Bireysel ihtiyaçlarımızın yanı sıra toplumsal ihtiyaçlarımız da vardır. Bunlar; eğitim, sağlık, güvenlik, adalet, çevre ihtiyaçlarıdır.
Kurum, toplumun süreklilik gösteren ihtiyaçlarını karşılamak için oluşturulmuş yapıdır. Devlet tarafından kurulan kurumlara resmî kurum denir. Okul, hastane gibi kurumlar resmî kurumlardır. Resmî kurumların çalışma şekillerini devlet belirler.
Türkiye’de kesintisiz eğitim sekiz yıldır. Her vatandaşın eğitim hakkı vardır. Eğitim ihtiyacı okullarda karşılanır.
Sağlık ihtiyacı hastane, sağlık ocakları, poliklinikler tarafından karşılanır.
Ülkemizde yargı, bağımsız mahkemelerde gerçekleşmektedir.
Kent merkezlerinde sokakların güvenliğini polis teşkilatı sağlar. Bazı kuruluşlar güvenliklerini özel güvenlik görevlileriyle sağlamaktadır.
Sivil Toplum Kuruluşları
Toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için kurumlar kurulmuştur. Ancak bazı insanlar günlük hayatta karşılaştıkları sorunları çözmek için bir araya gelirler. Bu duyarlı insanlar sorun çözmek için imkânlarını kullanarak çaba gösterirler. Bu insanların amaçlarına ulaşmak için oluşturdukları örgütlere sivil toplum kuruluşu denir. Sivil toplum kuruluşları kâr amacı gütmeden gönüllü çalışırlar.
Sivil toplum kuruluşları, çalışma şekillerini yasalar çerçevesinde kendileri belirler.
Toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için kurulan sivil toplum kuruluşlarından bazılarını inceleyelim.
Türkiye Kızılay Derneği
Savaş alanlarında yaralanan ya da hastalanan askerlere hiçbir ayırım gözetmeden yardım etme arzusundan doğan Kızılay, taraf olduğumuz bütün savaşlarda bu doğrultuda çok başarılı hizmetler vermiştir. Cephe gerisinde kurduğu seyyar ve sabit hastaneler, hasta taşıma servisleri, donattığı hastane gemileri, yetiştirdiği hemşireler ve gönüllü hastabakıcılar aracılığıyla savaş alanlarında yaralanan ya da hastalanan on binlerce Mehmetçiğin dost ve düşman askerinin bakım ve tedavisine yardımcı olmuştur. Türk olsun, düşman olsun savaş esirlerine gereken insancıl yardımları yapmış, savaştan etkilenen sivil halkın bakımı ve korunması için çaba göstermiştir. Ülkemizde, sağlık ve sosyal yardım alanlarında birçok hizmete öncülük etmiş ve uluslararası insancıl yardım faaliyetlerine de katılmıştır.
Kızılay etkin bir şekilde katıldığı Kurtuluş Savaşı’nın zaferle sonuçlanması ve cumhuriyetin ilanından sonra ülkemizin içinde bulunduğu pek çok sorunun çözümü için bütün imkânlarını seferber etmiştir.
Cumhuriyetimizin ilk yıllarında, artarda girdiği savaşlardan yorgun düşmüş ulusumuz, açlık, kuraklık ve salgın hastalıklarla karşı karşıyaydı. Kızılay bir yandan bu sorunlarla uğraşırken diğer yandan da esir ve göçmenlerin giyecek, yiyecek, barınma ve sağlık ihtiyaçlarını karşılamış, imkânları oranında da meydana gelen afetlerin yaralarını sarmaya çalışmıştır.
Mevcut sorunların yanı sıra hızla gelişen ve değişen toplumumuzda, doğal olarak yeni istek ve ihtiyaçlar da belirlemeye başlamıştı. Kızılay bu gelişmelerin gerisinde kalmamış, sağlık ve sosyal alanlardaki sorunların çözümü doğrultusunda amaçlarının ufkunu ve faaliyet alanlarını sürekli genişletmiştir.
