Seyyid Burhaneddin Türbesi – Kayseri

Yazar Şeyhmus Yüce Tarih Şub 27, 2021

Seyyid Burhânüddîn Hüseyn Muhakkık-ı Tirmizî, 1166 veya 1169 yılında Tirmiz’de doğdu. Seyyid Kāsım Tirmizî’nin torunu, Seyyid Hasan Tirmizî’nin oğludur. Soyu Hz. Hüseyin’e dayandığından “Seyyid” ve “Hüseynî” nisbelerinin yanı sıra kalplerdeki sırları bilmesi veya Şems-i Tebrîzî’nin Konya’ya gelişini Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’ye önceden haber vermesi dolayısıyla “seyyid-i sırdân”, Mevlânâ tarafından anıldığı üzere “Burhâneddin, burhân-ı dîn, burhân” ve tahkik ehli bir sûfî olduğunu belirten “muhakkik” lakaplarıyla tanınır.

Tirmiz’de ilim tahsilinden sonra 1208’de Belh’e giderek Mevlânâ’nın babası Sultanülulemâ Bahâeddin Veled’e intisap etti. Kırk gün sohbetinde bulunup icâzet almasının ardından Tirmiz’e döndü. Ertesi yıl tekrar Belh’e gelip burada iki üç yıl kadar kaldı. Bu dönemde henüz çocuk yaşlardaki Mevlânâ’nın atabegliğini üstlendi. Bahâeddin Veled’in ailesiyle birlikte Belh’ten hicret etmesi üzerine Tirmiz’e yerleşti (1219).

Şeyhi Bahâeddin Veled’in 18 Rebîülâhir 628 (23 Şubat 1231) cuma günü Konya’da vefat etmesinden bir yıl sonra Konya’ya ulaştığı, Sincârî Mescidi’nde inzivaya çekildiği, bu sırada Lârende’de bulunan Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’ye mektup yazarak orasının Moğol istilâsı sebebiyle oturmaya elverişli olmayacağını belirtip onu Konya’ya çağırdığı, bazı kaynaklarda Konya’ya gelmeden önce Kayseri’ye uğrayıp bir süre şehrin yöneticisi Sâhib İsfahânî’nin evinde kaldığı kaydedilmektedir.

Seyyid Burhâneddin, Mevlânâ’ya babasının hem zâhir hem hal ilimlerinde kâmil bir şeyh olduğunu, kendisinin zâhir ilimlerinde elde ettiği üstün dereceyi hal ilimlerinde de kazanması gerektiğini söylemiş, bunun üzerine Mevlânâ kendisine intisap etmiştir.

Seyyid Burhaneddin, Mevlana’nın eğitiminden sonra Kayseri’ye dönmüş ve ölümüne kadar 9 yıl burada yaşamış ve 1241 (bazı kaynaklara göre 1244) yılında vefat etmiştir.

Seyyid Burhaneddin’in türbesi, Ankara Valisi Abidin Paşa’nın yardımı ile Kayseri Mutasarrıfı Mehmet Nazım Paşa tarafından 1892 yılında yaptırılmıştır. Türbe kare planlı olup, kesme taştan yapılmış, üzeri kubbe ile örtülmüştür. Türbe, 19’ncu yüzyılın sonunda yapılmış olmasına rağmen Selçuklu üslubundadır ve Talas Caddesi üzerinde kendi adıyla anılan büyük mezarlığın içinde bulunmaktadır.

Türbe içerisinde, kubbe altında yarım silindir şeklinde Seyyid Burhaneddin’in sandukası bulunmaktadır. Sandukanın başında Mevlevi şeyhlerinden Kayserili Ahmed Remzi Dede’nin Seyyid hakkında yazmış olduğu (Ayine-i Seyyid-i Sırdan) başlıklı manzum eseri bulunmaktadır. Türbenin içerisinde Hz.Peygamber’in torunlarından 1414 yılında Kayseri’de ölen Seyyid Zeynelabidin’in mezarı da bulunmaktadır.

Türbe girişinin solunda Mevlevi mezar taşları bulunmaktadır. Bunların arasında Kayseri Mevlevi Şeyhi Süleyman Turâbi (1835), şeyhin oğlu Hacı Remzi Efendi (1865), Ahmet Remzi Efendi’nin oğlu Süleyman Ataullah’ın (1904) ve Ahmet Remzi Dede’nin (1944) mezarı bulunmaktadır.

Türbenin güneyinde ve bitişiğinde de Emir Erdoğmuş’un türbesi bulunmaktadır.

Türbenin etrafında sonraki dönemlerde yapılan türbedar odaları vardır. Türbenin yönetimi 1981 yılından itibaren Kayseri Müze Müdürlüğü’ne devredilmiştir.

Ömrünün son yıllarını Kayseri’de geçiren Mevlana Celaleddin Rumi’nin hocası Seyyid Burhaneddin Hazretleri’nin türbesi bugün Kayseri’de en çok ziyaret edilen türbelerin başında gelmektedir.

Kaynak: Kayseri Valiliği, TDV İslam Ansiklopedisi

Kayseri Gezilecek Yerler