısı’nda bu yıl 28’incisi düzenlenen Aşure Festivali’ne katılan vali “Tıpkı bu aşurede olduğu gibi bütün farklılıklar aynı kazanda bir araya geldiler ve güzel bir tat ortaya çıktı. Türkiye olarak aynen böyleyiz.” dedi.

Bu anlayışın toplumsal huzur ve dayanışma açısından önemini değerlendiriniz.
Cevap:

Bu anlayış, toplumsal huzur ve dayanışmayı güçlendirerek farklılıkların bir arada uyum içinde yaşamasını sağlar.

513 Yardımlaşma ve Dayanışma Açık Uçlu Soru ve Cevaplar yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

512 Kültürel Zenginliklerin Birlikte Yaşamaya Katkısı Açık Uçlu Soru ve Cevapları

Erkan İsanmaz — Wed, 01 Jan 2025 07:01:05 +0000

Soru 1:

Merhaba, ben Olga. Rusya’dan katılıyorum. Kadınlarımızın giydiği uzun ve kalın askılı elbiseye sarafan denir. Bu elbise, Rus başlığı olarak bilinen kokoşnikle birlikte giyilmektedir. En eski bayramlarımızdan olan ve coşkuyla kutladığımız Maslenitsa, Türk kültüründeki baharın gelişinin kutlandığı Nevruz Bayramı’na benzemektedir. Düğünlerimizde kız tarafının evine giden damat, eğlence amaçlı bahşiş ödemek zorundadır. Lahana, turşu, soğan gibi ürünler içeren vinegret salatası ve zeytin salatası Rusya’da en çok tercih edilen salata türleridir. Tolstoy, Dostoyevski, Çehov gibi edebiyat alanında yer edinmiş, dünyaca ünlü yazarlarımız vardır. Balalaika ve gusli önemli müzik aletlerimizdendir.

Olga’nın verdiği bilgilere göre Türk kültürü ile Rus kültürü arasındaki benzerlikler ve farklılıklar nelerdir? Yazınız.

Cevap:

Türk Kültürü ile Rus Kültürü Arasındaki Benzer Olanlar:

Türk kültüründeki Nevruz Bayramı ile Rus kültüründeki Maslenitsa Bayramı birbirine benzemektedir.
Rus kıyafet kültüründe yer alan sarafan ve kokoşnik, Türk kültürü ile farklılık göstermektedir.

Türk Kültürü ile Rus Kültürü Arasında Farklı Olanlar

Her iki kültürdeki düğünlerde bahşiş verme geleneği birbirine benzemektedir.
Rus yemek kültüründe olan vinegret salatası ve zeytin salatası, Türk kültürü ile farklılık göstermektedir.
Rus müzik kültüründe bulunan Balalaika ve gusli adlı müzik aletleri, Türk kültürü ile farklılık göstermektedir.

Soru 2:

Ülkemize yurt dışından turizm amaçlı birçok misafir gelmektedir. Bizler, kültürümüzün önemli bir değeri olan Türk misafirperverliği gereği ülkemize gelen misafirleri dil, din, renk ayrımı yapmadan saygı ve sevgiyle karşılarız. Misafirperverliğimizden ve kültürel saygımızdan etkilenen bu misafirlerin bir kısmı ülkemize yerleşmeyi tercih etmektedir. Bu durum ülkeler arası etkileşimi artırır. Milletler arasındaki ön yargıları ortadan kaldırarak bir arada mutlu ve huzurlu bir şekilde yaşamamız için ortam sağlar.

Verilen metinde turizmin hangi faydalarına vurgu yapılmıştır? Yazınız.

Cevap:

Turizm, Türk kültürünü turistlere tanıtarak turistlerdeki ön yargıların kırılmasına, birlik ve beraberlik duygularının artmasına katkı sağlamaktadır.

Soru 3:

Bir milletin tarih boyunca meydana getirdiği maddi ve manevi değerler bütününe kültür denir. Kültür, bir toplumu millet yapan ve diğer milletlerden ayıran önemli özelliklerdir. Farklı milletler arasında kültürel olarak farklılıklar olsa da bazı kültürel unsurlar benzerlik gösterebilir. Kendi kültürümüz nasıl bizim için önemli ise farklı milletlerin kültürü de onlar için önemlidir. Bu durumda farklı kültürlere saygı göstermemiz gerekmektedir.

