6. Sınıf 1. Öğrenme Alanı Ders Notları

6. Sınıf 1. Öğrenme Alanı Ders Notları

Konu: Zaman İçinde Değişen Gruplarım ve Rollerim

Grup Nedir?

• Grup, insanların ortak bir amaç için bir araya gelerek oluşturduğu birlikteliktir.
• İnsanların birlikte yaşamaları, ihtiyaçlarını karşılamak istemeleri grupların ortaya çıkmasını sağlamıştır.
• Zamanla toplumda yeni ihtiyaçlar doğmuş ve buna bağlı olarak yeni gruplar oluşmuştur.

Örnek:
Eskiden köylerde “imece” grupları daha yaygınken günümüzde “çevrim içi öğrenci grupları” ortaya çıkmıştır.

Rol Nedir?

• Rol, bir iş, grup ya da kurumda bir kimsenin üstüne düşen görevdir.
• Her grubun kendine özgü rolleri vardır.
• Rollerimiz, zamanla değişen ihtiyaçlara göre farklılaşır.

Örnek:

Bir öğrenci okulda “öğrenci” rolünü üstlenirken, evde “çocuk” rolündedir.

• Bir kişi aynı zamanda bir futbol takımında “kaleci” olabilir.

 

Roller Zaman İçinde Nasıl Değişir?

• Çocuklukta:Oyuncaklarla oynayan, ailesinin bakımına muhtaç olan roller.
• Gençlikte:Öğrenci, arkadaş, sporcu veya sanatçı gibi sosyal rollerde aktif olmak.
• Yetişkinlikte:Meslek sahibi, aile reisi, vatandaşlık sorumluluklarını yerine getiren birey.
• İleri yaşlarda:Aile büyüğü, torunlarına rehberlik eden saygın kişi.

Örnek:
Bir çocuk okul yıllarında “öğrenci” iken, gelecekte “öğretmen” olabilir.

 

 

Gelecekte Sahip Olabileceğimiz Roller

• TÜBİTAK proje takımında yer alan bir öğrenci
• Uluslararası müsabakalarda ülkesini temsil eden millî sporcu
• Başarılı bir müzik grubunda sanatçı
• Sivil toplum kuruluşunda aktif bir gönüllü
• Evlatları ve torunları tarafından sevilen bir aile büyüğü

Sonuç

• İnsanlar yaşamları boyunca farklı gruplara katılır.
• Her grup, bireylere yeni roller kazandırır.
• Roller sayesinde bireyler çeşitli değerler öğrenir.
• Rollerimiz zamanla değişse de sorumluluklarımız ve topluma katkımız devam eder.

 

 

Konu: Millî Kültürün Temel Unsurları

1. Dil
   • Kültürün kuşaktan kuşağa aktarılmasını sağlar.
   • Türkçe, millî birlik ve beraberliğin en güçlü aracıdır.
   • Atatürk’ün sözü: “Türk dili, Türk milletinin kalbidir, zihnidir.”
2. Din
   • Toplumun duygu ve düşüncelerini etkiler, yaşam tarzını şekillendirir.
   • İslamiyet’in barış, yardımlaşma ve kardeşlik ilkeleri toplumsal birlikteliği pekiştirir.
   • Bayramlar, toplumsal dayanışmayı güçlendirir.

Örnek: Ramazan Bayramı’nda küçüklerin büyüklerin elini öpmesi, yardımlaşma ve saygıyı artırır.

1. Tarih
   • Geçmiş olayları aktararak millî bilinç oluşturur.
   • İstiklal Mücadelesi ve “İstiklal Yolu”, halkın birlik ve dayanışmayla vatanı savunduğunu gösterir.

Örnek: Şerife Bacı ve Halime Çavuş gibi kahraman kadınlar, toplumsal birlikteliğe örnektir.

1. Sanat
   • Milletin kültürünü, inancını, tarihini yansıtır.
   • Ebru, hat, minyatür, halı-kilim dokumacılığı gibi sanatlar geçmişle gelecek arasında köprü kurar.

Örnek: Bir halının motiflerinde vatan sevgisi ve umut işlenebilir.

1. Gelenek ve Görenekler
   • Toplumsal ilişkileri düzenler, birlik ve beraberliği sağlar.
   • Nişan, düğün, asker uğurlama, iftar sofraları birlikteliği güçlendirir.

Örnek: Osmanlı’daki “Zimem Defteri” geleneğinde zenginler, mahalledeki fakirlerin borçlarını gizlice öderdi. Bugün belediyeler de bu geleneği yaşatmaktadır.

Bayramlar ve Toplumsal Birliktelik

• Dini Bayramlar: Ramazan ve Kurban bayramı → yardımlaşma, sevgi, hoşgörü.
• Millî Bayramlar: 23 Nisan, 19 Mayıs, 30 Ağustos, 29 Ekim → vatan sevgisi, millî birlik.
• Mevsimlik Bayramlar: Nevruz (21 Mart), Hıdırellez (6 Mayıs) → doğayla uyum, paylaşma.

Örnek: Nevruz’da baharın gelişi kutlanırken toplumsal birliktelik de pekişir.

