8. Sınıf 3. Ünite Kazanım Değerlendirme Testi – Sivas Köprü

Attan düşerek kaburga kemiğini kırılan Mustafa Kemal Paşa, savaşı cephedeki çadırından yönetmek zorunda kalmıştı. Bir gün Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa, yanına geldi. Kolordu komutanından bahsederek “Kendisine taarruza  kaldıramıyoruz. Emri doğru bulmuyor. Sedye ile de olsa telefon başına gelir misiniz?” dedi. Bunun üzerine Mustafa Kemal telefona geldi ve emri vererek Kolordu komutanın taarruz etmesini sağladı.
(Falih Rıfkı Atay, Çankaya)

Yukarıdaki metinden çıkarılacak sonuç hangisidir?

Mondros Ateşkes Anlaşması’nın ardından yurdumuz işgal edilmeye başlamıştır. Türk halkı bu işgallere karşı topyekûn harekete geçerek Milli Mücadele’yi başlattı.

Bu mücadele:

Doğuda - Ermeniler
Güneyde - Fransız-Ermeniler
Batıda - ?

Soru işareti ile belirtilen hangi devlet getirilmelidir? 

Eskişehir- Kütahya savaşlarında alınan yenilgi sonrası Türk ordusu Sakarya Nehri’nin doğusuna çekilmiş, Meclisin Ankara‟ya taşınması gündeme gelmiştir. Meclis’te Mustafa Kemal‟e muhalefet edenlerin sayısı artmıştır. Buna  rağmen Mustafa Kemal Meclis’ten üç aylık tam yetki istemiş ve böylece bütün sorumluluğu üstlenmiştir.

Yukarıdaki bilgilere göre Mustafa Kemal hakkında hangisi söylenemez?

Batı Cephesi’nde Birinci İnönü Savaşından sonra Afganistan ile bir dostluk antlaşması yapılmış, Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması imzalanmış ve İtilaf Devletleri TBMM’yi Londra Konferansına davet etmiştir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Durum 1: Mustafa Kemal 7- 8 Ağustos 1921’de ordunun İhtiyaçlarını karşılamak için Tekâlif-i Milliye Emirleri’ni yayımladı. Halkımız tüm yoksulluğuna rağmen Tekâlif-i Milliye Emirleri’ne uymuş ve Millî Mücadele’nin kazanılmasına büyük katkı sağlamıştır.
Durum 2: 15 Temmuz 2016 tarihinde Türk milletinin bağımsızlığına ve egemenliğine saldırı olmuş, TBMM ve bazı devlet binaları bombalanmıştır. Türk halkı bu durum karşısında canlarını ortaya koymuş tankların karşısına dikilmiş  ve yüzlerce şehit vermiştir.

Bu iki durumdan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir? 

Kütahya-Eskişehir Savaşı’nın en şiddetli olduğu dönemde Atatürk’ün isteği ile Ankara’da Maarif kongresi toplanmıştır.

Atatürk’ün bu çalışmasını aşağıdaki yargılardan hangisi destekler?

Büyük Millet Meclisi'nin ilk çalışmalarından biri Anadolu'daki bu iç isyanları bastırmak üzere 29 Nisan 1920 tarihinde Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarmak oldu. Bu kanunu uygulamak ise 11 Eylül 1920 tarihinde kurulan İstiklal  Mahkemeleri'nin görevi oldu. Bu mahkemelerin üyeleri milletvekillerinden oluşmaktaydı.

Yukarıdaki paragraf dikkate alındığında Büyük Millet Meclisinin;

I. Yasama
II. Yürütme
III. Yargı

yetkilerinden hangisi veya hangilerini kullandığını gösterir?

Kurtuluş Savaş’ı hakkında bilgi sahibi olmak isteyen birisi, aşağıdaki eserlerden hangisini okursa amacına ulaşamaz?

Sakarya Savaşı’nın aşağıdaki sonuçlarından hangisi, uluslararası bir nitelik taşımaz?

İngiliz Komutan, Urfa’da ziyaret ettiği idareci Nusret Bey’e „Galip bir hükümetin askerleri neden karşılanmıyor?‟ diye sorar. Nusret Bey ise „Haksız yere memleketi ele geçiren bir kuvveti karşılamaya çıkmak Türk idarecisine  yakışmaz. Bir misafir gibi gelseydiniz sizi karşılardım‟ cevabını verir.

Yukarıdaki ifadeler dikkate alındığında Nusret Bey’in aşağıdakilerden hangisine karşı çıktığı söylenebilir?

15 Temmuz 2016’da Türkiye gerçekleştirilmek istenen darbe girişimi sırasında TBMM savaş uçaklarıyla bombalanarak meclisin çalışması engellenerek güçsüz bırakılmaya çalışılmıştır. Türk Milleti darbecilerin idam edilmesini  meydanlarda istemişti. Kurtuluş Savaşı yıllarında da düşman işgali devam ederken ülke içerisindeki vatan hainleri TBMM’nin kurulmasını engellemek için çalışmalar yapmıştır.