Kültürel özelliklere saygı duymanın birlikte yaşamaya etkisini açıklayınız.

Cevap:

Kültürel özelliklere saygı duymak, farklı toplumların barış içinde bir arada yaşamasını kolaylaştırır. Her bireyin ve topluluğun değerlerini anlamak ve kabul etmek, ön yargıları azaltarak empatiyi güçlendirir. Bu saygı, insanlar arasında güven ve iş birliğini artırır, çatışma ve ayrımcılığı önler. Kültürel çeşitliliğin zenginlik olarak görülmesi ve farklılıkların birleştirici güç olarak kullanılması, toplumsal birlik ve beraberliği güçlendirir. Sonuç olarak kültürel çeşitliliğe saygı göstermek, daha uyumlu ve huzurlu bir toplumun temelini oluşturur.

Soru 4:

“Merhaba, ben Efe. Daha çok Denizli, Aydın ve İzmir çevresinde oynanan zeybek adlı oyunumuzda cepken dediğimiz, gömlek üstüne giyilen ve üzeri işlemeli bir kıyafet giyeriz. Su üzerine yağlı boya ile desen verdiğimiz ve bu desenleri kâğıda geçirdiğimiz ebru sanatı geçmişten günümüze kadar gelmiştir. Kare şeklinde kesilen ince hamurların içine kıyma koyularak yapılan Kayseri mantısı meşhurdur.”

Efe’nin verdiği bu bilgilerde Türk kültürünün hangi unsurlarına değinilmiştir? Yazınız.

Cevap:

El sanatları, Yiyecekler, Giyim (Kıyafet), Halk oyunları

Soru 5:

Türk kültürünü ve âdetlerini yansıtan, kuşaktan kuşağa aktarılan çeşitli geleneksel çocuk oyunlarımız vardır.

Bu oyunlarımızdan dört tanesini yazınız.

Cevap:

Mangala
Körebe
İstop
Üçtaş

Soru 6:

Kültür bir milletin tarihi boyunca kuşaktan kuşağa aktarılan her türlü gelenek görenek, yaşam tarzı, bayramlar, düğünler, kıyafetler, yemekler, örf ve adetlerdir.

Buna göre Anadolu kültürünün milli ve dini bayramlarını yazınız?

Cevap:

Milli Bayramlarımız

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı
19 Mayıs Atatürk’ ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı
15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü
30 Ağustos Zafer Bayramı
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı

Dini Bayramlarımız

Ramazan Bayramı
Kurban Bayramı

Soru 7:

Kültürümüze ait unsurlardan iki tanesini yazınız.

Cevap:

Yemek kültürümüz: Baklava
Halk Oyunlarımız: Zeybek

Soru 8:

Farklı kültürlere karşı neler yapılmalıdır?

Cevap:

Farklı kültürlere karşı saygılı ve açık fikirli olunmalıdır. Ön yargılardan uzak durarak her kültürün kendine özgü değeri olduğu düşüncesinden hareketle empati kurarak hoşgörülü davranmalıyız.

Soru 9:

Farklı kültürlerin bir araya gelmesini sağlayan durumlardan iki tanesini yazınız.

Cevap:

Uluslararası festivaller
Spor müsabakaları

Soru 10:

Baklava, kebap, mantı, etli ekmek ve çiğ köfte geleneksel lezzetlerimizdendir. Vinegret salatası ve zeytin salatası Rus mutfağının önemli lezzetlerindendir.

Verilen metinde kültürel unsur alanlarından hangisinde bir karşılaştırma yapılmıştır?

Cevap:

Yiyecekler

Soru 11:

Kültürel farklılıklara saygı duyulan toplumlarda oluşabilecek durumlardan birini yazınız.

Cevap:

Kültürel farklılıklara saygı duyulan toplumlarda yardımlaşma ve dayanışma duygusu gelişir ve birlik beraberlik artar.