Türk Kızılayının zamanla yöneldiği faaliyet ve hizmet alanları şunlardır:
1. Afete Hazırlık ve Müdahale
• Savaş durumunda
• Doğal afetlerde
• Olağan dönemlerde
2. Nakdi ve ayni yardım hizmetleri
3. Sağlık ve Sosyal Yardım Hizmetleri
• Tıp merkezleri
• Psiko-sosyal destek hizmetleri
• ilk yardım kursları
4. Gençlik ve Gönüllülük hizmetleri
• Gençlik kampları
• Burslar
• Yurtlar
• Gönüllülük hizmetleri
5. Kan Hizmetleri
6. Uluslararası ilişkiler
Kızılayın amacı;
Savaşta felakete uğrayanları koruyan 12 Ağustos 1949 tarihli Cenevre Sözleşmeleriyle Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin taraf bulunduğu uluslararası anlaşmaların kendisine yüklediği hizmetleri görmek, bunların yerine getirilmesine yardımcı olmak,
Barışta yurt içinde ve yurt dışında meydana gelen her türlü afet ve felaketlere karşı tüzük dahilinde üzerine düşen hizmetleri yerine getirmek,
insaniyetçi hukuk ilkelerine bağlı kalmak, sağlık ve sosyal dayanışmayı desteklemek, sosyal refahın geliştirilmesine yardımcı olmak,
Uluslararası Kızılhaç Komitesi, Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Dernekleri Federasyonu ve bu federasyona dahil ulusal kuruluşlarla amaç ve iş birliği yapmaktır.
Kızılayın Görevleri
Kızılay, savaşta ve barışta amacının gerektirdiği hizmetlerle kanunların yüklediği görevleri yapar.
Savaşta veya hükümetin ilan ettiği olağanüstü hâllerde;
• Kızılay, hükümetin gösterdiği lüzum ve ihtiyaca göre cephede ve cephe gerisinde Türk Milleti ve Silahlı Kuvvetleri’ne amacına uygun yardımlarda bulunur.
• Savaş görevlerini yerine getirecek araç ve gereçlerle ilaçları sürekli kontrol altında bulundurur, bozulma ve eksilmeye karşı gerekenleri elden çıkarır, yerine tazelerini, yenilerini koymak suretiyle stok seviyesini korumaya çalışır.
• Silahlı Kuvvetlerde görülecek bulaşıcı hastalıklara karşı açılacak mücadeleye katılır.
• Tehlikeli bölgelerde bulunan çocukların ve korunmaları gerekenlerin hükümetin göstereceği yerlere taşınmalarına ve yerleştirmelerine yardım eder.
• Hükümetin isteği üzerine göstereceği yerlerde hastaneler açar.
• Hemşireler, gönüllü hemşireler ve hasta bakıcılar, ilk yardım ve acil bakım, laboratuvar, radyoloji ve gereksinim duyulacak diğer branşlarda sağlık meslek elemanı yetiştirir. Dispanserler, sağlık merkezleri ve hastaneler, amaçlarına uygun eğitim öğretim merkez ve kurumları, rehabilitasyon merkezleri açar ve yönetir.
• Kan yardımı ile kan türevlerini sağlayacak teşkilatı kurar, yönetir ve teşkilatın yurt düzeyinde gelişmesi için gereken önlemleri alır.
• Salgın hastalıklara, halk sağlığını ilgilendiren benzer afetlere ve çocuk ölümlerine karşı mücadeleye katılır ve yardım eder.
• Barışta ve savaşta görevlerini yerine getirebilmek için gereken araç ve gereçleri hazırlar.
• Yoksullara yardımda bulunur.
• Muhtaç hastalara tedavi yardımı yapar; güçsüz ve fiziksel özürlülere noksan veya arızalı organlarının fonksiyonlarını tamamlayıcı, destekleyici veya rehabilite edici nitelikte araç temin etmeye çalışır
• Yangın, yer sarsıntısı, su baskını, kuraklık, kıtlık, topluca veya savaş dolayısıyla göçler ve benzeri olaylarda gerekli yardımlarda bulunur.
• Kurtarıcı ve ilk yardımcılar yetiştirir, gerekli kadroları teşkil eden ekipler kurar, her türlü araç gereç ve donanımları hazır bulundurur ve bunların çalışma şekillerini yönetmelikle belirler.
• Kızılay gönüllü örgütünü kurar.
• Sivil savunma planlamasına ve eğitimine yardım eder.
