1. ÜNİTE: SAĞLIKLI YAŞAM – DERS NOTU (TYB.2.1)

---

SAĞLIKLI YAŞAM NEDİR?

Tanım:

Sağlıklı yaşam, bireyin fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönden tam bir iyilik hâlinde olması ve bu hâli sürdürebilmek için bilinçli davranışlar sergilemesidir.

Sağlıklı yaşam;

• Dengeli beslenme,

• ‍♂️ Düzenli egzersiz,

• Temizlik alışkanlığı,

• Sağlık kontrolleri,

• ❤️ Duygusal sağlık
  gibi unsurların bütünüdür.

Yazılıda çıkabilir: “Sağlıklı yaşamı oluşturan temel unsurları yazınız.”

---

1️⃣ Dengeli ve Sağlıklı Beslenme İlkeleri (TYB.2.1.1)

Beslenme Nedir?

Beslenme, vücudun büyümesi, gelişmesi ve sağlıklı kalması için gerekli besin maddelerini yeterli ve dengeli şekilde alma sürecidir.

Sağlıklı Beslenmenin Temel İlkeleri:

Örnek Sağlıklı Öğün:
• Kahvaltı: Yumurta, tam tahıllı ekmek, peynir, zeytin, meyve
• Öğle: Sebze yemeği, yoğurt, salata
• Akşam: Balık veya tavuk, bulgur, sebze

Dini Boyut: Helal ve temiz beslenmek, beden sağlığını korumak dinî bir sorumluluktur.
“Yiyiniz, içiniz fakat israf etmeyiniz.” (A’râf 31)

Yazılıda: “Sağlıklı beslenmenin üç ilkesini yazınız.” / “Helal beslenmenin önemi nedir?”

---

2️⃣ Düzenli Egzersizin Önemi (TYB.2.1.2)

Egzersiz Nedir?

Egzersiz, sağlığı korumak ve geliştirmek için düzenli yapılan fiziksel aktivitelerdir.

‍♂️ Egzersizin Faydaları:

• Kas ve kemikleri güçlendirir.

• Kalp ve dolaşım sistemini destekler.

• Zihinsel dikkati artırır.

• Stresi azaltır ve mutluluk verir.

• Obezite, şeker, tansiyon gibi hastalıklardan korur.

Örnek Aktiviteler: Yürüyüş, bisiklet, yüzme, koşu, dans, ip atlama

Yazılıda: “Egzersizin sağlığımıza üç faydasını yazınız.”

---

3️⃣ Temizlik Kurallarının Önemi (TYB.2.1.3)

Temizlik Nedir?

Temizlik, vücudun, giysilerin, yaşanılan çevrenin kirlerden ve mikroplardan arındırılmasıdır.

Temizliğin Türleri:

İslam’da Temizlik:

• Temizlik imandandır.

• Her ibadet öncesi abdest alınır, gusül gerekir.

• Temizlik, koruyucu hekimliğin temelidir.

Yazılıda: “Temizliğin maddi ve manevi boyutlarına örnek veriniz.” / “İslam dininde temizliğin önemi nedir?”

---

4️⃣ Düzenli Sağlık Kontrolleri (TYB.2.1.4)

Tanım:

Düzenli sağlık kontrolü, hastalıklar ortaya çıkmadan önce önlem almak amacıyla yapılan rutin muayene ve testlerdir.

Faydaları:

• Hastalıkların erken teşhisi

• Tedavinin kolaylaşması

• Sağlıklı yaşam süresinin uzaması

Örnek: Diş hekimi kontrolü, göz muayenesi, kan tahlili

Yazılıda: “Düzenli sağlık kontrolü neden önemlidir?”

---

5️⃣ Duygusal Sağlık Kavramı (TYB.2.1.5)

Tanım:

Duygusal sağlık, kişinin duygularını tanıması, onları uygun şekilde ifade etmesi ve ruhsal olarak dengede olmasıdır.

❤️ Duygusal sağlığı yerinde olan birey:

• Olumlu düşünür.

• Stresle başa çıkabilir.

• Sosyal ilişkilerde başarılı olur.

Yazılıda: “Duygusal sağlık nedir?”

---

6️⃣ Duygusal Sağlığı Korumak İçin Yapılması Gerekenler (TYB.2.1.6)

Öneriler:

• Manevi değerlere bağlı kalmak

• Duyguları doğru şekilde ifade etmek

• Olumlu düşünmek

• Stres yönetimi yapmak

• Hobilerle ilgilenmek

• Sosyal ilişkileri güçlü tutmak

Manevi Gücün Önemi: Dua etmek, ibadet etmek ve şükretmek bireyin ruhsal dengesini korur.

Yazılıda: “Duygusal sağlığı korumak için yapılabilecek dört şey yazınız.”

---

7️⃣ İş – Yaşam Dengesi ve Duygusal Sağlık (TYB.2.1.7)

Tanım:
İş-yaşam dengesi, çalışma ve dinlenme zamanlarının uyumlu bir şekilde düzenlenmesidir.

⚖️ Dengeli bir hayat:

• Ruh sağlığını korur.

• Yorgunluk ve stresi azaltır.

• Verimliliği artırır.

Örnek: Ders çalışma ve dinlenme saatlerini planlamak.

Yazılıda: “İş-yaşam dengesinin duygusal sağlığa etkisini açıklayınız.”

---

8️⃣ Sanatsal, Sosyal ve Sportif Faaliyetlerin Sağlığa Etkisi (TYB.2.1.8)

Sanatsal Faaliyetler: Yaratıcılığı geliştirir, ruhu dinlendirir.
Sosyal Faaliyetler: Sosyal becerileri ve aidiyet hissini güçlendirir.
‍♂️ Sportif Faaliyetler: Fiziksel gücü artırır, mutluluk hormonu salgılar.

Örnekler:

• Tiyatroya gitmek → duygusal farkındalık artar

• Gönüllü etkinliklere katılmak → sosyal ilişkiler gelişir

• Spor yapmak → stres azalır

Yazılıda: “Sanatsal ve sportif etkinliklerin sağlığa üç etkisini yazınız.”

---

GENEL ÖZET

• Sağlıklı yaşam, beden, ruh ve sosyal sağlığın bir bütünüdür.

• Dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve temizlik sağlığın temelidir.

• Sağlık kontrolleri erken teşhis sağlar.

• Duygusal sağlık, ruhsal denge ve mutluluk için gereklidir.

• Sanat, spor ve sosyal etkinlikler fiziksel ve ruhsal sağlığı destekler.

---

YAZILI İÇİN SIK SORULANLAR

✅ “Sağlıklı beslenmenin üç ilkesini açıklayınız.”
✅ “Egzersizin sağlığa etkileri nelerdir?”
✅ “Temizliğin maddi ve manevi boyutlarına örnek veriniz.”
✅ “Duygusal sağlığı korumak için neler yapılmalıdır?”
✅ “Sanatsal faaliyetlerin sağlığa katkısını örneklerle açıklayınız.”

---

Örnek Kısa Cevaplı Soru:

Soru: Duygusal sağlığı korumak için yapılabilecek üç etkinliği yazınız.
Cevap: Olumlu düşünmek, manevi değerlere yönelmek, sosyal ilişkileri güçlü tutmak.

---

Yazılıda en çok çıkan konular:

• Dengeli beslenme ilkeleri ️

• Egzersiz ve temizlik

• Duygusal sağlık ❤️

• İş-yaşam dengesi ⚖️

• Sanat, sosyal ve spor etkinliklerinin faydaları ‍♂️