Soru 12:

Başarılı bir öğrenci olan “Ganalı Yahaya Abdulai (Yahaya Abdulayi), 2018’de tıp eğitimi almak için Rize’ye geldi. Türkçe öğrenen Abdulai, yöre kültürünü öğrenmek amacıyla çeşitli etkinliklere katıldı. Rize’yi ve Türk kültürünü benimseyip çok seven Abdulai buraya yerleşmeye karar verdi. Kendi kültürünü yöre halkına tanıttı, bölgenin bazı türkülerini ve horon oynamayı öğrendi. Rize’yi ziyaret eden yabancı turistlere horon oynatıp onlara türkü söyledi. Yöre sakinleri de Abdulai’yi benimseyerek onu manevi evlatları olarak kabul ettiklerini belirttiler.”

Bu metne göre Abdulai’nin hangi davranışları Rize’deki insanlarla uyum içerisinde yaşamasında etkili olmuştur? Yazınız.

Cevap:

Abdulai’nin Rize’ye geldikten sonra Türk kültürünü öğrenmesi, bu kültürü benimsemesi, kendi kültürü hakkında bilgi vermesi, Rize yöresine ait halk oyunlarını oynaması, bu yörenin türkülerini söylemesi, yöre kültürünü başka ülkelerden gelen insanlara tanıtması Rize’deki insanlarla uyum içerisinde yaşamasında etkili olmuştur.

Soru 13:

Aşağıda Türkiye ve dünya genelinde oynanan geleneksel oyunlardan bazıları verilmiştir.

Üçtaş: Türkmenistan, Hindistan. Beştaş: Endonezya, Kırgızistan, Kore Cumhuriyeti, Yunanistan. Dokuztaş/çanak/yedikule: Hindistan, Suriye. İstop: İtalya, Romanya, Kolombiya. Körebe: Nijerya, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Almanya, Fransa, İngiltere. Türk cumhuriyetlerinde aynı isimle oynanan mangala oyunu Afrika’da Gana, Kenya, Nijerya, Fildişi Sahili, Mali; Asya’da Endonezya, Hindistan, Kazakistan, Kırgızistan; Amerika’da ise Karayipler ülkelerinde yaygın olarak oynanmaktadır.

Farklı kültürlerde aynı oyunların yer alması toplumların kaynaşmasına nasıl katkı sağlar? Yazınız.

Cevap:

Farklı toplumlarda yaşayan insanlar benzer özelliklerinin olduğunu gördüğü zaman birbirini daha iyi anlar. Birlikte yaşama konusunda sıkıntı yaşamaz. Yanıtını bu düşünceler çerçevesinde veren öğrencilerin yanıtları tam doğru kabul edilecektir.

Soru 14:

Çevremizde kendi kültürümüzden farklı bir dil, kıyafet, yemek gibi kültürel öğelere sahip olan insanlar veya toplumlarla karşılaşabiliriz. Örneğin ülkemizin turizm merkezlerinden Antalya her yıl milyonlarca yabancıyı ağırlamaktadır.

Yakın çevremizde karşılaştığımız farklı kültürden olan insanlara karşı nasıl davranmalıyız, kısaca yazınız?

Cevap:

Saygılı olmalıyız- Farklılıklarına hoşgörülü olmalıyız- duyarlı olmalıyız- gerektiğinde empati kurmalıyız- kültürel farklılıkları zenginlik olarak kabul etmeliyiz- ön yargılı olmamalıyız vb.

Soru 15:

Yabancı ülkelerden istediğiniz herhangi birini örnek vererek kültürel özelliklerini kısaca açıklayınız?

Cevap:

Bulgaristan

Bulgar erkekleri Surva Festivali’nde kukeri adı verilen kostümler giyerler. Kaval, zurna ve gadulka başlıca müzik aletlerindendir. Mart ayında marteniçka adlı bir bileklik takarlar. Sıcak ve soğuk çorbaları, Bulgar mutfağının önemli lezzetlerindendir. Kalaycılık, önemli el sanatlarındandır.

Soru 16:

Türkiye’de ve dünyada çocuklar tarafından oynanan bazı oyunlar vardır. Üçtaş, beştaş, körebe, saklambaç, istop bu oyunlardan bazılarıdır.