Bunun üzerine TBMM otoritesini artırmak için hangi kanunu çıkarmıştır?

’Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaş kanı ile sulanmadıkça terk olunamaz. Onun için büyük küçük birlikler, ilk durabildiği noktada tekrar düşmana karşı cephe  teşkil edip devam eder. Yanındaki birliğin çekildiğini gören birlik ona uymaz. Bulunduğu yerde sonuna kadar dayanmaya zorunludur.”

Mustafa Kemal’in Sakarya Savaşı’nda verdiği yukarıdaki verilen emri hangisi ile ifade edilebilir?

İngilizler, Mondros Ateşkes Antlaşması’nın ardından ilk olarak Musul’u işgal etmişler, ardından işgal sahalarını genişleterek Urfa, Maraş, Antep ve Adana’yı da almışlardır. Ardından Fransızlar ile bir anlaşma yaparak Musul’u tek  başına alma karşılığında bu şehirleri Fransızlara devretmişlerdir.

İngilizlerin bu şekilde davranmasının nedeni Musul’un hangi özelliğinden kaynaklanır?

Mustafa Kemal, ordumuzun ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 7-8 Ağustos 1921’de Tekâlifi Milliye emirlerini yayınladı.
I. Her aile birer takım çamaşır, birer çift çorap, çarık hazırlayıp komisyona verecek.
II. Tüccarın ve halkın elinde bulunan her türkü yiyecek ve giyecek maddelerinin yüzde kırkı bedeli sonradan ödenmek üzere komisyona teslim edilecek.
III. Halk, elinde bulunan taşıma araçları ile ayda en az yüz kilometre ulaşım yapacak.

Halkımız tüm yoksulluğuna rağmen Tekâlif-i Milliye Emirleri’ne uymuş ve Millî Mücadele’nin kazanılmasına büyük katkı sağlamıştır.

Bu durum Türk Milleti’nin;

I. Dayanışma
II. Millî egemenlik
III. Millî birlik ve beraberlik
IV. Fedakârlık

anlayışlarından hangilerine sahip olduğunu gösterir?

İşgallere karşı kurulan Kuvayı milliye birlikleri halk tarafından kurulmuş düzensiz birliklerdir. Düşmanı tamamen durduramamış; fakat yavaşlatmışlardır.

Yalnızca bu bilgilere bakarak;

I Düzensiz birliklerdir.
II Düşmanı durdurmuşlardır.
III Halk tarafından gönüllü olarak kurulmuştur.

yorumlarından hangileri yapılabilir?

Kütahya-Eskişehir Savaşları Türk ordusu için başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Ordu Sakarya nehrinin doğusuna çekilmiş ve daha fazla kayıp vermesi önlenmişti. Yenilgi sonrası mecliste ordu ile ilgili tartışmalar yaşanmış ve bir an önce ordunun ihtiyaçlarının giderilmesi gerektiği kararına varılmıştı.

Paragrafa göre ordunun ihtiyaçlarının karşılanması için aşağıdaki gelişmelerden hangileri yaşanmıştır?

“Veriyoruz paşam, ben Nevşehir çarşısından
Gelme bir çarığım, giysin beni piyade
O giydikçe ısınır toprak, ayaklarım üşümez
Al benim son çarığımı……..”
Ceyhun Atuf Kansu, Atatürk ve Kurtuluş Savaşı, s, 76.

Yukarıda bulunan dörtlük Tekâlif-i Milliye emirlerine ithafen yazılmıştır.

Bu dörtlüğe göre Türk Halkının hangi düşünce içerisinde olduğu söylenemez?

Büyük Zaferin ikinci yıldönümünde, 30 Ağustos 1924 günü, Dumlupınar‟da yaptığı konuşmada, Mustafa Kemal Atatürk, millî kurtuluşun kaynağındaki yenilmez gücü şu sözlerle açıklıyordu: “Bir milletin ruhu zapt olunmadıkça, bir  milletin azim ve iradesi kırılmadıkça, o millete hâkim olmanın imkânı yoktur. Yüzyılların doğurduğu bir millî ruha, güçlü ve devamlı bir millî iradeye hiç bir güç karşı koyamaz”
(Dr. Selâhi Sonyel, Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış  Politika)

Bu bilgiye göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Sakarya Zaferi’nden sonra Mustafa Kemal’e, “Gazi” unvanı ve “Mareşal” rütbesi verilmesinde hangi kişilik özelliği daha çok etkili olmuştur?

Birinci İnönü Savaşı’nın sonuçları şunlardır;
I. 1921 Anayasası kabul edildi.
II. İstiklal Marşı kabul edildi.
III. Londra Konferansı toplandı.
IV. Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması imzalandı.
V. Düzenli orduya güven arttı.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?