Sakarya MEM LGS Deneme Sınavı (Ocak)

Tanzimat Fermanı (1839)

Bu ferman ile din, dil, ırk farkı gözetmeksizin bütün Osmanlı vatandaşlarının kanunlar önünde eşit olduğu; can ve mal güvenliği ile namus dokunulmazlığının devlet güvencesinde olduğu vurgulandı. Mahkeme kararı olmadan kimsenin cezalandırılmayacağı belirtilirken askerlik erkekler için zorunlu hale getirildi.

Osmanlı Devleti’ni içinde bulunduğu zor durumdan kurtarmak isteyen bazı devlet adamları ve aydınlar, farklı düşünce akımları ortaya çıkarmışlardır. Bu fikir akımları sebebiyle yukarıda özellikleri verilen Tanzimat Fermanı ilan edilmiştir.

Tanzimat Fermanı aşağıdaki fikir akımlarından hangisinin etkisi doğrultusunda ilan edilmiştir?

İtilaf Devletleri, Wilson İlkeleri’ne rağmen Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasından sonra aralarındaki sorunları gidermek ve paylaşım tasarılarını tekrar gözden geçirmek istedi. Bu amaçla İtilaf Devletleri’nce Paris’te bir barış konferansı düzenlendi. Konferansa Osmanlı topraklarında yaşayan Ermeni, Rum ve Araplar da çağrıldı. Konferansa katılan Yunanistan, gerçek dışı belgelerle Batı Anadolu’da hak iddia etti. İtalya’nın tepkisine rağmen İngiltere ve Fransa’nın desteklemesi sonucunda İzmir, Yunanistan tarafından işgal edildi. Yunanların İzmir’deki bu haksız işgallerine ve azınlıkların taşkınlıklarına dayanamayan gazeteci Hasan Tahsin, millî duygularla hareket ederek Yunanlara karşı ilk kurşunu sıktı.

Metne göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?

19 Mayıs 1919’da Samsun’a 9. Ordu Müfettişi olarak resmî görevle gelen M. Kemal Paşa, buradaki görevini tamamlayıp önce Havza’ya ardından da Amasya’ya geçti. Amasya’da Ali Fuat Paşa, Rauf Bey ve Refet Bey gibi isimlerle bir araya geldi. Daha önceden hazırlamış olduğu bir genelgeyi onların da görüşüne sundu ve onaylarını aldı. Erzurum’daki Kâzım Karabekir Paşa’nın da onayını aldıktan sonra bir ihtilal bildirgesini andıran Amasya Genelgesi’ni, müfettişlik yetkilerini kullanarak sivil ve askerî görevlilere gönderdi.
Amasya Genelgesi’nin bazı maddeleri aşağıda verilmiştir:
• Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir.
• Osmanlı Hükûmeti, üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olmuş gibi göstermektedir.
• Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
• Anadolu’nun her bakımdan en güvenli yeri olan Sivas’ta, millî bir kongre toplanacaktır. Kongreye katılmak üzere, bütün sancaklardan halkın güvenini kazanmış üç temsilci belirlenerek en kısa zamanda Sivas’a gelmelidir.

Verilenlerden hareketle Amasya Genelgesi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra işgal edilen yerleri gösteren haritaya göre,
I. İşgal edilen ilk yer Musul olmuştur.
II. Antep’i ilk İngilizler işgal etmiştir.
III. İngilizler Anadolu'da farklı yerleri işgal etmiştir.
IV. İzmir Yunanlar tarafından işgal edilmiştir.
yorumlarından hangilerine ulaşılamaz?

Görselde  Anıtkabir’de bulunan Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi’nde sergilenen “Tekâlif-i Millîye” adlı tabloyu görüyorsunuz.

Görsele göre;

I. Kurtuluş Savaşı’nın sona erdiği,
II. Orduya teçhizat desteği sağlandığı,
III. Topyekûn bir mücadele verildiği,
IV. Sadece erkeklerin savaşa destek verdiği

yorumlarından hangileri çıkarılabilir?