Güncel Bir Örnek: 6 Şubat Depremi

• “Asrın Felaketi” olarak adlandırılan depremde Türk milleti tek yürek oldu.
• Devlet, gönüllüler ve halk el ele vererek büyük bir dayanışma sergiledi.
• Bu olay, millî değerlerin kriz anlarında toplumsal birlikteliği nasıl güçlendirdiğini gösterir.

Sonuç

• Kültürel bağlar ve millî değerler, toplumun birlikte yaşamasını kolaylaştırır.
• Bu değerler; dayanışmayı, yardımlaşmayı, hoşgörüyü ve vatan sevgisini güçlendirir.
• Geçmişten bugüne gelen kültürel mirasımız, gelecekte de toplumsal birlikteliğimizi sürdürecektir.

 

 

1. Toplumsal Sorun Nedir?

Toplumun huzurunu, sağlığını, güvenliğini ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, bireyler arasında adaletsizliğe yol açan problemlere toplumsal sorun denir.
Toplumsal sorunlar bireyleri değil, bütün toplumu ilgilendirir.

Örnek: Depremde sadece binalar yıkılmaz, aynı zamanda milyonlarca insan evsiz kalır, eğitim- sağlık hizmetleri aksar.

2. Toplumsal Sorunların Türleri

1. a) Afetler

• Tanım: Doğal veya insan kaynaklı olayların yol açtığı büyük yıkımlardır.
• Örnekler: Deprem, sel, çığ, fırtına, yangın, kuraklık
• Türkiye’den Örnek: 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremler 11 ili etkilemiş, milyonlarca insan göç etmek zorunda kalmıştır.

Çözüm Önerileri:

• • Dayanıklı şehirler ve binalar inşa etmek
  • Erken uyarı sistemleri kurmak
  • Afet yönetim merkezleri oluşturmak
  • Gönüllü arama kurtarma ekipleri kurmak

1. b) Çevre Kirliliği

• Tanım: İnsan faaliyetleri veya doğa olayları sonucunda hava, su, toprak ve ekosistemin zarar görmesi.

Örnekler:

• • İstanbul, Ankara, Bursa gibi illerde sanayi faaliyetleri sebebiyle hava kirliliği
  • Karadeniz’e ulaşan plastik çöplerin deniz canlılarını tehdit etmesi
  • Gürültü ve ışık kirliliği
• Çözüm Önerileri:
  • Atıkların geri dönüşüme kazandırılması
  • Sanayi atıklarının denetlenmesi
  • Yenilenebilir enerji kullanımı
  • Yeşil alanların korunması

1. c) Göç

• Tanım: İnsanların ekonomik, sosyal, siyasi veya çevresel nedenlerle yaşadığı yeri değiştirmesidir.
• Örnekler:
  • 2011’de başlayan iç savaş nedeniyle milyonlarca Suriyelinin göç etmesi
  • Türkiye’de iller arası göç: İstanbul’un en çok göç alan ve veren il olması
• Çözüm Önerileri:
  • İstihdam imkanlarını artırmak
  • Kırsal bölgelerde eğitim ve sağlık hizmetlerini geliştirmek
  • Sosyal uyum projeleri yapmak

1. d) Salgın Hastalıklar

• Tanım: Kısa sürede çok sayıda kişiye bulaşan ve ciddi sağlık sorunları yaratan hastalıklar.
• Örnekler:
  • Kovid-19 pandemisi (2020’den itibaren tüm dünyayı etkiledi)
  • Tarihte Kara Veba, İspanyol Gribi, Domuz Gribi gibi salgınlar
• Çözüm Önerileri:
  • Aşı çalışmalarını desteklemek
  • Hijyen kurallarına uymak
  • Sağlık sistemini güçlendirmek
  • Kalabalık ortamlarda maske ve mesafe kurallarına dikkat etmek

1. e) İsraf

• Tanım: Gereksiz yere harcama yapmak, ihtiyaç dışı tüketimde bulunmaktır .
• Türleri:
  • Gıda israfı
  • Su israfı
  • Enerji israfı
  • Zaman israfı
• Örnekler:
  • Türkiye’de her gün yaklaşık 12 milyon ekmek çöpe atılıyor
  • Dünyada her yıl 1 trilyon dolarlık gıda çöpe gidiyor (BM Raporu)
• Çözüm Önerileri:
  • Bilinçli tüketim alışkanlıkları edinmek
  • Geri dönüşüm uygulamalarını yaygınlaştırmak
  • Tasarruf tedbirleri almak

3. Tarihten Günümüze Çözüm Yöntemleri

Osmanlı’da “Vakıf Medeniyeti” toplumsal sorunların çözümünde önemli rol oynamıştır:

• Bulaşıcı Hastalıkları Tedavi Vakfı → Salgınlarla mücadele
• Afet Sonrası Onarım Vakfı → Deprem ve yangın sonrası tamirat
• İsrafı Önleyen Vakıf → Artan yemeklerin hayvanlara verilmesi

Bu örnekler bize toplumsal sorunların çözümünde dayanışma ve ortak hareket etmenin önemini göstermektedir.

 

İndirmek için 6. Sınıf 1. Ünite Ders Notu