Medya Okuryazarlığı Dersi 1. Ünite Ders Notu

1. Ünite Ders Notu Özeti – Çevrem Medya

Aşağıda Medya Okuryazarlığı ders kitabının 1. ünitesi (Çevrem Medya) için ayrıntılı özet, tanımlar, kavram açıklamaları, tablolar, örnekler ve yazılıda çıkabilecek noktalar hazırlanmıştır

Temel Kavramlar ve Tanımlar

• Medya:

  • En genel tanımıyla mesajın aktarıldığı veya alındığı her ortamdır.

  • Dar anlamda: Gazete, dergi, radyo, televizyon.

  • Geniş anlamda: İnternet, sosyal medya, afiş, reklam panosu, hatta logolu tişört.

  • Örnek: Kuş gribi haberi → insanların tavuk eti almaktan vazgeçmesi.

• Medya Okuryazarlığı:

  • Medya iletilerini erişme, analiz etme, değerlendirme ve üretme becerisi.

  • Medyaya eleştirel bakış kazandırır.

  • Örnek: Reklamlarda ürünün sorunları çözeceği iddiasına hemen inanmamak.

• Sağlıklı Medya Diyeti:

  • Medyayı bilinçli, seçici, dengeli ve sorumlu kullanma.

  • Amaç: Faydalı içeriklere yönelmek, zararlılardan uzak durmak.

---

Ünite Başlıkları

1. Medyaya Dair

• Medya yalnızca kitle iletişim araçları değil, tüm iletişim ortamıdır.

• Medya ve Teknoloji: Eğitim, araştırma, iletişim, eğlence amacıyla kullanılabilir.

• Medya Ne Üretiyor?

  • Haber: Gerçek olayların aktarımı.

  • Yorum: Haberin kişisel değerlendirmelerle sunulması.

  • Reklam: Ürün/hizmet tanıtımı.

  • Program: Belgesel, dizi, müzik, spor, yarışma vb.

Yazılıda çıkabilir: Haber–yorum–reklam farkı.

---

2. Neden Medya Okuryazarlığı?

• Medya tarafsız değildir, yapımcıların seçimleri ve yorumlarını içerir.

• Medya Okuryazarlığının Amaçları:

  • Medya iletilerini anlamak, çözümlemek, eleştirel düşünmek.

  • Yanlış bilgi, önyargı ve ikna tekniklerini fark etmek.

  • Medya iletilerinin kurgu olduğunu bilmek.

• Ne değildir?

  • Medyaya saldırmak değildir.

  • “Hiç izleme” demek değildir.

  • Sadece medya tüketmek değildir.

Yazılıda çıkabilir: “Medya okuryazarlığı nedir / ne değildir?” tablosu.

---

3. Medya Alanındaki Meslekler

• Üreticiler: Senarist, yönetmen, program yapımcısı, kameraman, kurgucu, haber editörü.

• Tüketiciler: Biz medya izleyicileri ve kullanıcıları.

• Yeni Medya Meslekleri: Yapay zekâ uzmanı, veri analisti, siber güvenlik uzmanı.

Yazılıda çıkabilir: “Bir filmin yapımında kimler görev alır?” veya “Yeni medya mesleklerine örnek veriniz.”

---

4. Medya Okuryazarı Oluyorum

• Medya Okuryazarlığı Şöleni: Öğrencilerin medya becerilerini geliştirmek için etkinlikler.

• Tema Önerisi: “Sağlıklı Medya Yaşamı.”

• Beceri Alanları:

  • Medya kullanımını planlamak (ör. günlük TV–internet süresi).

  • İçerikleri yaş gruplarına göre değerlendirmek (akıllı işaretler).

  • Kendi medya ürününü üretmek (afiş, film, poster).

Yazılıda çıkabilir: Medya okuryazarı bir kişinin sahip olması gereken beceriler.

---

Karşılaştırma Tablosu

---

Örneklerle Açıklamalar

• Sağlıksız medya kullanımı belirtileri: Uykusuzluk, ders başarısında düşüş, aile içi iletişimin azalması.

• Sağlıklı medya diyeti 5 adım: Konuş, seç, birlikte izle, medyasız zaman yarat, dengeyi koru.

• Türkiye’de Medyanın İlkleri:

  • İlk resmi gazete → Takvim-i Vekayi (1831).

  • İlk radyo yayını (1926), ilk TV yayını (1967).

  • Türkiye’de internet kullanımı → ODTÜ (1993).

Yazılıda çıkabilir: “Türkiye’de medyanın ilkleri nelerdir?”

---

✨ Yazılıda Çıkabilecek Önemli Noktalar

1. Medyanın dar ve geniş anlamda tanımı.

2. Haber, yorum, reklam, program arasındaki fark.

3. Medya okuryazarlığının tanımı, amacı ve “ne değildir” kısmı.

4. Sağlıklı medya diyeti adımları.

5. Türkiye’de medyanın ilkleri.

6. Medya üreticisi–tüketici örnekleri.

7. Yeni medya meslekleri.