• Kızılayın amacına uygun hükümet karar ve isteklerini yerine getirir
Kurum, toplumun süreklilik gösteren ihtiyaçlarını karşılamak için oluşturulmuş yapıdır. Devlet tarafından kurulan kurumlara resmî kurum denir. Okul, hastane gibi kurumlar resmî kurumlardır. Resmî kurumların çalışma şekillerini devlet belirler.
Türkiye’de kesintisiz eğitim sekiz yıldır. Her vatandaşın eğitim hakkı vardır. Eğitim ihtiyacı okullarda karşılanır.
Sağlık ihtiyacı hastane, sağlık ocakları, poliklinikler tarafından karşılanır.
Ülkemizde yargı, bağımsız mahkemelerde gerçekleşmektedir.
Kent merkezlerinde sokakların güvenliğini polis teşkilatı sağlar. Bazı kuruluşlar güvenliklerini özel güvenlik görevlileriyle sağlamaktadır.
Sivil Toplum Kuruluşları
Toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için kurumlar kurulmuştur. Ancak bazı insanlar günlük hayatta karşılaştıkları sorunları çözmek için bir araya gelirler. Bu duyarlı insanlar sorun çözmek için imkânlarını kullanarak çaba gösterirler. Bu insanların amaçlarına ulaşmak için oluşturdukları örgütlere sivil toplum kuruluşu denir. Sivil toplum kuruluşları kâr amacı gütmeden gönüllü çalışırlar.
Sivil toplum kuruluşları, çalışma şekillerini yasalar çerçevesinde kendileri belirler.
Toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için kurulan sivil toplum kuruluşlarından bazılarını inceleyelim.
Türkiye Kızılay Derneği
Savaş alanlarında yaralanan ya da hastalanan askerlere hiçbir ayırım gözetmeden yardım etme arzusundan doğan Kızılay, taraf olduğumuz bütün savaşlarda bu doğrultuda çok başarılı hizmetler vermiştir. Cephe gerisinde kurduğu seyyar ve sabit hastaneler, hasta taşıma servisleri, donattığı hastane gemileri, yetiştirdiği hemşireler ve gönüllü hastabakıcılar aracılığıyla savaş alanlarında yaralanan ya da hastalanan on binlerce Mehmetçiğin dost ve düşman askerinin bakım ve tedavisine yardımcı olmuştur. Türk olsun, düşman olsun savaş esirlerine gereken insancıl yardımları yapmış, savaştan etkilenen sivil halkın bakımı ve korunması için çaba göstermiştir. Ülkemizde, sağlık ve sosyal yardım alanlarında birçok hizmete öncülük etmiş ve uluslararası insancıl yardım faaliyetlerine de katılmıştır.
Kızılay etkin bir şekilde katıldığı Kurtuluş Savaşı’nın zaferle sonuçlanması ve cumhuriyetin ilanından sonra ülkemizin içinde bulunduğu pek çok sorunun çözümü için bütün imkânlarını seferber etmiştir.
Cumhuriyetimizin ilk yıllarında, artarda girdiği savaşlardan yorgun düşmüş ulusumuz, açlık, kuraklık ve salgın hastalıklarla karşı karşıyaydı. Kızılay bir yandan bu sorunlarla uğraşırken diğer yandan da esir ve göçmenlerin giyecek, yiyecek, barınma ve sağlık ihtiyaçlarını karşılamış, imkânları oranında da meydana gelen afetlerin yaralarını sarmaya çalışmıştır.
Mevcut sorunların yanı sıra hızla gelişen ve değişen toplumumuzda, doğal olarak yeni istek ve ihtiyaçlar da belirlemeye başlamıştı. Kızılay bu gelişmelerin gerisinde kalmamış, sağlık ve sosyal alanlardaki sorunların çözümü doğrultusunda amaçlarının ufkunu ve faaliyet alanlarını sürekli genişletmiştir.
