Çevre Eğitimi ve İklim Değişikliği 2. Ünite Ders Notu

2. ÜNİTE: DÖNGÜSEL DOĞA – Ayrıntılı Öğrenci Ders Notu


1️⃣ Çevremizi Gözlemleyelim

  • Doğada canlı (insan, hayvan, bitki) ve cansız (su, hava, toprak, kayaç) unsurlar vardır.

  • Canlı ve cansız varlıklar birbirini etkiler, birlikte yaşam alanı oluşturur.

  • Bu uyum, doğadaki dengeyi sağlar.

✏️ Etkinlik: Okulunun bahçesine çık. Gördüğün en az 3 canlı ve 3 cansız varlığı defterine yaz.


2️⃣ Doğa ve İnsan İlişkisi

  • İnsanlar yaşamlarını sürdürebilmek için doğadan faydalanır:

    • Su içer, tarım yapar, enerji üretir, maden çıkarır.

  • İnsanlar da doğayı değiştirir:

    • Yol yapar, orman keser, baraj kurar.

  • İnsan ve doğa arasında sürekli karşılıklı etkileşim vardır.

Örnekler:

  • Karadeniz’de balıkçılık gelişmiştir.

  • İç Anadolu’da hayvancılık yaygındır.

  • Akdeniz’de turizm ön plandadır.


3️⃣ Doğa İnsanı Yaşamını Etkiler mi?

  • İklim, coğrafya ve doğal kaynaklar insanların hayatını yönlendirir.

  • Giyim: Soğukta kalın kıyafet, sıcakta ince kıyafet.

  • Evler: Karadeniz’de eğimli çatılı ev, İç Anadolu’da düz damlı ev.

  • Meslekler: Deniz kenarında balıkçılık, verimli ovalarda tarım.

✏️ Etkinlik: “Yaşadığın yerin iklimi günlük hayatını nasıl etkiliyor?” yaz.


4️⃣ Senin Hikâyen

  • Doğa olayları (sel, fırtına, deprem, kuraklık) insan yaşamını etkiler.

  • İnsanlar bu olaylara uyum sağlamaya çalışır.

✏️ Görev: Doğanın seni etkilediği bir olayı küçük hikâye halinde yaz.


5️⃣ Bunu Konuşalım

  • İnsan doğayı bilinçsiz kullanırsa, doğa zarar görür.

  • Doğa zarar görünce insanlar da bundan etkilenir.

Tartışma soruları:

  1. Ormanlar yok edilirse ne olur?

  2. Su kaynaklarını kirletmek hangi sorunlara yol açar?


6️⃣ Okul Dışında da Öğrenim Alanları Var

  • Öğrenme sadece okulda olmaz.

  • Müze, hayvanat bahçesi, doğal park, tarihi alan gibi yerler de öğrenme alanıdır.

  • Geziler doğayı ve kültürü tanımamıza yardımcı olur.


7️⃣ Gezelim Görelim – Gezelim Öğrenelim

  • Gezdiğimiz yerlerde doğa-insan ilişkisini gözlemleyebiliriz.

  • Örnek: Kapadokya’da insanlar tüf kayaları oyarak ev yapmıştır.

✏️ Etkinlik: Gezdiğin bir yerde gördüğün doğa-insan ilişkisini yaz.


8️⃣ Doğal Dengeyi Neler Bozar?

  • Doğal denge: Canlıların ve çevrenin uyum içinde yaşaması.

  • Bozan etkenler:

    • Ormanların kesilmesi

    • Yanlış tarım

    • Aşırı avlanma

    • Sanayi atıkları

    • İstilacı türler


9️⃣ Çöp Değil Kompost – Çöpten Gübreye

  • Kompost: Meyve-sebze artıkları gibi organik atıkların çürüyerek gübreye dönüşmesidir.

  • Faydaları:

    • Çöpler azalır.

    • Toprak daha verimli olur.

    • Çevre korunur.

✏️ Etkinlik: Evindeki organik atıklarla kompost yapılabilir mi? Yaz.


Doğal Denge Bozulursa…

  • Bitki ve hayvan türleri yok olabilir.

  • Besin zinciri bozulur.

  • İklim değişiklikleri artar.

  • İnsanların yaşamı zorlaşır.


1️⃣1️⃣ Ben Olsaydım

✏️ Soru: “Doğal dengeyi korumak için sen olsaydın ne yapardın?”
Örnek: Ağaç dikerdim, geri dönüşüm yapardım, suyu boşa akıtmazdım.


1️⃣2️⃣ Örnek Olaylar

  • Avustralya Tavşanları: Tavşanlar çoğaldı, tarım alanları zarar gördü.

  • Çin’in Serçe Olayı: Serçeler öldürüldü, böcekler çoğaldı, tarım zarar gördü.

  • Karadeniz’de Denizanası: Balık türleri azaldı, balıkçılık zarar gördü.

  • Başkentte Pirana: Egzotik balık doğaya bırakıldı, tehlike yarattı.

Ders: Doğadaki her canlının bir görevi vardır.


1️⃣3️⃣ Çözüm Bende

  • Çevre sorunlarını çözmek için herkes görev almalıdır.

  • Çözümler:

    • Enerji ve suyu tasarruflu kullanmak

    • Geri dönüşüm yapmak

    • Ağaç dikmek

    • Doğal alanları korumak


1️⃣4️⃣ Ünite Değerlendirme

  • Öğrendiklerini test et, soruları çöz.

  • İnsan-doğa ilişkisini ve doğal dengeyi tekrar et.


1️⃣5️⃣ Mektubumuz Var

  • Çevreyi korumak için bir kişiye ya da kuruma mektup yaz.

  • Doğayı korumak için önerilerini dile getir.


1️⃣6️⃣ Doğal Kaynakları Tanıyorum

  • Doğal kaynaklar: İnsanların doğadan elde ettiği varlıklar.

  • Örnek: Su, toprak, hava, orman, maden.


1️⃣7️⃣ Suyun Serüveni

  • Su doğada sürekli dolaşır.

  • Su döngüsü: Buharlaşma → Yoğuşma → Yağış → Akarsular.

  • Su döngüsü canlıların yaşamı için çok önemlidir.


1️⃣8️⃣ Doğadaki Enerji Akışı

  • Enerjinin kaynağı güneştir.

  • Bitkiler → Fotosentez yaparak besin üretir.

  • Hayvanlar → Bitkilerle beslenir.

  • İnsanlar → Hem bitki hem hayvan ürünlerini tüketir.

Böylece enerji doğada sürekli aktarılır.


1️⃣9️⃣ Okuyalım – İlişkilendirelim

  • Doğa ile ilgili metinleri okuyup günlük yaşamla ilişkilendirmek bilgi pekiştirir.


2️⃣0️⃣ Oyun Zamanı

  • Oyunlarla doğa ve insan ilişkisi eğlenceli şekilde öğrenilir.