Masal ve Destanlarımız – 3 Ünite Ders Notu
3. Ünite: Yapma (Yapay) Destanlarımız – Ders Notu
Bu ünitede öğrenciler, yapay destanları tanıyacak, doğal destanlardan farklarını öğrenecek ve Türk edebiyatında önemli yapma destan örneklerini inceleyecekler. Ayrıca destanların milli bilinç ve kahramanlık duygularına katkısı üzerinde durulacak, yazılı için önemli noktalar işaretlenecektir.
Yapay (Sanatçı Tarafından Yazılmış) Destan Nedir?
-
Tanım: Bir milletin tarihindeki önemli olayları konu alarak sanatçılar tarafından kaleme alınan destanlardır.
-
Özellikleri:
-
Bir şair ya da yazar tarafından yazılır.
-
Doğal destanlardan esinlenir ancak yazılı bir üründür.
-
Tarihî bir olayı ya da kahramanlık hikâyesini işler.
-
Millî duyguları pekiştirir, birlik ve beraberliği destekler.
-
Yazılıda çıkabilir: Doğal ve yapma destan farkları, yapma destan örnekleri.
Doğal ve Yapma Destan Karşılaştırması
| Özellik | Doğal Destan | Yapma Destan |
|---|---|---|
| Oluşumu | Halk arasında doğar, sözlü olarak yayılır | Bir şair/yazar tarafından kaleme alınır |
| Kaynak | Savaşlar, göçler, afetler | Millî bir olay, kahramanlık ya da zafer |
| Örnek | Oğuz Kağan, Manas, Göç | Çanakkale Şehitlerine, Atatürk Kurtuluş Savaşı’nda |
| Anlatıcı | Halkın kolektif hafızası | Tek bir sanatçı |
| Amaç | Tarihî hafıza, kültürel miras | Milli bilinç, kahramanlık ve vatanseverlik duygularını pekiştirmek |
Ünitede İşlenen Yapma Destanlar
| Destan Adı | Konusu | Verilen Değerler | Yazılıda Sorulabilecek Noktalar |
|---|---|---|---|
| Atatürk Kurtuluş Savaşı’nda | Atatürk’ün önderliğinde verilen İstiklal mücadelesi | Vatanseverlik, bağımsızlık, azim, liderlik | Kurtuluş Savaşı’nın önemi |
| Maraş’ın ve Ökkeş’in Destanı | Maraş halkının direnişi ve Ökkeş’in kahramanlığı | Cesaret, milli birlik, fedakârlık | Maraş direnişinin Millî Mücadeledeki yeri |
| Çanakkale Şehitlerine (Mehmet Âkif Ersoy) | Çanakkale Savaşı’nda Türk askerinin kahramanlığı | Vatan sevgisi, şehitlik, iman, fedakârlık | Şiir destan örneği, vatan sevgisinin sembolü |
| Sultan Mehmet’in Gemileri | Fatih Sultan Mehmet’in gemileri karadan yürütmesi | Azim, zekâ, inanç, kahramanlık | İstanbul’un fethinde stratejik deha |
Yapay Destanlarda İşlenen Ortak Değerler
-
Vatan sevgisi
-
Bağımsızlık
-
Kahramanlık
-
Liderlik
-
Fedakârlık
-
Millî birlik ve beraberlik
-
Azim ve kararlılık
Yazılıda Çıkabilecek Yerler
-
Yapma destanın tanımı, özellikleri.
-
Doğal ve yapma destan farkları.
-
“Çanakkale Şehitlerine” şiirinin bir yapma destan oluşu.
-
Maraş destanında halkın direnişi.
-
Fatih’in İstanbul’un fethindeki stratejisi.
-
Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı’ndaki liderlik rolü.
Örnek Soru Tipleri
-
Tanım: Yapma destanın özelliklerinden üç tanesini yazınız.
-
Karşılaştırma: Doğal ve yapma destan arasındaki farklardan ikisini yazınız.
-
Çoktan Seçmeli:
-
Aşağıdakilerden hangisi yapma destan örneğidir?
-
( ) Oğuz Kağan
-
( ) Göç
-
( ) Manas
-
( ) Çanakkale Şehitlerine ✅
-
-
-
Yorum: Maraş’ın ve Ökkeş’in Destanı’nda halkın verdiği mücadele hangi değeri vurgulamaktadır?
-
Boşluk Doldurma: Atatürk Kurtuluş Savaşı’nda destanı ………’nın önderliğinde Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini anlatır.