Çevre Eğitimi ve İklim Değişikliği 1. Ünite Ders Notu

Seçmeli Dersler
Yazar Sosyal Bilgiler

1. ÜNİTE: İNSAN VE DOĞA

1️⃣ Çevremizi Gözlemleyelim

Tanım

Çevre, canlıların içinde yaşadığı doğal ve insan yapımı unsurlardan oluşur.

Açıklama

  • Doğal Unsurlar: İnsan eli değmeden oluşan dağ, ova, göl, akarsu, deniz, orman, iklim, toprak.

  • Beşerî Unsurlar: İnsanların yaptığı ev, yol, baraj, fabrika, park, okul, tarla.

  • İnsan, ihtiyaçlarını karşılamak için çevresini kullanır ve değiştirir.

Örnek

  • Pamukkale Travertenleri → Doğal unsur

  • Pamukkale otelleri → Beşerî unsur

✏️ Etkinlik: Okulunun çevresini incele. 3 doğal, 3 beşerî unsur yaz.

Sonuç

İnsanlar yaşadıkları çevreden etkilenir ve çevreyi de etkiler.

2️⃣ Doğa ve İnsan İlişkisi

Açıklama

  • Doğa, insanların yaşam tarzını, beslenme biçimini, giyim tarzını ve ekonomik faaliyetlerini belirler.

  • İnsanlar da ihtiyaçlarını karşılamak için doğayı değiştirir.

Türkiye’den Örnekler

  • Karadeniz → Yağışlı iklim, balıkçılık ve çay tarımı gelişmiştir.

  • İç Anadolu → Bozkır, tarım ve hayvancılık öne çıkar.

  • Akdeniz → Turizm ve seracılık yaygın.

  • Doğu Anadolu → Dağlık alan, küçükbaş hayvancılık gelişmiştir.

✏️ Etkinlik: Kendi yaşadığın bölgede doğanın insanlara nasıl yön verdiğini yaz.

3️⃣ Doğa İnsanı Yaşamını Etkiler mi?

Açıklama

  • İklim, coğrafya, toprak yapısı insanların günlük hayatını etkiler.

  • Giyimden ev tipine, yiyeceklerden mesleklere kadar doğa etkisini gösterir.

Örnekler

  • Soğuk bölgelerde → Kalın kıyafet, ahşap evler.

  • Yağışlı bölgelerde → Eğimli çatılı evler.

  • Verimli ovalarda → Tarım faaliyetleri.

✏️ Etkinlik: “Yaşadığın yerin iklimi günlük hayatını nasıl etkiliyor?” sorusuna cevap ver.

4️⃣ Senin Hikâyen

  • Doğa olayları insanların hayatını doğrudan etkiler.

  • Örnek: Sel baskını, kuraklık, deprem, fırtına.

  • Bu olaylar günlük yaşamı, ulaşımı, beslenmeyi, eğitimi etkiler.

✏️ Etkinlik: Doğanın seni etkilediği bir olayı kısa hikâye olarak yaz.

5️⃣ Bunu Konuşalım

Açıklama

  • İnsan doğayı bilinçsiz kullanırsa doğa zarar görür.

  • Doğal kaynakların tükenmesi insanların hayatını zorlaştırır.

Tartışma Soruları

  1. Ormanların yok edilmesi hangi sorunlara yol açar?

  2. Su kaynaklarının kirlenmesi insanı nasıl etkiler?

  3. Doğayı korumak için neler yapmalıyız?

6️⃣ Okul Dışında da Öğrenim Alanları Var

  • Eğitim sadece sınıfta olmaz.

  • Müzeler, tarihi alanlar, doğal parklar, hayvanat bahçeleri öğrenme alanıdır.

Örnek

  • Mevlana Müzesi → Tarih ve kültür öğrenilir.

  • Milli Parklar → Doğal yaşam gözlemlenir.

7️⃣ Gezelim Görelim – Gezelim Öğrenelim

  • Geziler, doğa ve insan ilişkisini yakından görmemizi sağlar.

  • Öğrenciler yaşadıkları çevreyi daha iyi tanır.

Örnek

  • Kapadokya’da tüf kayaları oyularak ev yapılmıştır.

  • İstanbul’da Boğaziçi Köprüsü doğa ile insan yapısının birleşimidir.

✏️ Etkinlik: Gezdiğin bir yerde doğa-insan ilişkisine örnek yaz.

8️⃣ Doğal Dengeyi Neler Bozar?

Doğal Denge

Canlıların birbirleriyle ve çevreyle uyumlu şekilde yaşamasıdır.

Bozan Etkenler

  • Ormanların yok edilmesi

  • Yanlış tarım ve aşırı ilaçlama

  • Aşırı avlanma

  • Sanayi atıkları, çevre kirliliği

  • İstilacı hayvanların ve bitkilerin doğaya bırakılması

9️⃣ Çöp Değil Kompost – Çöpten Gübreye

Kompost Nedir?

Organik atıkların (meyve, sebze artıkları, yapraklar) çürütülerek gübreye dönüştürülmesidir.

Faydaları

  • Çöp miktarı azalır.

  • Toprak verimliliği artar.

  • Çevre korunur.

✏️ Etkinlik: Evdeki meyve kabuklarını çöpe atmak yerine nasıl değerlendirebilirsin?

Doğal Denge Bozulursa…

  • Türler yok olabilir.

  • Besin zinciri bozulur.

  • İklim değişiklikleri yaşanır.

  • Salgın hastalıklar artar.

  • İnsanların yaşamı zorlaşır.

1️⃣1️⃣ Ben Olsaydım

✏️ Soru: “Doğal dengeyi korumak için sen olsaydın ne yapardın?”

  • Örnek cevap: “Ağaçları kesmezdim, geri dönüşümü yaygınlaştırırdım, enerji tasarrufu yapardım.”

1️⃣2️⃣ Örnek Olaylar

  • Avustralya Tavşanları: Tavşanlar çoğalıp tarıma zarar verdi.

  • Çin’in Serçe Olayı: Serçeler yok edilince böcekler çoğaldı, tarım zarar gördü.

  • Karadeniz’de Denizanası (İtdolanbacı): Balık türleri azaldı, balıkçılık zarar gördü.

  • Başkentte Pirana: Egzotik balık doğaya bırakılınca tehlikeli sonuçlar ortaya çıktı.

Sonuç: Doğadaki her canlının görevi vardır.

1️⃣3️⃣ Çözüm Bende

Çözüm Önerileri

  • Enerji ve su tasarrufu yapmak.

  • Atıkları geri dönüşüme göndermek.

  • Ağaç dikmek, ormanları korumak.

  • Doğal alanları korumak.

Bunları da beğenebilirsin Yazarın diğer içerikleri