Türk Kızılayının zamanla yöneldiği faaliyet ve hizmet alanları şunlardır:
1. Afete Hazırlık ve Müdahale
• Savaş durumunda
• Doğal afetlerde
• Olağan dönemlerde
2. Nakdi ve ayni yardım hizmetleri
3. Sağlık ve Sosyal Yardım Hizmetleri
• Tıp merkezleri
• Psiko-sosyal destek hizmetleri
• ilk yardım kursları
4. Gençlik ve Gönüllülük hizmetleri
• Gençlik kampları
• Burslar
• Yurtlar
• Gönüllülük hizmetleri
5. Kan Hizmetleri
6. Uluslararası ilişkiler
Kızılayın amacı;
Savaşta felakete uğrayanları koruyan 12 Ağustos 1949 tarihli Cenevre Sözleşmeleriyle Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin taraf bulunduğu uluslararası anlaşmaların kendisine yüklediği hizmetleri görmek, bunların yerine getirilmesine yardımcı olmak,
Barışta yurt içinde ve yurt dışında meydana gelen her türlü afet ve felaketlere karşı tüzük dahilinde üzerine düşen hizmetleri yerine getirmek,
insaniyetçi hukuk ilkelerine bağlı kalmak, sağlık ve sosyal dayanışmayı desteklemek, sosyal refahın geliştirilmesine yardımcı olmak,
Uluslararası Kızılhaç Komitesi, Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Dernekleri Federasyonu ve bu federasyona dahil ulusal kuruluşlarla amaç ve iş birliği yapmaktır.
Kızılayın Görevleri
Kızılay, savaşta ve barışta amacının gerektirdiği hizmetlerle kanunların yüklediği görevleri yapar.
Savaşta veya hükümetin ilan ettiği olağanüstü hâllerde;
• Kızılay, hükümetin gösterdiği lüzum ve ihtiyaca göre cephede ve cephe gerisinde Türk Milleti ve Silahlı Kuvvetleri’ne amacına uygun yardımlarda bulunur.
• Savaş görevlerini yerine getirecek araç ve gereçlerle ilaçları sürekli kontrol altında bulundurur, bozulma ve eksilmeye karşı gerekenleri elden çıkarır, yerine tazelerini, yenilerini koymak suretiyle stok seviyesini korumaya çalışır.
• Silahlı Kuvvetlerde görülecek bulaşıcı hastalıklara karşı açılacak mücadeleye katılır.
• Tehlikeli bölgelerde bulunan çocukların ve korunmaları gerekenlerin hükümetin göstereceği yerlere taşınmalarına ve yerleştirmelerine yardım eder.
• Hükümetin isteği üzerine göstereceği yerlerde hastaneler açar.
• Hemşireler, gönüllü hemşireler ve hasta bakıcılar, ilk yardım ve acil bakım, laboratuvar, radyoloji ve gereksinim duyulacak diğer branşlarda sağlık meslek elemanı yetiştirir. Dispanserler, sağlık merkezleri ve hastaneler, amaçlarına uygun eğitim öğretim merkez ve kurumları, rehabilitasyon merkezleri açar ve yönetir.
• Kan yardımı ile kan türevlerini sağlayacak teşkilatı kurar, yönetir ve teşkilatın yurt düzeyinde gelişmesi için gereken önlemleri alır.
• Salgın hastalıklara, halk sağlığını ilgilendiren benzer afetlere ve çocuk ölümlerine karşı mücadeleye katılır ve yardım eder.
• Barışta ve savaşta görevlerini yerine getirebilmek için gereken araç ve gereçleri hazırlar.
• Yoksullara yardımda bulunur.
• Muhtaç hastalara tedavi yardımı yapar; güçsüz ve fiziksel özürlülere noksan veya arızalı organlarının fonksiyonlarını tamamlayıcı, destekleyici veya rehabilite edici nitelikte araç temin etmeye çalışır
• Yangın, yer sarsıntısı, su baskını, kuraklık, kıtlık, topluca veya savaş dolayısıyla göçler ve benzeri olaylarda gerekli yardımlarda bulunur.
• Kurtarıcı ve ilk yardımcılar yetiştirir, gerekli kadroları teşkil eden ekipler kurar, her türlü araç gereç ve donanımları hazır bulundurur ve bunların çalışma şekillerini yönetmelikle belirler.
• Kızılay gönüllü örgütünü kurar.
• Sivil savunma planlamasına ve eğitimine yardım eder.
• Kızılayın amacına uygun hükümet karar ve isteklerini yerine getirir