Fransız birliklerine karşı doğrudan doğruya Adana, Mersin, Tarsus, İslâhiye bölgelerinde ve Silifke dolaylarında Kuvayımilliye birlikleri kurulmuştur. Kuvayımilliye birlikleri, Fransızları kuşatarak onları geri çekilmeye mecbur etti. Maraş’ta, Antep’te, Urfa’da önemli savaşlar oldu. Sonunda işgal kuvvetleri buradan da çekilmeye mecbur kaldı.

Verilenlerden hareketle aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?

Mondros Ateşkes Antlaşması’na göre;

I. Donanma, İtilaf Devletleri’nin göstereceği limanlarda gözaltında tutulacak,
II. Boğazlar açık olacak ve bu yerlerdeki istihkâmlar İtilaf Devletleri’nce işgal edilecek,
III. İtilaf Devletleri’nin esirleri derhâl serbest bırakılacak, Osmanlı Devleti’nin esirleri ise serbest bırakılmayacak,
IV. İtilaf Devletleri, güvenliklerini tehdit edecek bir durum ortaya çıkarsa herhangi bir stratejik noktayı ele geçirme hakkına sahip olacak

maddelerinden hangisi İtilaf Devletleri’ne Anadolu’yu işgal etmek için hukuki bir dayanak sağlamıştır?

M. Kemal, Şam’dan Selanik’e geldiğinde dönemin etkili grubu olan İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne üye olmuştu. Bu cemiyete üye olmasının temel sebebi İttihat ve Terakkicilerin Meşrutiyet yönetimini istemesiydi. Ancak M. Kemal zamanla İttihat ve Terakkicilerle fikir ayrılığına düştü. Cemiyet, 22 Eylül 1909 tarihinde Selanik'te bir gizli kongre düzenledi. Mustafa Kemal, kongreye Trablus delegesi olarak katıldı. Kongrede yaptığı konuşmasında cemiyeti eleştirdi. Cemiyet içinde zabitlerin (subayların) bulunmaması gerektiğini, siyasetle uğraşanların ise askerlik görevini bırakması gerektiğini söyledi. Aksi halde askerî emir-komuta zincirinin, cemiyetin hiyerarşisi ile karışacağını ve askerî disiplinin zarar göreceğini öne sürdü. Ona göre cemiyet, gizli örgüt kimliğinden çıkmalı ve partileşmeliydi. Birçok parti yöneticisi Mustafa Kemal'in görüşlerine katılmadı. Sadece daha önceki kongrede aynı fikri savunmuş olan Kâzım Karabekir, M. Kemal’i destekledi. Bu tarihten sonra Mustafa Kemal; siyaseti 1919 yılına kadar bırakmış, sadece askerlikle ilgilenmeye başlamıştır.

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılır?

• Amasya Genelgesi: Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
• Erzurum Kongresi: Kuvayımilliye’yi etkin, millî iradeyi hâkim kılmak esastır.
• Sivas Kongresi: İstanbul Hükümeti’nin millî iradeye bağlı olması zaruridir.
• Amasya Görüşmesi: Mebuslar Meclisi’nin açılması için serbest seçimler yapılacaktır.
Yukarıda Millî Mücadele için yapılan hazırlık çalışmalarından ve bu çalışmalarda alınan bazı kararlardan bahsedilmiştir. 

Alınan kararların tümünde vurgulanmak istenen ortak düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

Sakarya Meydan Muharebesi’ni kazanan Türk ordusu; Yunanlara hemen saldırmamış, yaklaşık bir yıl kadar bekledikten sonra taarruza geçmişti. Saldırı için bir yıl bekleyen Başkomutan M. Kemal’in amacı, ………………………………………………………..

Metinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisinin yazılması uygun olmaz?