Çevre Eğitimi ve İklim Değişikliği 2. Ünite Ders Notu
2. ÜNİTE: DÖNGÜSEL DOĞA – Ayrıntılı Öğrenci Ders Notu
1️⃣ Çevremizi Gözlemleyelim
-
Doğada canlı (insan, hayvan, bitki) ve cansız (su, hava, toprak, kayaç) unsurlar vardır.
-
Canlı ve cansız varlıklar birbirini etkiler, birlikte yaşam alanı oluşturur.
-
Bu uyum, doğadaki dengeyi sağlar.
✏️ Etkinlik: Okulunun bahçesine çık. Gördüğün en az 3 canlı ve 3 cansız varlığı defterine yaz.
2️⃣ Doğa ve İnsan İlişkisi
-
İnsanlar yaşamlarını sürdürebilmek için doğadan faydalanır:
-
Su içer, tarım yapar, enerji üretir, maden çıkarır.
-
-
İnsanlar da doğayı değiştirir:
-
Yol yapar, orman keser, baraj kurar.
-
-
İnsan ve doğa arasında sürekli karşılıklı etkileşim vardır.
Örnekler:
-
Karadeniz’de balıkçılık gelişmiştir.
-
İç Anadolu’da hayvancılık yaygındır.
-
Akdeniz’de turizm ön plandadır.
3️⃣ Doğa İnsanı Yaşamını Etkiler mi?
-
İklim, coğrafya ve doğal kaynaklar insanların hayatını yönlendirir.
-
Giyim: Soğukta kalın kıyafet, sıcakta ince kıyafet.
-
Evler: Karadeniz’de eğimli çatılı ev, İç Anadolu’da düz damlı ev.
-
Meslekler: Deniz kenarında balıkçılık, verimli ovalarda tarım.
✏️ Etkinlik: “Yaşadığın yerin iklimi günlük hayatını nasıl etkiliyor?” yaz.
4️⃣ Senin Hikâyen
-
Doğa olayları (sel, fırtına, deprem, kuraklık) insan yaşamını etkiler.
-
İnsanlar bu olaylara uyum sağlamaya çalışır.
✏️ Görev: Doğanın seni etkilediği bir olayı küçük hikâye halinde yaz.
5️⃣ Bunu Konuşalım
-
İnsan doğayı bilinçsiz kullanırsa, doğa zarar görür.
-
Doğa zarar görünce insanlar da bundan etkilenir.
Tartışma soruları:
-
Ormanlar yok edilirse ne olur?
-
Su kaynaklarını kirletmek hangi sorunlara yol açar?
6️⃣ Okul Dışında da Öğrenim Alanları Var
-
Öğrenme sadece okulda olmaz.
-
Müze, hayvanat bahçesi, doğal park, tarihi alan gibi yerler de öğrenme alanıdır.
-
Geziler doğayı ve kültürü tanımamıza yardımcı olur.
7️⃣ Gezelim Görelim – Gezelim Öğrenelim
-
Gezdiğimiz yerlerde doğa-insan ilişkisini gözlemleyebiliriz.
-
Örnek: Kapadokya’da insanlar tüf kayaları oyarak ev yapmıştır.
✏️ Etkinlik: Gezdiğin bir yerde gördüğün doğa-insan ilişkisini yaz.
8️⃣ Doğal Dengeyi Neler Bozar?
-
Doğal denge: Canlıların ve çevrenin uyum içinde yaşaması.
-
Bozan etkenler:
-
Ormanların kesilmesi
-
Yanlış tarım
-
Aşırı avlanma
-
Sanayi atıkları
-
İstilacı türler
-
9️⃣ Çöp Değil Kompost – Çöpten Gübreye
-
Kompost: Meyve-sebze artıkları gibi organik atıkların çürüyerek gübreye dönüşmesidir.
-
Faydaları:
-
Çöpler azalır.
-
Toprak daha verimli olur.
-
Çevre korunur.
-
✏️ Etkinlik: Evindeki organik atıklarla kompost yapılabilir mi? Yaz.
Doğal Denge Bozulursa…
-
Bitki ve hayvan türleri yok olabilir.
-
Besin zinciri bozulur.
-
İklim değişiklikleri artar.
-
İnsanların yaşamı zorlaşır.
1️⃣1️⃣ Ben Olsaydım
✏️ Soru: “Doğal dengeyi korumak için sen olsaydın ne yapardın?”
Örnek: Ağaç dikerdim, geri dönüşüm yapardım, suyu boşa akıtmazdım.
1️⃣2️⃣ Örnek Olaylar
-
Avustralya Tavşanları: Tavşanlar çoğaldı, tarım alanları zarar gördü.
-
Çin’in Serçe Olayı: Serçeler öldürüldü, böcekler çoğaldı, tarım zarar gördü.
-
Karadeniz’de Denizanası: Balık türleri azaldı, balıkçılık zarar gördü.
-
Başkentte Pirana: Egzotik balık doğaya bırakıldı, tehlike yarattı.
Ders: Doğadaki her canlının bir görevi vardır.
1️⃣3️⃣ Çözüm Bende
-
Çevre sorunlarını çözmek için herkes görev almalıdır.
-
Çözümler:
-
Enerji ve suyu tasarruflu kullanmak
-
Geri dönüşüm yapmak
-
Ağaç dikmek
-
Doğal alanları korumak
-
1️⃣4️⃣ Ünite Değerlendirme
-
Öğrendiklerini test et, soruları çöz.
-
İnsan-doğa ilişkisini ve doğal dengeyi tekrar et.
1️⃣5️⃣ Mektubumuz Var
-
Çevreyi korumak için bir kişiye ya da kuruma mektup yaz.
-
Doğayı korumak için önerilerini dile getir.
1️⃣6️⃣ Doğal Kaynakları Tanıyorum
-
Doğal kaynaklar: İnsanların doğadan elde ettiği varlıklar.
-
Örnek: Su, toprak, hava, orman, maden.
1️⃣7️⃣ Suyun Serüveni
-
Su doğada sürekli dolaşır.
-
Su döngüsü: Buharlaşma → Yoğuşma → Yağış → Akarsular.
-
Su döngüsü canlıların yaşamı için çok önemlidir.
1️⃣8️⃣ Doğadaki Enerji Akışı
-
Enerjinin kaynağı güneştir.
-
Bitkiler → Fotosentez yaparak besin üretir.
-
Hayvanlar → Bitkilerle beslenir.
-
İnsanlar → Hem bitki hem hayvan ürünlerini tüketir.
Böylece enerji doğada sürekli aktarılır.
1️⃣9️⃣ Okuyalım – İlişkilendirelim
-
Doğa ile ilgili metinleri okuyup günlük yaşamla ilişkilendirmek bilgi pekiştirir.
2️⃣0️⃣ Oyun Zamanı
-
Oyunlarla doğa ve insan ilişkisi eğlenceli şekilde öğrenilir.