Buna göre dünya çocuklarının aynı oyunları oynaması neyin kanıtıdır düşüncelerinizi kısaca yazınız?

Cevap:

Dünya çocuklarının aynı oyunları oynaması, çocukların evrensel bir hayal gücüne ve oyun oynama ihtiyacına sahip olduğunun kanıtıdır. Bu durum, kültürel farklılıklara rağmen insanların temel duygular ve ihtiyaçlar açısından benzerlik gösterdiğini ortaya koyar.

Soru 17:

Yağlı güreş, cirit, okçuluk gibi geleneksel sporların sergilendiği, dünyanın en geniş kapsamlı, en büyük katılımlı festivali olan Etnospor Kültür Festivali’nin beşincisinin açılışı ülkemizde gerçekleşti. Geleneksel sporların birleştirici gücü, birlik ve kardeşlik bağlarımızı pekiştirerek toplumların birbirine daha da yakınlaşmasını sağladı. Etnospor Kültür Festivali, barışın evrensel dili olan sporla ayrılıkları ortadan kaldırıp birlikte var olma bilincini geliştirmeye katkıda bulundu.

Buna göre Etnospor Kültür Festivali’nin insanlarda hangi duyguların gelişmesine katkı sağlabilir? “2” tanesini yazınız.

Cevap:

Kültürel özelliklere saygı, dayanışma, birlik ve beraberlik vb. duyguların gelişimine katkı sağlar.

Soru 18:

Bir toplumda nesilden nesile aktarılan; gelenek, görenek, sanat, inanış ve düşünce varlıklarının tamamına kültür denir. Başlıca kültürel ögelerimiz; türküler, fıkralar, gelenekler, bayramlar, düğünler, halk oyunları, yemekler, el sanatları, kıyafetlerdir.

Buna göre el sanatlarımıza 2 tane örnek veriniz.

Cevap:

Ebru
Çini sanatı

Soru 19:

Bu oyun; iki oyuncu ile oynanan ve stratejiye dayalı bir Türk zeka oyunudur. Oyunun amacı, kendi tarafınızdaki taşları kullanarak rakibinizin taşlarını ele geçirmek ve en fazla taşı toplamaktır. Tahta üzerinde karşılıklı altı küçük kuyu ve birer büyük hazine kuyusu bulunur. Her oyuncunun başlangıçta altı küçük kuyusunda dörder taş vardır. Bu oyun Hindistan, Nijer, Kazakistan gibi ülkelerde de oynanmaktadır.

Yukarıda hakkında bilgi verilen geleneksel çocuk oyunun adı nedir? Yazınız.

Cevap:

Hakkında bilgi verilen geleneksel çocuk oyunun adı; mangaladır.

Soru 20:

Kültürel farklılıklara saygı gösterilmediğinde toplumsal huzur ve güvenlik nasıl etkilenir? Yazınız.

Cevap:

Kültürel farklılıklara saygı gösterilmediğinde toplumsal huzur ve güvenlik ciddi şekilde tehlikeye girer. Bu du- rum, toplum içinde gerilimlere ve çatışmalara yol açar, ayrımcılık ve dışlanmayı artırır. Kültürel uyumsuzluk, sosyal uyumu zedelerken, ekonomik ve sosyal kalkınmayı da engeller. Sonuç olarak güvenlik sorunları artar ve toplumun genel dayanışması zayıflar. Bu durum da barış içinde birlikte yaşama çabalarını olumsuz etkiler.

512 Kültürel Zenginliklerin Birlikte Yaşamaya Katkısı Açık Uçlu Soru ve Cevapları yazısı ilk önce Sosyal Bilgiler üzerinde ortaya çıktı.

511 Gruplar ve Roller Açık Uçlu Soru ve Cevapları

Erkan İsanmaz — Mon, 30 Dec 2024 19:32:18 +0000

Soru 1:

12 yaşında bir bireyin aşağıda yer alan rollere sahip olabilmesi için içerisinde yer alması gereken grupları ilgili alana yazınız.
Öğrenci – ………………………………. Futbolcu – ……………………………….
Solist – ………………………………. Evlat – ……………………………….

Cevap için tıklayın